Bir Kentsel Dönüşüm Alanının Kentsel Peyzaj Planlama ve Tasarım Açısından Değerlendirilmesi; Bursa Sular Vadisi Doğa Parkı örneği

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 61 - 77, 31.12.2024

Samet Us , Zeynep Pirselimoğlu Batman

Öz

Bursa ili Yıldırım İlçesi Sular Vadisi Doğa Parkı'nın bulunduğu bölge başlangıçta sağlıksız bir yerleşim bölgesi iken, uzun yıllar süren göçler sonrasında gecekondu bölgesi haline gelmiştir. Şehir yetkilileri tarafından alınan dönüşüm kararı sonucunda bölge gecekondu mahallelerinden tamamen kurtulmuş ve rekreasyonel etkinlikleri için bir uygun bir yere dönüştürülmüştür.
Bu çalışmada şehrin tarihi merkezinin yakınında kurulan Sular Vadisi Doğa Parkı'nın kentsel dönüşüm ile birlikte kentsel peyzaja katkısı, kentsel peyzaj planlama bileşenleri açısından değerlendirilmiştir. Araştırma ile sular vadisi doğa parkı kentsel dönüşüm alanında alanın kentsel dönüşüm sürecini ortaya koyarak rekreasyon bölgelerinin kullanım durumlarını belirleyerek, yapılan dönüşümün kentsel planlama açısından ele alınmıştır. Amacına uygun bir çalışmanın gerçekleşip gerçekleşmediğini değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda sular vadisi projesinin ideal geleceğini tanımlayan ve planlama sürecinin temelini oluşturan hedefler kararlaştırılmamış, kentin diğer bölgelerine yönelik planlama stratejileri ve dönüşüm projesinin uzun vadeli hedefleri net olarak tanımlanmadığı görülmüştür. Dönüşüm ile fonksiyonu değişen alanın kentin yeşil altyapısı ile bağlantısı net bir şekilde kurulamamıştır. Ancak kendi içerisinde ve hemen yakınındaki yerleşimlerle ilişkisi daha iyi sağlanmış, kullanıcıya açık alanlar ve rekreasyonel imkânlar sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Peyzaj Planlama, Peyzaj Tasarım, Kentsel Dönüşüm

Teşekkür

This study was produced from the master’s thesis titled "Evaluation of the Urban Transformation Project in Terms of Planning and Utilization Bursa Sular Vadisi Doğa Park Example".

Evaluation of an Urban Transformation Area from the Perspective of Urban Landscape Planning and Design: The Case of Sular Vadisi Nature Park in Bursa

Öz

Sular Vadisi Nature Park in the Yıldırım District of Bursa Province initially began as an unhealthy settlement area. Over the years, due to migration, it transformed into a slum district. Following a decision made by city authorities for urban transformation, the area has been completely cleared of slum neighborhoods and converted into a suitable location for recreational activities. This study evaluates the contribution of the Sular Valley Nature Park, established near the city's historic center, to the urban landscape in the context of urban transformation and urban landscape planning components. Through the research, the urban transformation process of the area is revealed, and the usage status of the recreational regions is determined, addressing the transformation from an urban planning perspective. An assessment has been made to evaluate whether an appropriate study has been conducted in line with its objectives. As a result of the study, it was found that the goals defining the ideal future of the Sular Valley Project were not clearly established, and long-term objectives for the transformation project and planning strategies for other regions of the city were not explicitly defined. The connection of the area, which transformed with the city’s green infrastructure, could not be established. However, the relationship with neighboring settlements and the provision of open spaces and recreational facilities for users has been significantly improved.

Anahtar Kelimeler

Urban Landscape Planning, Landscape Design, Urban Transformation

Teşekkür

This study was produced from the master’s thesis titled "Evaluation of the Urban Transformation Project in Terms of Planning and Utilization Bursa Sular Vadisi Doğa Park Example".

