Finansallaşan Türkiye Ekonomisinde tüketim ve Borçlanma

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 25 - 56, 01.02.2015

Banu Karakaş

Öz

Ekonomik ve sosyal kurum ve yapılarıyla, Türkiye finansallaşmanın olumlu
etkilerine olduğu kadar olumsuz etkilerine de açık bir hale gelmiştir.
Finansallaşmanın ekonomik ve sosyal yapıda birçok değişiklik oluşturduğu
muhakkaktır. Ancak çalışma sınırlılığı içinde özellikle artan borçlanma ve tüketim
kavramları ile kapitalist toplum ve finansallaşma ilişkisi ele alınmaya çalışılmıştır.
Bu doğrultuda yapılan incelemelerden elde edilen sonuç modern toplumlarda
gözlemlenen tüketim bağımlılığı ve borçlanma arasında doğrudan bir ilişki
olduğu yönündedir. Bu ilişki, borçlanmayı ve tüketimi arttırıcı yönde finansal
sektör tarafından da desteklenmektedir. Türkiye’de son bir yıl içinde gözlemlenen
kredi kartı kullanımını sınırlandırıcı düzenlemeler ve faiz politikası artan bireysel
borçlanmayı kontrol altına almak için olumlu bir adım olmakla birlikte, ülke
ekonomisinin azalan talep nedeniyle büyüme hızının yavaşlaması tehlikesiyle
karşı karşıya kalınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Finansal kapitalizm, Finansallaşma, Bankacılık sektörü, Tüketim ve borçlanma

FINANCIALISATION OF TURKISH ECONOMY AND CONSUMPTION AND DEBT

Öz

The literature review and the interpretation of collected statistical data indicates
that economy of Turkey has been included in the financialization process. With
its economic and social organizations and structures, Turkey has become open
to both positive and negative effects of financialization. İt is indisputable that
financialization creates significant changes in economic and social structures.
On the other hand, within the framework of the study, it attempts to discuss
the relationship between rising loan and consumption concepts and capitalistic
society and financialization. The outcome from the research proves that there is
a direct relation between consumption addiction and loan in modern societies.
This relationship has also been supported by the financial sector in terms of
increasing loan and consumption. Despite the fact that restrictive regulations on
credit card usage and recent interest policy in Turkey represent positive steps
towards controlling individual debts, because of decreasing demand, economy of
the country has been facing threat of slowdown in the growth rate.

