İkiz Açık Hipotezi ve Ters Nedensellik: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Yıl 2020, Cilt: 70 Sayı: 2, 413 - 435, 31.12.2020

Meltem Duğru

https://doi.org/10.26650/ISTJECON2020-831500

Öz

İkiz açık hipotezi, cari açık ve bütçe açıklarının birlikte hareket ettiğini ileri süren bir hipotezdir. Bu hipoteze göre iki değişken arasındaki ilişkinin varlığı farklı şekillerde ele alınmaktadır. Geleneksel Keynesyen Görüş, bütçe açığından cari açığa doğru bir nedensellik olduğunu savunurken, Ricardocu Denklik Hipotezi iki değişken arasında herhangi bir ilişkinin olmadığını iddia etmektedir. Lawrence H. Summers tarafından adlandırılmış olan Cari İşlemler Hedeflemesi görüşü ise, Keynesyen teorinin aksine cari açıktan bütçe açığına doğru bir nedensellik olduğu yönündedir. 1980’li yıllarda yaşanan serbestleşme sonucunda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeleri etkileyen ikiz açık, günümüzde ülkelerin sorunu olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’nin cari açık ve bütçe açığı değişkenleri arasında herhangi bir etkileşimin olup olmadığı araştırılmıştır. Bu etkileşimin yönünün ve derecesinin belirlenmesi için 2009:1Q ve 2020:2Q dönemleri arasında ‘ikiz açık hipotezi çerçevesinde ters nedensellik’ kavramının varlığı ile ilgili bir sonuç elde edilmeye çalışılmıştır. Zaman serileri olarak derlenen bütçe açığı ve cari açık verileri için eşbütünleşme analizi ve Otoregresif Dağıtılmış Gecikme modeli yaklaşımına dayalı sınır testi uygulanmıştır. Ardından Hata Düzeltme Modeli kapsamında nedenselliğin yönü belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda iki değişken arasındaki ilişkinin yönünün uzun dönemde negatif, kısa dönemde pozitif olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre, Cari İşlemler Hedeflemesi görüşü kısa dönem bulguları ile desteklenirken, Keynesyen görüş reddedilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cari açık, Bütçe açığı, İkiz açık - cari işlemler

Twin Deficit Hypothesis and Reverse Causality: An Empirical Study on Turkish Economy

Öz

The twin deficit hypothesis is a hypothesis suggesting that the current deficit and the budget deficit move together. According to this hypothesis, the existence of a relationship between two variables is handled in different ways. While the Traditional Keynesian View argues that there is causality from the budget deficit to the current deficit, the Ricardian Equivalence Hypothesis claims that there is no relationship between two variables. The Current Account Targeting view, named by Summers, is that there is causality from the current deficit to the budget deficit, contrary to the Keynesian theory. The twin deficit, affecting both developed and developing countries as a result of liberalization experienced in the 1980s, continues to be the problem of countries today. In this study, Turkey’s current deficit and budget deficit were investigated whether there was any interaction between these variables. In order to determine the direction and degree of this interaction, it was tried to obtain a result about the existence of the concept of reverse causality within the framework of the twin deficit hypothesis” between 2009: 1Q and 2020: 2Q. For the budget deficit and current deficit data compiled as time series, cointegration analysis and the bound test based on the Autoregressive Distributed Lag model approach were applied. Then, the direction of causality was determined with the Error Correction Model. As a result of the analysis, it was determined that the direction of the relationship between two variables is negative in the long term and positive in the short term. According to these results, while the Current Account Targeting view is supported by the short term findings, the Keynesian view is rejected

Anahtar Kelimeler

Current deficit, Budget deficit, Twin deficit hypothesis - current account targeting

