The Relationship of Exchange Rate and Oil Price Volatilities with Stock Returns: Evidence from Borsa Istanbul Sector Indexes

Yıl 2022, Cilt: 72 Sayı: 1, 385 - 405, 30.06.2022

Buket Altınöz Alican Umut

https://doi.org/10.26650/ISTJECON2021-1026350

Öz

The aim of this study is to investigate the effects of volatility in exchange rates (USD and EURO) on the BİST 100 and 23 sub-sector indexes in Borsa Istanbul using monthly data from January 2008 to April 2021. For this purpose, long-term coefficients for each model were investigated using the fully-modified ordinary least squares (FMOLS) and dynamic ordinary least squares (DOLS) estimators after determining the long-term relationships among the variables with the Johansen cointegration test. The use of these methods for the first time and adoption of a current data set in this way constitute this study’s contribution to literature. The study reached results that show an increase in the USD to negatively affect the stock returns for all sectors, while the Euro’s coefficient was statistically insignificant in all other models. When examining the effect of oil prices on sector indices, this coefficient is positive for most sectors, and statistically significant for a limited number of sectors. However, oil prices are understood to have a smaller positive effect than the negative effect from changes in the USD exchange rate.

Döviz Kuru ve Petrol Fiyatlarındaki Dalgalanmaların Hisse Senedi Getirileri İle İlişkisi: Borsa İstanbul Sektör Endeksleri İçin Bir Uygulama

Öz

Bu çalışmanın amacı dolar ve euro olmak üzere döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve petrol fiyatlarındaki oynaklığın BİST 100 ve Borsa İstanbul’da yer alan 23 alt sektör endeksi üzerindeki etkisini 2008:01-2021:04 aylık veriler kullanarak araştırmaktır. Bu amaçla değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkilerin varlığı Johansen eşbütünleşme analizi ile tespit edildikten sonra, uzun dönemli katsayılar her bir model için Tam Uyarlanmış En Küçük Kareler (Fully-Modified Ordinary Least Squares-FMOLS ) ve Dinamik En Küçük Kareler (Dynamic Ordinary Least Squares-DOLS) tahmincileri kullanılarak elde edilmiştir. Böylece, söz konusu yöntemlerin konu kapsamında ilk defa kullanılmış olması ve güncel bir veri setinin benimsenmesi çalışmanın literatüre katkısını oluşturmaktadır. Ulaşılan sonuçlar dolardaki bir artışın tüm sektörlere ait hisse senedi getirilerini olumsuz yönde etkilediğini ortaya koymuştur. Euro kuruna ait katsayı tüm modellerde istatistiksel olarak anlamsızdır. Petrol fiyatlarının sektör endeksleri üzerindeki etkisi incelendiğinde, çoğu sektör için bu katsayı pozitifken, sınırlı sayıda sektörde istatistiksel olarak anlamlıdır. Ancak petrol fiyatlarının pozitif etkisinin dolar kurundaki değişmelerin negatif etkisinden daha küçük olduğu anlaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Döviz kuru, Petrol, BİST, FMOLS, DOLS

