ÜÇÜNCÜ BOĞAZ KÖPRÜSÜ’NÜN FİNANSAL ANALİZİ

Yıl 2015, Sayı: 10 - İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 43 - 64, 03.02.2016

Halil İbrahim Alpaslan Jale Laçinyurt

Öz

Boğaz, coğrafi konumunun sağladığı stratejik avantajlar sebebiyle İstanbul’un varoluş nedenidir. Türk Boğazları’ndan Montreux Boğazlar Sözleşmesi’ne göre deniz yolu ile geçiş için ücret ödenmemektedir. Sadece karayolu geçişlerinden gelir elde etmek mümkündür. İstanbul Boğazı’nda şu anda iki köprü bulunmaktadır. Bu köprüler, şehir içi ve uluslararası trafik nedeniyle kapasitelerinin çok üzerinde hizmet vermektedir. III. Boğaz Köprüsü ile iki yaka arasındaki geçiş talebi, 8 şeritli yol ve 2 adet yüksek hızlı demiryolu hattı karşılanacaktır. Bu proje, Yap-İşlet-Devret modeli ile gerçekleştirilmektedir. Bu model, altyapının anlaşma süresinin bitiminde devlete devrolmasını sağlar. Bu yapım anlaşmasıyla, hem yüklenici firma hem de devlet kâr edecektir. Devir sonrasında devlet hiç para harcamadan, kâr sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

3.Köprü, Boğaz geçişi, Yavuz Selim Köprüsü

FINANCIAL ANALYSIS OF ISTANBUL’S THIRD BOSPHORUS BRIDGE

Öz

Bosphorus has geographical advantages which makes it unique. It is the reason of existence of Istanbul. According to the Montreux Convention, passages by sea is free of charge through the Turkish Straits. It is the only way possible to get revenue from highway passages. There are currently two bridges available to vehicles on the Bosphorus. These bridges are being overloaded due to urban and international traffic. The demand of passage between two parts of Istanbul will be satisfied by, 8 lanes and 2 high speed rail lines of the 3rd Bosphorus Bridge. This project is being done by Build-Operate-Transfer model. This model provides infrastructure to be transferred to the government at the end of concession period. Both the constructional company and the government will be making profit from this construction agreement. After transfer, the government will make profit without spending money.

