Kripto Paraların Bilinirliği ile Fiyat, Getiri ve İşlem Hacimleri Arasındaki İlişki: Yapısal Kırılmalı ve Karşılaştırmalı Bir Analiz

Yıl 2019, Cilt: 69 Sayı: 2, 133 - 157, 31.12.2019

Mustafa ÖZYEŞİL

https://doi.org/10.26650/ISTJECON2019-0017

Öz

Bu çalışmada; kripto para tanınırlığı ile kripto paraların fiyatları, getirileri ve işlem hacimleri arasındaki ilişkiler zaman serisi analizi yöntemleriyle incelenmiştir. Bu çalışmada tanınırlık kavramı bağımsız değişken olup kripto paraların internette aranma sayısı olarak ele alınmıştır. Serilerin durağanlığı Vogelsang ve Perron (1998) yapısal kırılmalı ADF birim kök testi ile incelenmiş ve bütün serilerin düzey değerlerinde durağan oldukları tespit edilmiştir. Seriler arasındaki dinamik etkileşimi ortaya çıkarabilmek için VAR analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda etki-tepki fonksiyonları elde edilmiş ve BITCOIN’in internette aranma sayılarına yönelik azaltıcı bir şok karşısında getirisinin azaldığı, fiyat ve işlem hacminin dalgalı bir seyir izlediği tespit edilmiştir. Modelde yer alan değişkenler arası nedensellik ilişkisini ortaya koyabilmek amacıyla Granger nedensellik testi yapılmıştır. Regresyon analizleri üç farklı denklem yardımıyla, EKK yöntemiyle yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, kripto paralara yönelik internette aranma sayısındaki artışın, bütün kripto paraların fiyatlarını, getirilerini ve işlem hacimlerini olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Fiyatlar ve işlem hacmi noktalarındaki en büyük etkinin BITCOIN’de, getiriler noktasındaki en yüksek etkinin ise LITECOIN’de yaşandığı belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara dayanılarak; kripto paraların tanınırlığının fiyat, işlem hacmi ve getirileri üzerinde önemli bir belirleyici faktör olduğu sonucuna varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Kripto paralar, tanınırlık, yapısal kırılmalı analiz

The Relationship Between the Popularity of Cryptocurrencies and their Prices, Returns and Trading Volumes: A Structural Break and Comparative Analysis

Öz

In this study, the relationship between the popularity of cryptocurrencies and their price, return and trading volumes are examined through time series analysis. The popularity variable is determined according the frequency of cryptocurrencies being searched on the internet. Stationarity of series is examined by Vogelsang and Perron (1998) structural breaks ADF unit root test. According to the test results, all series are found to be stationary at level values. VAR analyses and impulse-response functions are performed to reveal dynamic interaction between the series. According to impulse - response test results, returns of BITCOIN decreased against a decreasing shock in the number searches on the internet and its price and trading volume followed a fluctuating course. In order to see the causality relationship between variables the Granger causality test is conducted. Regression analyses are performed using ordinary least squares (OLS) method through three different equations. According to the result of the regression analysis, an increase in the number of internet searches for cryptocurrencies was found to positively affect prices, returns and trading volumes of all cryptocurrencies. The highest impact on prices and trading volume is observed in BITCOIN, while the highest effect on returns is observed in LITECOIN. According to the findings, popularity can be considered an important determinant for price, returns and trading volumes of cryptocurrencies.

Anahtar Kelimeler

Crypto currencies, popularity, structural break analysis

Kaynakça

• Böhme, R., & Christin, N. (2015). Bitcoin: Economics, Technology, and Governance, Journal of Perspectives, 29(2), 213–238,
• Dikmen, N. (2012). Ekonometri Temel Kavramlar ve Uygulamalar. Dora Yayınevi, Bursa.
• Google. (2019). 25.05.2019. Retrieved from google.trends.com
• Göçer, İ. (2016). Lisans ve Lisansüstü İçin Ekonometri. Lider Yayınları, İzmir.
• Granger, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross Spectral Methods. Econometrica, 37, 424–438,
• Gujarati, N. G., & Porter, D. C. (2012). Temel Ekonometri, Çev. Ümit Şenesen ve Gülay Günlük Şenesen, (Orijinali: 5. Basım), Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Habertürk. (2017). Bitcoin Artık Japonya’da Yasal. 29.05.2019. Retrieved from https://www. haberturk.com/ekonomi/teknoloji/haber/1453992-bitcoin-artik-japonyada-yasal
• Siberbülten. (2017). Ukrayna Bitcoin’i Yasallaştırıyor, Madencilik Faaliyetleri Artıyor. 29.05.2019. Retrieved from https://siberbulten.com/bitcoin/ukrayna-bitcoini-yasallastiriyor-madencilikfaaliyetleri-artiyor/
• Tarı, R. (2012). Ekonometri. Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• Vogelsang, T. J., & Perron, P. (1998). Additional Test for Unit Root Allowing for a Break in the Trend Function at an Unknown Time. International Economic Review, 39, 1073–1100.