Methods of Expressing Cause and Ta'lil in Arabic Language

Yıl 2023, , 143 - 163, 12.12.2023

Bekir Mehmetali

https://doi.org/10.51802/istanbuljas.1335129

Öz

This research titled “Methods of Expressing Cause and Ta’lil in the Arabic Language”, deals with the two concepts of reason and ta’lil within the Arabic sentence, and the linguistic elements used by the Arabs. To express these two concepts have a great impact on understanding other contextual meanings. Every event must usually have a reason that prompts the actor to cause it, and a justification that explains the reason for its occurrence. The research aims to identify the linguistic elements and methods that the Arabs relied on in their speech to explain these two concepts and the differences between them because every change from one expression to another is accompanied by a change from one meaning to another. The problem of the research is determining the ways in which the Arabs expressed the meanings of justification and causation. Did they use one method or more? Why did they modify one expression to another? To perform it? Is there a difference in meaning between one reasoning and another according to the preposition of reasoning? The research gained its importance from its goal, topic, and characteristic quality as it enters into the jurisprudence of grammar, which we urgently need, because unintelligible speech has no value, even if it conforms to the established linguistic rule. In this research, the researcher approaches the methods of description, investigation, analysis, induction, and deduction. He describes the linguistic rules relevant to the subject of the research, investigates them in the books of ancient and recent grammarians, deals with their examples and evidence through presentation and analysis, and examines them to draw conclusions from it.

Anahtar Kelimeler

Reason, reasoning, grammar, Arabic, Jurisprudence

Proje Numarası

yok

طُرق التّعبير عن السَّبب والتّعليل في اللغة العربيّة

Öz

هذا البحث الّذي عنونتُه بـ (طُرق التّعبير عن السَّبب والتّعليل في اللغة العربيّة) يتناول معنَيَي السَّبب والتَّعليل داخل الجملة العربيّة، والعناصر اللُّغويّة الّتي استعملها العربُ؛ للتَّعبير عن هذين المعنيَين اللَّذين لهما الأثر الكبير في فَهم المعاني السِّياقيّة الأُخرى. فكلُّ حدث لا بُدَّ له في الغالب سببٌ يدفع الفاعل إلى إيقاعه، وتعليلٌ يُوضِّح سبب حدوثه. فالبحثُ يَهدفُ إلى الوقوف على العناصر والأساليب اللُّغويّة الّتي اعتمد عليها العربُ في كلامهم؛ لـتأدية هذين المعنَيَين، والفروق بينها؛ لأنّ كلَّ عدول من تعبير إلى آخر يصحبُه عدول من معنى إلى آخر. فإشكاليّة البحث تحديد الطّرق الّتي عبَّر بها العربُ عن معنَيَي التّعليل والسّببيّة، فهل استعملوا طريقة واحدة أم أكثر؟ ولِمَ عدَلوا من تعبير إلى آخر؛ لأداء ذلك؟ وهل هناك فرق في المعنى بين تعليل وآخر بحسب أداة التّعليل؟ واكتسب البحثُ أهمّيَته من هدفه، وموضوعه، وطبيعته؛ إذ يَدخلُ في فِقه النَّحو الّذي نحنُ بِحاجَّة ماسَّة إليه؛ لأنّ الكلامَ غيرَ المفهوم لا قيمة له، وإن وافقَ القاعدة اللُّغويّة الموضوعة. ويَنهج الباحث في هذا البحث مناهج الوصف، والاستقصاء، والتّحليل، والاستقراء، والاستنتاج، فيصفُ القواعد اللُّغويّة ذات الصِّلة بموضوع البحث، ويَستقصيها في كتب النُّحاة المتقدِّمين والمتأخِّرين، ويتناولها مع أمثلتها وشواهدها بالعرض والتّحليل، ويَستقرئها؛ لِيستخلص منها النَّتائج.

Anahtar Kelimeler

السَّبب, التَّعليل, النّحو, العربيّة, فِقه النّحو

Proje Numarası

yok

Arap Dilinde Sebep ve Ta‘lîli İfade Etme Yöntemleri

Öz

Arap Dilinde Sebep ve Ta‘lîli İfade Etme Yöntemleri başlıklı bu araştırma, sebep ve talilin Arapça cümle içerisindeki anlamlarını ve Arapların kullandıkları dilsel unsurları ele almaktadır. Bu iki kelimenin anlamını ifade etmek diğer bağlamsal anlamların anlaşılmasında etkili olacaktır. Her olayın genellikle bir sebebi, buna sevk eden bir faili ve bunun neden meydana geldiğini açıklayan bir açıklaması olması gerekir. Bu araştırma, Arapların konuşmalarında başvurdukları dilsel unsurları ve yöntemleri tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın problematiği Arapların sebep ve talil anlamlarını hangi yollarla ifade ettiklerini tespit etmektir. Bir veya daha fazla yöntem mi kullandılar? Neden bir ifadeyi diğerine değiştirdiler? Bunu gerçekleştirmek için mi? Talil edatına göre bir talil ile diğeri arasında anlam farkı var mıdır? Bu araştırma önemini amacından, konusundan ve niteliğinden almaktadır. Çünkü araştırma, şiddetle ihtiyaç duyulan fıḳhu’n-naḥv alanına girmektedir. Zira anlaşılmaz konuşmanın kabul görmüş dil kurallarına uygun olsa bile hiçbir değeri yoktur. Bu araştırmada; betimleme, inceleme, analiz, tümevarım ve tümdengelim yöntemlerini kullanılmıştır. Araştırma konusuyla ilgili dil kuralları açıklanıp bunlar klasik ve modern nahivcilerin kitaplarında incelenmiştir. Ayrıca örnekleri ve şahitleriyle birlikte ele alınmış, sunulmuş ve sonuçlar çıkarmak için analiz edilip incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sebep, talil, gramer, Arapça, fıḳhu’n-naḥv