Anahtar Kelimeler

3rd Bridge, Passing Bosphorus, Bosphorus Strait, Yavuz Selim Bridge

Kaynakça

• AECOM. (2013). Kuzey Marmara Otoyolu ÇSED Raporu. Ankara.
• Aysu, Ç. (1989). Boğaziçi’nde Mekansal Değişim. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü.
• Bozlağan, R. (2012). İstanbul: Derinlik, Değişim ve Güç. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Cansever, T. (1995). İstanbul’un Planlanması ve Boğaz Geçişleri. İstanbul Dergisi. 14, 74-76.
• Castrol Magnetic Stop-Start Index. (2014). http://magnatec.castrol.com/featured/stop-startindex.html (5 Ekim 2014). Cumhuriyet. 6 Ekim 1986.
• Çubuk, Mehmet. (1995). 3. Köprü Mutlak Çözüm müdür?. İstanbul Dergisi. 14, 77-80.
• Davutoğlu, A. (2013). Stratejik Derinlik Türkiye’nin Uluslararası Konumu. İstanbul: Küre Yayınları.
• DPT. (1995). Yedinci Kalkınma Planı. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/3/plan7.pdf (15 Ağustos 2014).
• Erdem, D. (2005). İstanbul Boğazı’ndaki Köprülerin Kent Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi FBE.
• Eyice, S. (2007). Bizans Devrinde Boğaziçi. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• İBB. (2011). İstanbul Metropoliten Alanı Kentsel Ulaşım Ana Planı. http://www.ibb.gov.tr/trTR/kurumsal/Birimler/ulasimPlanlama/Documents/%C4%B0UAP_Ana_Raporu.pdf (22 Ağustos 2014).
• İstanbul’da Toplu Taşıma. (t.y.) http://www.iett.gov.tr/tr/main/pages/istanbulda-toplutasima/95 (9 Eylül 2014).
• Kahya ve Tanyeli. (1994). Unkapanı Köprüleri. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. C.7, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları ve Kültür Bakanlığı.
• KGM. (t.y.). Boğaziçi Köprüsü Proje Bilgileri. http://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Bolgeler/1Bolge/Bogazici KoprusuProjeBilgileri.pdf (19Ağustos 2014).
• KGM. (t.y.). Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün Tarihçesi. http://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Bolgeler/1Bolge/FatihSultanMehmetTarihce.pdf ( 22 Ağustos 2014).
• KGM. (t.y.). Kuzey Marmara Otoyolu ile 3. Boğaz Köprüsü. http://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Duyurular/KGM%20Katalog.pdf (26 Ağustos 2014)
• KGM. (2004-2013). Trafik ve Ulaşım Bilgileri. http://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Trafik/TrafikveUlasimBilgileri.aspx ( 22 Ağustos 2014).
• KGM. (2014). Otoyol ve Köprü Gelirleri (2001-2013). http://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Istatistikler/OtoyolMaliBilgileri/OtoyolVeKopruGelirleri(2001-2013).pdf (8 Kasım 2014).
• Kuban, D. (2012). İstanbul-Bir Kent Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Laçinyurt, J. (2015). Üçüncü Boğaz Köprüsü’nün Genel Değerlendirilmesi ve Finansal Analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi SBE. Milliyet, 23 Ekim 1987, s.3.
• Montreux Boğazlar Sözleşmesi. (1936). http://www.kiyiemniyeti.gov.tr/userfiles/file/mevzuat/Montreux%20Bo%C4%9Fazlar%20S%C3%B6zle%C5%9Fmesi.pdf (13 Eylül 2014).
• Nüfus Projeksiyonları 2013-2075. (2013). http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15844 (12 Şubat 2015).
• Onay Tamam; Şimdi Gözler İhalede. (2011). http://www.ntvmsnbc.com/id/25181469/ (5 Ekim 2014).
• Öncü, E. (1995) 2500 Yıllık Boğaz Geçişi. İstanbul Dergisi. 14, 67-72.
• Sey, Y (Ed.). (1998). 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Şahin ve Ersoy. (2005). İstanbul Boğazı’ndaki Köprülerin Etkileri Üzerine. 6. Ulaştırma Kongresi Bildiriler Kitabı. İstanbul: TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, 189-198.
• Tapan, M. (1995). Anılarımdaki Köprü Tartışmaları. İstanbul Dergisi. 14, 92-95.
• T.C. Başbakanlık Özelleştirme Dairesi Başkanlığı. (2012). Otoyollar ve Köprülerin Özelleştirilmesi Ön Tanıtım Dökümanı. http://www.oib.gov.tr/2011/dosyalar/otoyollar_tanitim_Ocak_2011.pdf (23 Ağustos 2014).
• Tekeli, İ. (2010). İstanbul ve Ankara İçin Kent İçi Ulaşım Tarihi Yazıları. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tezer, S. (2013). Kent Biçiminin Köprüler Üzerinde Değişiminin İncelenmesi, Floransa Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi FBE.
• TÜİK. (t.y.). İller İtibariyle Gayri Safi Yurtiçi Hasıla. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1075 (11 Eylül 2014).
• Yıldırım, B. (2012). İzmir Milletvekili Sayın Mus Çam’ın 7/4259 Esas Sayılı Yazılı Soru Önergesi ve Cevabı. http://www2.tbmm.gov.tr/d24/7/7-4259sgc.pdf (5 Ekim 2014).
• 3. Köprü ve Kuzey Marmara Otoyolu Projesi’ne Uluslararası Finansman Ödülü. (2014). http://www.3kopru.com/Content/Pdf/06062014191039ica_emae%20bb.pdf (6 Ekim 2014).
• 1993 Yılı Yatırım Programı. (1993). Resmî Gazete. Sayı: 21480. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/KamuYatirimProgramlari/Attachments/21/1993_Yılı_Yatırım_Programı.pdf ( 5 Ekim 2014).