ÂŞIK VEYSEL'İN ONTOLOJİK BAKIŞ AÇISIYLA 'KARA TOPRAK' ŞİİRİ: VARLIK, HAYAT VE DOĞA İLİŞKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 44 - 53, 13.10.2024

Burcu Kaya

Öz

Bu makale, Âşık Veysel Şatıroğlu'nun yaşamı, sanatı ve Türk halk müziği ile toprak teması arasındaki bağa odaklanmaktadır. Âşık Veysel, 20. yüzyılın önemli bir döneminde yaşamış ve özellikle doğa, toprak, insan ve aşk gibi temaları işleyen şiirleriyle tanınan bir âşıktır. Onun eserlerinde öne çıkan temalardan biri, toprak olgusudur. Toprak, hem somut bir varlık olarak hem de sembolik bir anlam taşıyarak Âşık Veysel'in toprağa olan derin sevgisini ve doğaya olan büyük hayranlığını yansıtmaktadır. Sadelik ve etkileyicilikle yazılmış eserleri, halk arasında büyük bir sevgi ve saygı kazanmış ve Türk halk müziğine önemli katkılarda bulunmuştur. Bu çalışma, literatür taraması yöntemi kullanılarak hazırlanmış ve Âşık Veysel'in müzikal ve şiirsel mirasının korunması ve anılması gerektiğini vurgulamaktadır. Bu miras, Türk kültürünün geleceği için büyük bir önem taşımaktadır, çünkü Âşık Veysel'in eserleri hala günümüzde popülerliğini korumakta ve toprak ile insan ilişkisinin evrensel anlamlarını yansıtmaktadır. Ayrıca, Âşık Veysel'in sanatının zenginliğini ve toprakla olan bağını vurgulayarak, bu mirasın gelecek nesillere aktarılması gereken önemli bir kültürel değer olduğuna dikkat çekilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Âşık Veysel , Türk Halk Müziği , Toprak Teması , Âşık Geleneği , Şiir ve Müzik.

THE POEM "KARA TOPRAK" BY ÂŞIK VEYSEL FROM AN ONTOLOGICAL PERSPECTIVE: THE RELATIONSHIP BETWEEN EXISTENCE, LIFE, AND NATURE

Öz

This article focuses on the deep connection between the life, art, and the theme of the land in Turkish folk music of Âşık Veysel Şatıroğlu. Âşık Veysel, a renowned folk poet who lived during a significant period in the 20th century, is best known for his poetry that delves into themes such as nature, the land, humanity, and love. One of the prominent themes in his works is the concept of "land." The land, serving as both a tangible entity and carrying symbolic significance, reflects Âşık Veysel's profound love for the land and his deep admiration for nature. His works, characterized by their simplicity and emotional impact, have earned him great love and respect among the general public and have made significant contributions to Turkish folk music. This study, prepared using a literature review methodology, emphasizes the importance of preserving and commemorating Âşık Veysel's musical and poetic legacy. This legacy holds great significance for the future of Turkish culture because Âşık Veysel's works continue to maintain their popularity in contemporary times and reflect universal meanings of the relationship between land and humanity. Furthermore, by emphasizing the richness of Âşık Veysel's art and his connection to the land, it is pointed out that this legacy is an important cultural value that needs to be passed on to future generations.

Anahtar Kelimeler

Âşık Veysel , Turkish Folk Music , Land Theme , Aşık Tradition , Poetry and Music.

Kaynakça

• Alptekin, A. B. (2004). Âşık Veysel/Türküz Türkü Çağırırız. Ankara.
• Alptekin, A. B. (2009). Âşık Veysel. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Bars, M. E. (2023). Âşık Veysel’in Âşık Tarzı Şiir Geleneğini Temsil Gücü. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi (Journal of Academic Literature), Âşık Veysel Hatırasına Gelenek ve Edebiyat Özel Sayısı, ss. 146-167.
• Bahaettin, M. (1924). Yeni Türkçe Lugat. İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Bilir, D. G. (2020). Türk Öykücülüğünde Ölüm: Ontolojik ve Fenomenolojik Bir Yaklaşım (1950-1959). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Çıblak, N. (2008). Âşık Şiirinde Taşlamalar. Ankara: Ürün Yayınları.
• Çeribaş, M. (2011). Âşık Veysel’in Duygu ve Düşünce Dünyasında Toprak, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, S. 134, s. 70-72.
• Çobanoğlu, Ö. (2000). Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü. Akçağ Yayınları.
• Gazete, R. (2022). Resmi Gazete Erişim adresi: www.resmigazete.gov.tr.
• Güçlü, A. (2003). Felsefe sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Günay, U. (2008). Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Gümüş, İ. (2019). Âşık Veysel’in “Kara Toprak” şiirine ontolojik bir yaklaşım. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 176-187, doi: 10.17218/hititsosbil.516787.
• Mengüşoğlu, T. (1949). Kant ve Scheler’de İnsan Problemi. İstanbul: PuJhan.
• Nayır, N. (1993). Hartmann ve Scheler’de Varlık Tabakaları Problemi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Oğuzcan, Y. Ü. (1999). Âşık Veysel, Dostlar Beni Hatırlasın. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Özen, K. (1998). Âşık Veysel / Selâm Olsun Kucak Kucak. Sivas.
• Sakaoğlu, S. (2014). Âşık Edebiyatı Araştırmaları. Konya: Kömen Yayınları.
• Şatıroğlu, Â. V. (1971). Dostlar Beni Hatırlasın, Ü. Y. Oğuzcan (Yay. Haz.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Şenocak, E. (2017). Âşık Veysel’in Şiirlerinde Toprak Ana. Turkish Studies, Vol. 12/21, 503-518.
• Topakkaya, A. (2013). Âşık Veysel’in ‘Güzelliğin On Para Etmez’ Adlı Şiiri’ne Felsefi Açıdan Bir Bakış.” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı 67, ss. 89-102.
• UNESCO Türkiye Milli Komisyonu. (2022). Erişim adresi: www.unesco.org.tr.
• Yardımcı, M. (2002). Başlangıcından Günümüze Türk Halk Şiiri/Anonim Halk Şiiri, Âşık Şiiri, Tekke Şiiri. Ankara.