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

teşekkür ederim

Kaynakça

• Bilayiş, Afaf. “Ta‘lîlu’n-Nahvi ‘İnde İbn Hişâm el-Ensâri”. Doktora Tezi, Muhammed Hidir Üniversitesi, 2016-2017.
• Cürcânî, Alî b. Muhammed. et-Taʿrîfât. Thk. Muhammed Sıddîk el-Menşâvî. Kahire: Dâru’l-Fadîle, ts.
• Çatal, Mustafa. en-Nahv ve el-Sarf 2. Halep: Üniversite Kitap yayınları, 1410/ 1990.
• Ensâri, b. Hişâm. Muġni’l-lebîb ʿan kütübi’l-eʿârîb. Thk. Mâzin el-Mübârek ve Muhammed Ali Hamedallah. Halep: Üniversite Kitap yayınları, 1392/1972.
• Ensâri, b. Hişm. Şerh Şüẕûrü’ẕ-ẕeheb. Beyrut: Dâr el-Fikir, ts.
• Fîrûzâbâdî, Muhammed b. Ya‘kûb. el-Ḳāmûsu’l-Muḥîṭ. 8. Bs. Beyrût: Muessesetu'r-Risâle, 1426/2005.
• Galaiini, Mustafa. Câmi‘atu’l-Durûsi’l-Arabiyye. 2,3 Cilt. 10. Bs. Beyrut: el-Mektebetu’l-‘Asriyye, 1388/1968.
• Haskûr, Nadiyâ. el-Edevât en-Nahviyye fi Mügni ibn Hişm1. 3. Bs. Halep: Dâru’l-Furkân lilügât, 2011.
• İbn Akīl, Abdullah. Şerh İbn Akīl. Thk. Hannâ el-Fahûrî. 2 Cilt. 1. Bs. Beyrut: Dâru’l-Cîl, 1409/1989.
• İbn Manzûr, Cemâluddîn Muhammed. Lisânu’l-‘Arab. 11 Cilt. Beyrut: Dâr Sâdır, ts.
• İbnü’s-Serrâc, Ebû Bekr. el-Usûl fi’n-Nahiv. Thk. AbdülHüseyin el-Fetli. 1 Cilt. 3. Bs. Beyrut: Muessesetu’r- Risâle, 1408/1988.
• Kabâve. Fahreddîn. el-Mevridu’n-Nahvî’l-Kebîr. 4.Bs. Dimaşk: Dâr Tılas,1987.
• Mehmetali, Bekir. Vazifetul- Anasirin-Nahviyye. 1.Bs. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2020.
• Müberred, Muhammed b. Yezîd. el-Muḳteḍab. Thk. Abdulhalik Udayme. 2 Cilt. 3. Bs. Kahire: Vizâratu’l-Evkâf, 1415/ 1994.
• Nef’an, Abdulvehhab. " Üslübul Ta’lîlil fi Suretil Bakara Dirase Nehviyye Tahliliyye". Lisania Journal of Arabic Education and Literature 2, no. 1 (2018): 80- 101.
• Sabbân, Muhammed b. Ali. Şerh el-Sabbân. Thk. Taha Abdurrauf Saad. 1, 2 Cilt. Kahire: el-Mektebe et-Tevfikıyye, ts.
• Sâmerrâi, Fadıl Salih. Maâni el-Nehiv. 1-4 Cilt. 3. Bs. Dâr el-Fikir, Ammân, 1429/2008.
• Sîbeveyhi, Amr b. Osmân b. Kanber. el-Kitâb Thk. Abdüselâm Hârûn. 1, 3 Cilt. 1. Bs. Beyrut: Dâru’l-Cîl, 1966.
• Zemehşerî, ‘Umer b. Mahmûd. el-Mufassal fi Ulûmu’l-Arabiyye. Thk. Said Mahmud Akil. Beyrut: Dâru’l-Cîl, 1424/2003.
• Zerkeşî, Bedrüddin. el-Burhân fî ʿulûmi’l-Ḳurʾân. Thk. Muhammed Ebulfadıl İbrahim. 3 Cilt. 1.Bs. Beyrut: el-Mektebe el-Asriyye, 1425/ 2004.