Kaynakça

• Abdelaziz, M., Chortareas, G. & Cipollini, A. (2008). “Stock Prices, Exchange Rates, and Oil: Evidence from Middle East Oil-Exporting Countries”, Topics in Middle Eastern and African Economies, 10. google scholar
• Abdioğlu, Z. & Değirmenci, N. (2014). “Petrol Fiyatları-Hisse Senedi Fiyatları İlişkisi: BİST Sektörel Analiz”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(8), 1-24. google scholar
• Aktaş, H., Kayalıdere, K. & Elçiçek, Y. K. (2018). “Petrol, Dolar Kuru ve Hisse Senedi Piyasası Arasındaki Ortalama-Oynaklık Yayılımı Etkisi: BİST 100 Üzerine Bir Uygulama”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 354-377. google scholar
• Akyol, H., Karakuş, K., & Ağırkaya, M. B. (2019). Petrol Fiyatları ve Hisse Senedi Getirileri Arasındaki Asimetrik İlişki: Türkiye Örneği. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 7-9. google scholar
• Aladwani, J. (2017). “Relationsip Between Exchange Rates and Stock Prices-GCC Perspectives”, International Journal of Economics and Financial Issues, 7(2), 11-24. google scholar
• Altunöz, U. (2016). “Döviz Kuru ile Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Gelişen Ülkeler Örneği”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Özel Sayı, 663-671. google scholar
• Altıntaş, H., & Kassouri, Y. (2021). “Petrol Fiyatları, Parasal Ve Döviz Kuru Şoklarının Hisse Senedi Fiyatlarına Asimetrik Etkisi: Türkiye İçin Nardl Modeli.” Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4). google scholar
• Atif, M., Raza Rabbani, M., Bawazir, H., Hawaldar, I. T., Chebab, D., Karim, S., & AlAbbas, A. (2022). Oil price changes and stock returns: Fresh evidence from oil exporting and oil importing countries. Cogent Economics & Finance, 10(1), 2018163. google scholar
• Ayaydın, H. & Barut, A. (2016). “The Relationship Between Oil Prices, Gold Prices and Stock Return”, Balkan Journal of Social Sciences, International Congress of Management Economy and Policy Special Issue, 13-26. google scholar
• Arouri, M. E., Lahiani, A. & Bellalah, M. (2010). Oil price shocks and stock market returns in oil-exporting countries: The case of GCC countries. International Journal of Economics and Finance, 2(5), 132-139. google scholar
• Ayvaz, Ö. (2006). “Döviz Kuru ve Hisse Senetleri Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 1-14. google scholar
• Basher, S. A., Haug, A. A. & Sadorsky, P. (2010). “Oil Prices, Exchange Rates and Emerging Stock Markets”. University of Otago Economics Discussion Papers No: 1014. google scholar
• Basher, S. A., Haug, A. A. & Sadorsky, P. (2017). “The Impact Of Oil-Market Shocks On Stock Returns in Major Oil-Exporting Countries: A Markov-Switching Approach”, University of Otago Economics Discussion Papers No: 1710. google scholar
• Bouoiyour, J., Selmi, R., Shahzad, S. J. H. & Shahbaz, M. (2017). “Response Of Stock Returns to Oil Price Shocks: Evidence From Oil Importing And Exporting Countries”, Journal of Economic Integration, 32(4), 913-936. google scholar
• Boyacıoğlu, M. A. & Çürük, D. (2016). “Döviz Kuru Değişimlerinin Hisse Senedi Getirisine Etkisi: Borsa İstanbul 100 Endeksi Üzerine Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 143-156. google scholar
• Çıtak, F., & Kendirli, S. (2019). “Petrol Fiyatlarının Döviz Kuru Ve Hisse Senedi Getirileri Üzerindeki Asimetrik Etkisi: Türkiye Örneği.” Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 643-658. google scholar
• Dickey, D. A. & W. A Fuller (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root”, JSTOR, Cilt 74, Sayı 366. google scholar
• Doğru, B. & Recepoğlu, M. (2013). “Türkiye’de Hisse Senedi Fiyatları ve Döviz Kuru Arasında Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme İlişkisi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 17-34. google scholar
• Eyüboğlu, S. & Eyüboğlu, K. (2018). “Borsa İstanbul Sektör Endeksleri ile Döviz Kurları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: ARDL Modeli”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 8-28. google scholar
