Türkiye Mevduat Bankalarının Finansal Performans Analizi: Amerika Ticari Bankalarıyla Karşılaştırmalı Bir Bakış

Yıl 2020, Cilt: 70 Sayı: 2, 303 - 338, 31.12.2020

Fatma Aldırmaz Akkaya

https://doi.org/10.26650/ISTJECON2020-0015

Öz

Kaynak dağılımını belirleyen bankacılık sektörü, reel ekonominin ve finans sektörünün gelişimi için büyük önem arz etmektedir. Bu durum, bankacılık sektörünün sürekli olarak güçlü bir performans göstermesini ve beklenmeyen risklere karşı dayanıklı olmasını gerektirmektedir. Bu nedenle çalışmada öncelikle, Türkiye’de 2008-2018 yılları arasında kesintisiz faaliyet yürüten mevduat bankalarının finansal performanslarıyla, Amerika’da faaliyet gösteren ticari bankaların performans karşılaştırmalarının yapılması, ardından mevduat bankalarının ayrıntılı performans analizinin yapılması amaçlanmıştır. Uluslararası finans piyasalarında CAMELS Derecelendirme ve Performans Analizi yöntemi yaygın kullanım alanına sahip olduğu için analiz ve karşılaştırma için tercih edilmiştir. Araştırmada, hem Amerika ticari bankaları ile yapılan finansal performans karşılaştırması sonucunda hem de sadece Türkiye mevduat bankalarının finansal analizi sonucunda, Türkiye mevduat bankalarının, kabul edilebilir sınırlar dâhilinde olsa da, finansal performansla ilgili sorunlar yaşadığı ve olası şoklara karşı yeterince savunma geliştiremeyeceği tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca, genel olarak Türkiye mevduat bankalarının kredi ve alacaklarının yüksek olduğu ve bankaların bunların takibinde yetersiz kaldığı tespit edilmiştir. Bu sorunun giderilmesi halinde, bankaların diğer problemlerini azaltacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bankacılık sektörü, CAMELS, Finansal performans analizi

Comparative Analysis of the Financial Performance BetweenTurkish and American Commercial Banks

Öz

The banking sector, which facilitates the safekeeping and distribution of resources, is very important for the development of the real economy and financial sector. This requires the strong and consistent performance of the banking sector and requires it to be capable of withstanding unexpected risks. This study aimed to firstLY establish a performance comparison between Turkish and American commercial banks which operated uninterrupted from 2008–2018 and then to present detailed financial performance analysis of the Turkish commercial banks. The CAMELS rating and performance analysis method was chosen for analysis and comparison, given its widespread use in international financial markets. As a result of both the financial performance comparison with the American commercial banks and the financial analysis of only the Turkish commercial banks, it was determined that the Turkish commercial banks, although within acceptable limits, have problems related to financial performance and have not developed sufficient defense against possible shocks. The research also revealed that the loans and receivables of the Turkish commercial banks have been at high level and it was determined that the banks have insufficiently followed these loans. If this problem is resolved, it is believed that it will reduce other issues that the banks face.