Kaynakça

• [1] Özden, P., Kentsel Yenileme Uygulamalarında Yerel Yönetimlerin Rolü Üzerine Düşünceler ve İstanbul Örneği. İÜ, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 46, 12-18. (2005).
• [2] Thomas, S., A Glossary of Regeneration and Local Economic Development, Manchester: Centre for Local Economic Strategies, (2003).
• [3] Turok, I., Kentsel Dönüşümde Yeni Eğilimler ve Yönetişim. Uluslararası Kentsel Dönüşüm Sempozyumu Bildiriler Kitabı, ed. P. Özden vd., TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayınları, YTÜ Basım-Yayın Merkezi, İstanbul, s.23-53, (2007).
• [4] Uslu, A. ve Yetim. L., Çağdaş Kentsel Çevre Yaratma Çabalarına Bir Örnek:‘Ankara / Portakal Çiçeği Vadisi Kentsel Dönüşüm Projesi’, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2),169-179, (2006).
• [5] Kahraman, T., İstanbul Kentinde Kentsel Dönüşüm Projeleri ve Süreçleri, 18 Kasım Kentsel Dönüşüm Sempozyumu, 93, 1300-7319, (2006).
• [6] Ceylan., Yaşam Kalitesinin Arttırılmasında Kentsel Yeşil Alanların Önemi ve Kentsel Dönüşüm İle İlişkilendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, İstanbul,(2007).
• [7] Altuğ,S., ve Malkoç True, E., Kentsel dönüşüm uygulamalarının başarısı ve kente katkıları: Karşıyaka Bostanlı Mahallesi Örneği (İzmir)* Ege Üniviversitesi Ziraat Fak. Dergisi, 2021, 58 (4):533-543, (2021).
• [8] Polat, S. ve Dostoğlu, N., Kentsel Dönüşüm Kavramı Üzerine: Bursa’da Kükürtlü ve Mudanya Örnekleri, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 12(1), (2007).
• [9] Çakır, B., Kentsel Planlamada Peyzaj ve Peyzaj Mimarlığı, Kentsel Planlama, Ansiklopedik sözlük,Derleyen: Prof.Dr. Melih Ersoy, 242-243, (2016).
• [10] Özkadif, N., An evaluation of towncape vocabulary as a design tool for shaping today’s urban environments. ODTÜ, Şehir Planlama Anabilim Dalı Kentsel Tasarım, Programı, Yüksek Lisans Ders Notları, s.55, (2001).
• [11] Pamay, B., Kentsel Peyzaj Planlaması, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayınları, Çağlayan Basım Evi, İstanbul, s.76, (1978).
• [12] Çetinkaya, G. ve Uzun, O., Peyzaj Planlama, Birsen Yayınevi, (2014).
• [13] Karaman A (1992) Kentsel Peyzaj Ders Notları. MSGÜ, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, İstanbul
• [14] Akdoğan G., Tabiatı Koruma ve Peyzaj Planlama İlişkileri, Peyzaj Mimarlığı Dergisi, No:2-3, Ankara, (1975).
• [15] Açıksöz, S. ve Tanrıvermiş, E. Planlamada Kırsal Peyzajın Önemi, Sorunlar ve Öneriler, Kırsal Çevre Yıllığı, Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği, Ankara, (2000).
• [16] Karafakı, F.Ç., Niğde İli Efendibey Kentsel Dönüşüm Projesi’nin Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi, Afet ve Risk Dergisi, 1,(2), 93–105, (2018).
• [17] Aydoğdu, H., Kent planlamada kentsel peyzaj tasarım etkisinin değerlendirilmesi: Barcelona Örneği, Yüksek Lisans Semineri, Selçuk Üniversitesi, Konya, (2019).
• [18] Anonim. Sular Vadisi alanı 2015 yılı gecekondu alanına ait görünümler. http://wowturkey.com, (2022).
• [19] Anonim. Sular Vadisi gecekondu alanının görünümü. https://www.bursadabugun.com, (2022).
• [20] Anonim. Sular Vadisi İnşaat Çalışmaları. https://www.bursadabugun.com/haber/bursa-sular-vadisi(2022).
• [21] Anonim.https://www.emlaksayfasi.com.tr/emlak-haberleri/sular-vadisi- doga-parki- projesinin-peyzaj-calismalarinda-sona-gelindi-h64643.htmlm, (2022).
• [22] Anonim, Plan kararları, (2021).
• [23] Yıldırım Belediyesi, Sular Vadisi Doğa Parkı Kentsel Dönüşüm Projesi, 2022.
• [24] Sağlık, A., Değişen ve Gelişen Lapseki Kentsel Altyapısı,Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Pozitif Matbaa, Ankara, (2020).
• [25] Göksu F., Kentsel Dönüşüm Ders Notu. MSGÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, İstanbul, (2003).
• [26] Erden D., Kentsel Yenileşmede Bir Araç Olarak Dönüşüm Projeleri, Doktora Tezi MSGÜ, ŞehircilikAnabilim Dalı, İstanbul, 250 s., (2003).
• [27] Bogenç Ç., Trabzon Zağnos Vadisi Kentsel Dönüşüm Örneğinin Kentsel Peyzaj Planlama Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans tezi, Bartın Üniversitesi, Bartın, (2009).
• [28] Kaya, S., Özdemir Işık, B. ve Bektaş, F. Resource Value Determination Process and Current Strategies in Recreational Outdoor Sports Areas. Scientific approaches in Landscape Architecture, 115, (2023).
• [29] Özdemir Işık B. ve Demir S. Integrated Multi-Criteria Decision-Making Methods for the Sustainability of Historical–Cultural Structures on the Trabzon Coastline. Sustainability. 9(11):2114, (2017).
• [30] Özdemir Işık, B. ve Demirel, Ö., Determination of coastal areas of recreational activities in the city of Trabzon. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 66(2): 483-496, (2016).
• [31] Ender Altay, E. ve Uslu, C., Development of the GIS-based proposals for open and green spaces the case of Bursa city (Turkey). Fresenius Environmental Bulletin, 30,(11), 12646-12658, 2021