• Güler, S. & Nalın, H. T. (2013). “Petrol Fiyatlarının İMKB Endeksleri Üzerindeki Etkisi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 79-97. google scholar
• Huang, R. D., Masulis, R. W. & Stoll, H. R. (1996). “Energy Shocks and Financial Markets”, The Journal of Futures Markets, 16(1), 1-27. google scholar
• İşcan, E. (2010). “Petrol Fiyatlarının Hisse Senedi Piyasası Üzerindeki Etkisi”, Maliye Dergisi, 158, 607-617. google scholar
• Jamil M. & Ullah, N. (2013). “Impact of Foreign Exchange Rate on Stock Prices”, IOSR Journal of Business and Management, 7(3), 45-51. google scholar
• Johansen, S. & Juselius, K. (1990). “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration-With Applications to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210. google scholar
• Jones, C. M. & Kaul, G. (1996). “Oil and Stock Markets”, The Journal of Finance, 51(2), 463-491. google scholar
• Hakim, L. (2020). Determinants of stock return and its implications divident policy in mining sector in Indonesia stock Exchange. Utopia y Praxis Latinoamericana, 25(1), 208-224. google scholar
• Karhan, G. & Aydın, H. İ. (2018). “Petrol Fiyatları, Kur ve Hisse Senedi Getirileri Üzerine Bir Araştırma”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(19), 405-413. google scholar
• Karhan, G. & Aydın, H. İ. (2018). “Petrol Fiyatlarının Hisse Senedi Piyasalarına Etkisi: BİST100 Üzerine Bir Uygulama”. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(19), 405-413. google scholar
• Kasman, S. (2003). “The Relationship Between Exchange Rates and Stock Prices: A Causality Analysis”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 70-79. google scholar
• Kassouri, Y., & Altıntaş, H., (2020). “Threshold cointegration, nonlinearity, and frequency domain causality relationship between stock price and Turkish Lira.” Research in International Business and Finance, 52, 1- 18. google scholar
• Kennedy, K. & Nourizad, F. (2016). “Exchange Rate Volatility and Its Effect on Stock Market Volatility”, Int. J. Hum. Cap. Urban Manage., 1(1), 37-46. google scholar
• Khan, M. K. (2019). Impact of Exchange rate on stock returns in Shenzen stock exchance: Analysis through ARDL approach. International Journal of Economics and Management, 1(2), 15-26. google scholar
• Kılıç, E., & Polat, M. (2022). “BRICS Ülkelerinde Döviz Kuru ve Borsa Arasındaki Getiri ve Volatilite Etkileşimi: Var-Egarch Modeli İle Bir Uygulama.” Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (49), 539-551. google scholar
• Mohanamani, P., Preethi, S. & Latha, L. (2018). “Dynamic Linkage Between Gold, Oil, Exchange Rate and Stock Market Returns: Evidence from India”, International Journal of Pure and Applied Mathematics, 119(17), 2567-2580. google scholar
• Park, J. & Ratti, R. A. (2008). “Oil Price Shocks and Stock Markets in the U.S. and 13 European Countries”, Energy Economics, 30, 2587-2608. google scholar
• Phillips, P. & Hansen, B. (1990). “Statistical Inference in Instrumental Variables Regression with I(1) Processess”, 57(1), 99-125. google scholar
• Sadorsky, P. (1999). “Oil Price Shocks and Stock Market Activity”, Energy Economics, 21, 449-469. google scholar
• Sahu, T. N., Bandopadhyay, K. & Mondal, D. (2014). “Crude Oil Price, Exchange Rate and Emerging Stock Market: Evidence from India”, Journal Penurusan, 42, 75-87. google scholar
• Shadab, S. & Gholami, A. (2014). “Analysis of the Relationship between Oil Prices and Exchange Rates in Tehran Stock Exchange”, International Journal of Research in Business Studies and Management, 1(2), 8-18. google scholar
• Stock, J. H. & Watson, M. W. (1993). “A Simple Estimator of Cointegrating Vectors in Higher Order Integrated Systems”, Econometrica, 61(4), 783-820. google scholar
• Suriani, S., Kumar, M. D., Jamil, F. & Muneer, S. (2015). Impact of Exchange rate on stock market. International Journal of Economics and Financial Issuesi 5(Özel Sayı), 385-388. google scholar
• Yurttançıkmaz, Z. Ç. (2012). “Döviz Kuru ve Enflasyonun Hisse Senedi Getirileri Üzerindeki Etkisi”, EKEV Akademi Dergisi, 16(51), 393-410. google scholar