Anahtar Kelimeler

Banking sector, CAMELS, Financial performance analysis

Kaynakça

• Ateşoğlu Coşkun, S. ve Karğın, S. (2016). Sınır ötesi birleşme ve satın almaların bankaların finansal performansına etkileri: üç banka üzerinde CAMELS analizi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 69, 41-60.
• Baybaş Arslaner, Y. (2018). Türk Kalkınma ve Yatırım Bankacılık Sektöründe Performans (CAMELS) Analizi. (uzmanlık tezi). İller Bankası Anonim Şirketi, Ankara.
• BDDK. (2019, 27 Aralık). Aylık bankacılık sektörü verileri (temel gösterim). Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr/BultenAylik.
• Bergendorff, I. and Osbäck, M. (2017). Banking Soundness in The European Union - The Impact of The Capital Requirements Regulation. (Master dissertation, Jönköping University, Jönköping). Retrieved from https://www.kisa.link/NmDm.
• Cole, R. and White, L. (2012). Déjà vu all over again: the causes of U.S. commercial bank failures this time around, Journal of Financial Services Research, 42(1), 5-29.
• Çelik, M. (2018). Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankalarının performans analizi: büyüklük ve sahiplik yapısı ayrımıyla bir karşılaştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (2), 146-168.
• Çizgici Akyüz, G. ve Emir, M. (2018). Makroekonomik göstergelerin Türk bankacılık sektörü performansı üzerine etkileri, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Prof. Dr. Harun TERZİ Özel Sayısı, 1-20.
• Dang, U. (2011). The CAMEL rating system in banking supervision. (A case study, Arcada University of Applied Sciences, International Business Degree Programme). Retrieved from https://www.kisa.link/NmDz.
• Desta, T. S. (2016). Financial performance of “the best Afrıcan banks”: a comparative analysis through CAMEL rating. Journal of Accounting and Management, 6 (1), 1-20.
• Ege, İ., Topaloğlu, E. E. ve Karakozak, Ö. (2015). CAMELS performans değerleme modeli: Türkiye’deki mevduat bankaları üzerine ampirik bir uygulama. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (4), 109-126.
• Emiral, F., (2002), Türk bankacılık sisteminde etkinlik analizi (veri zarflama analizi uygulaması), Deloitte, Mayıs-Haziran Raporu.
• Engin, C. ve Göllüce, E. (2016). 2008 küresel finans krizi ve Türkiye üzerine yansımaları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (1), 27-40.
• FDIC (Federal Deposit Insurance Corporation). (2019, 28 Aralık). FDIC - Statistics on depository institutions report. Erişim adresi: https://www.kisa.link/NmDF.
• Gündoğdu, A. (2017). Türkiye’de mevduat bankalarının CAMELS analizi. Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi (BAFAD), 4 (2), 26-43.
• Kandemir, T. ve Demirel Arıcı, N. (2013). Mevduat bankalarında CAMELS performans değerleme modeli üzerine karşılaştırmalı bir çalışma (2001-2010). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (1), 61-87.
• Kartal, M. T. (2018). Bankaların finans sektöründeki önemi. Erişim adresi: http://0fs.me/7704196.
• Keffala, M. R. (2018). Analyzing the effect of derivatives on the financial soundness of commercial banks in Italy: An approach based on the CAMELS framework. Review of Finacial Economics, 36 (3), 267-283.
• Keskin, E., İnan, E. A. ve Ünsal, Ü. (2019). 60. Yılında Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye’de Bankacılık Sistemi 1958-2018. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği, Yayın No: 334.
• Majithiya, R. ve Pattani, A. (2010). Rating the performance of the bank through CAMELS model. (A Project Report, Tolani Institute of Management Studies)
• Masood, O., Ghauri, S. M. K. & Aktan, B. (2016). Predicting Islamic banks performance through CAMELS rating model. Banks and Bank Systems, 11 (3), 37-43.
• Ünal, M. (2014). Türkiye’de Finans Sektöründe Bankacılığın Yeri. İzmir Ticaret Odası Ar-Ge Bülteni – Ekonomi, Eylül 2014.
• Öztürk, N., Barışık, S. ve Kılıç Darıcı, H. (2010). Gelişmekte olan piyasalarda finansal derinleşme ve büyüme ilişkisi: panel veri analizi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (12), 95–119.
• Roman, A. and Şargu, A. C. (2013). Analysing the financial soundness of the commercial banks in Romania: an approach based on the CAMELS framework. Procedia Economics and Finance, 6, 703-712.
• Siems, T. F. and Barr, R. S. (1998). Benchmarking the productive efficiency of U.S. banks, Federal Reserve Bank of Dallas Financial Industry Studies, December, 11-24.
• TBB (Türkiye Bankalar Birliği), (2019), Türkiye’de bankacılık sistemi seçilmiş rasyolar (2008-2018), Rapor Kodu: YT05. Erişim adresi: https://www.kisa.link/NmDR.
• TCMB. (2020, 6 Ocak). Gösterge niteliğindeki Merkez Bankası kurları. Erişim adresi: https://bit.ly/2ulQWOU.
• TUİK1. (2020: 6 Ocak). Tüketici fiyat endeks rakamları (2003=100). Erişim adresi: https://bit.ly/2ty016C.
• TUİK2. (2019: 27 Aralık). Temel İstatistikler, Erişim adresi: https://www.kisa.link/NmDS.
• Türker Kaya, Y. (2001). Türk bankacılık sektöründe CAMELS analizi, BDDK MSPD Çalışma Raporları: 2001/6
• Zedan, K. A. ve Daas, K. (2017). Palestinian banks analysis using CAMEL model. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(1), 351-357.
• www.inflationdata.com. (2020, 6 Ocak). Historical inflation rate. Retrieved from: https://bit.ly/2MYpSfb.
• www.support.google.com. (2020, 2 Nisan). Kırportalama (Trimmean), Erişim adresi: https://www.kisa.link/N8po.