Kaynakça

• hmed, S. H. M. ve Akın F. (2019). Bütçe Açığı ile Cari İşlemler Açığı Arasında Nedensellik İlişkisi: Yemen Uygulaması. İş Ve Hayat, 5(9), 112-129.
• Altunöz, U. (2014). İkiz Açık Hipotezinin Geçerliliğinin Sınır Yöntemiyle Sınanması: Türkiye Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 425-446.
• Alkswani, M. A. (2000, October). The Twin Deficits Phenomenon in Petroleum Economy: Evidence from Saudi Arabia. In seventh annual conference, economic research forum (ERF), Amman, 2-25.
• Bakarr, T. A. (2014). Fiscal deficits and current account imbalances: Evidence from Sierra Leone. International Journal of Business and Social Science, 5(8), 256-269.
• Barışık, S. ve Demircioğlu, E. (2012). Türkiye’de Döviz Kuru Rejimi, Konvertibilite, İhracat-İthalat İlişkisi (1980-2001). 17. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 2(3), 71-84.
• Barışık, S. ve Kesikoğlu, F. (2010). Makro ekonomik değişken olarak bütçe açığı-cari açık ilişkisi: Gelişmekte olan piyasalar örneği, İktisat İşletme ve Finans, 25(294), 109-127.
• Barro, R. J. (1989). The Ricardian approach to budget deficits. Journal of Economic perspectives, 3(2), 37-54.Barro, R. J. (1974). Are government bonds net wealth?. Journal of political economy, 82(6), 1095-1117.
• Bilgili, E. ve Bilgili, F. (1998). Bütçe Açıklarının Cari İşlem Dengesi Üzerindeki Etkileri: Teori ve Uygulama. İşletme-Finans Dergisi, 4-16.
• Bolat, S., Belke, M. ve Aras, O. (2011). Türkiye’de ikiz açık hipotezinin geçerliliği: Sınır testi yaklaşımı. Maliye Dergisi, 161(1), 347-364.
• Brown, R. L., Durbin, J. & Evans, J. M. (1975). Techniques for testing the constancy of regression relationships over time. Journal of the Royal Statistical Society: Series B (Methodological), 37(2), 149-163.
• Çağlayan, E. (2006). Enflasyon, faiz oranı ve büyümenin yurtiçi tasarruflar üzerindeki etkileri. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi,(1), 423-438.
• Dickey, D. A. & Fuller W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, The Econometric Society, 49(4), 1057-1072.
• Diner, E. ve Taş, İ. (2016). İkiz Açık Hipotezi: Türkiye’de Teorik ve Ampirik İnceleme, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 32, 372-390.Eğilmez, M. (2018). Küresel Finans Krizi. İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Erdinç, Z. (2008). İkiz açıklar hipotezinin Türkiye’de 1950-2005 yılları arasında eşbütünleşme analizi ve Granger nedensellik testi ile incelenmesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 209-222.Feldstein, M. (1992). Analysis: The budget and trade deficits aren’t really twins. Challenge, 35(2), 60-63.
• Frankel, J. (2006). Twin deficits and twin decades. The Macroeconomics of Fiscal Policy, MIT Press: Cambridge MA., 2-16.
• İyidoğan, P. V. ve Erkam, S. (2013). İkiz açıklar hipotezi: Türkiye için ampirik bir inceleme (1987-2005). Pamukkale Üniversitesi SBE Dergisi, (15), 39-48.
• Kılavuz, E. ve Dumrul, Y. (2012). İkiz Açıklar Hipotezinin Geçerliliği: Teori Ve Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4), 239-258.
• Kim, C. H. & Kim, D. (2006). Does Korea have twin deficits?. Applied Economics Letters, 13(10), 675-680.Kör, E. (2012). İkiz Açıklar Hipotezi: Türkiye Örneği. (Yüksek Lisans Tezi ).Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Mangır, F. (2012). Türkiye İçin İkiz Açıklar Hipotezi Testi (1980-2011), Academic Review of Economics & Administrative Sciences, 5(2), 136-149.
• Mankiw, N. G. ve (Ömer Faruk Çolak (Ed.). (2017). Makroekonomi, Efil Yayınevi.
• Marinheiro, C. F. (2008). Ricardian equivalence, twin deficits, and the Feldstein–Horioka puzzle in Egypt. Journal of Policy Modeling, 30(6), 1041-1056.
• Mucuk, M. (2008). Bütçe ve cari işlemler dengesi arasındaki ilişki: Türkiye örneği (1989-2004). (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Narayan, P. K. & Smyth R. (2005). What Determines Migration Fows From Low-Income to High Income Countries? An Empirical Investigation of Fiji-U.S. Migration 1972-2001, Contemporary Economic Policy (ISSN 1074-3529), 24(2), 332– 342.
• Nkoro E. & Uko K,A. (2016). Autoregressive Distributed Lag (ARDL) Cointegration Technique: Application and Interpretation, Journal of Statistical and Econometric Methods,.5(4), 63-91.
• Öruç, E. (2017). İkiz Açık Hipotezinin Türkiye İçin Testi: Stock-Watson Yöntemi İle Uzun Dönemli Analiz (1950-2015), Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 8(19), 261-281.
• Pesaran, M. H., Y. Shin & R. J. Smith (2001), Bounds Testing Approaches to The Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
• Phillips, P. & Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression, Biometrika, 75(2), .335 346.
• Sinicakova, M., Sulikova, V. & Gavurova, B. (2017). Twin Deficits Threat in the European Union, E a M: Ekonomie a Management, 4 (1), 144-156.
• Summers, L. H. (1988). Tax policy and international competitiveness. In International aspects of fiscal policies. University of Chicago Press, 349-386.
• Utkulu, U. (2003). Türkiye’de Bütçe Açıkları ve Diş Ticaret Açıkları Gerçekten İkiz mi? Koentegrasyon ve Nedensellik Bulguları. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1).
• Üzümcü, A. ve Kanca, O. C. (2013). İkiz açık hipotezi: Türkiye üzerine bir uygulama (1980-2012). İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 17-42.
• Turan, T. ve Karakaş, M. (2017). İkiz açıklar hipotezine doğrusal olmayan sınır testi yaklaşımı. Maliye Dergisi, 173, 211-227.
• Yanık, Y. (2006). The Twin Deficit Hypothesis: An Empirical Investigation.( Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.