Anahtar Kelimeler

Financial capitalism, Banking sector, Financialization, Consumption

Kaynakça

• Adıgüzel, M. (2011). Türkiye Ekonomisi ve Stratejik Dönüşümü, Ankara, Nobel Kitabevi.
• Başbuğ, A. (2012) İş ve Maneviyat: Çalışma Ahlakı Üzerine Bir İnceleme, Ankara, Binyıl Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2009). Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri, (Birinci Basım) çev. O. Adanır ve A. Bilgin, İstanbul. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, (Eserin orjinali 11972 yılında yayımlanmıştır)
• Callinicos, A. (2012) Yanılsamaların Şenlik Ateşi-Liberal Dünyanın İkiz Krizleri.Birinci Baskı.çev. Aylin Altınay Cingöz. İstanbul: Habitus Yayıncılık (Eserin orjinali 2010 yılında yayınlanmıştır).
• Çetin, B.Işıl, (2013). İktisadi Sistemler Bağlamında Gelir Dağılımı - Kredi Ekonomisi İlişkisi Ve Türkiye. Ankara. ÇASGEM Yayınları, Yayın no 41.
• Çolak, Ö. F. (2005) Finansal Piyasalar ve Para Politikası, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Dördüncü Baskı.
• Durmuş, M. (2010) “Ekonomik Yaklaşım Dergisi.” Cilt 21, Sayı 77. “Aşırı Birikim-Finansallaşma İlişkisinin 2008 Krizi Bağlamında Analizi”.
• Eğilmez, M. (2011). Küresel Finans Krizi-Piyasa Sisteminin Eleştirisi.” Remzi Kitabevi, Sekizinci Basım, İstanbul, Kasım.
• Ferguson, N. (2012). Paranın Yükselişi – Dünyanın Finansal Tarihi, İkinci Baskı, çev. Barış Pala, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.Eserin orjinali 2008 yılında yayınlanmıştır).
• Foster, J. B. (2008) Kapitalizmin Malileşmesi ve Kriz, Birinci Baskı, Çev. Çiğdem Çidamlı, İstanbul, Kalkedon Yayınları (Eserin orjinali 2008 yılında yayınlanmıştır).
• Hardt, M. ve Negri, A. (2012) Duyuru, Çev. Abdullah Yılmaz, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• Harvey, D. (2012) Sermaye Muamması-Kapitalizmin Krizleri, Birinci Baskı, çev. Sungur Savran, İstanbul: Sel Yayıncılık (Eserin orjinali 2010 yılında yayınlanmıştır).
• Hilferding, R. (1995) Finans Kapital, Çev. Yılmaz Öner, İstanbul, Belge Uluslararası Yayıncılık Eserin orjinali 1910 yılında yayınlanmıştır).
• Karaçimen, E. (2013). Türkiye Finansallaşma ve Hanehalkı Borçlanması. Ankara, ODTÜ, 13. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi, 4-6 Aralık 2013.
• Kepenek, Yakup; Türkiye Ekonomisi, İstanbul, Remzi Kitabevi, 25. Basım, 2012.
• Krugman, P. (2010) Bunalım Ekonomisinin Geri Dönüşü ve Küresel Kriz. Altıncı Basım, çev. Neşenur Domaniç, İstanbul: Literatür Yayınları (Eserin orjinali 2008 yılında yayınlanmıştır).
• Maillet, J. (1983), 18. Yüzyıldan Bugüne İktisadi Olayların Evrimi, çev. E. Tokdemir Ankara, Remzi Kitabevi, (Eserin orjinali 1974 yılında yayınlanmıştır).
• Minksy, H.P. (2013), İstikrarsız Bir Ekonominin İstikrarı, Birinci Baskı, çev. Oğuz Esen, Ankara: Efil Yayınevi Eflatun Basım Dağıtım Yayıncılık (Eserin orjinali 1986 yılında yayınlanmıştır).
• Orhangazi, Ö. “ODTÜ Gelişme Dergisi” Sayı 35, Haziran 2008. “Keynesgil Finansal Düzenlemelerden Finansallaşmaya: İktisat Literatürü ve ABD Ekonomisinin Finansallaşmasına Tarihsel Bir Bakış.” Sayfa: 133-159.
• Santos, P. L. (2010) Günümüz Kapitalizminde Bankacılığın İçeriği Üzerine, Çev. Tuncel Öncel, Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi, Hazırlayan: Costas Lapavitsas, İstanbul, Yordam Kitap (Eserin orjinali 2009 yılında yayınlanmıştır).
• Sennet, R. (2011) Yeni Kapitalizmin Kültürü, İkinci Basım, çev. A. Şenocak, İstanbul, Ayrıntı Yayınları (Eserin orjinali 2004 yılında yayınlanmıştır).
• Soral, B. (2011) Türk Ekonomisinde Değişim, İstanbul, Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Türkiye Ekonomi Politikalari Vakfi(TEPAV); Türkiye Yatırım Ortamı Değerlendirmesi Dünya Bankası Dökümanı, Rapor No:41611-TR, Cilt II, 2007.
• Uzunoğlu, Sadi; Yeni Başlayanlar İçin Bankacılık, İstanbul, Kriter Yayınevi, Birinci Baskı, 2011.
• Yeldan, E. (2009) “Çalışma ve Toplum.” 2009/1. “Kapitalizmin Yeniden Finansallaşması ve 2007/2008 Krizi: Türkiye Krizin Neresinde?”.
• Yentürk, N. (2005). Körlerin Yürüyüşü (İkinci Baskı). İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Yılmaz, Ö. ve Akıncı M. (2012) İktisadi Büyüme ve Makroekonomik Belirleyicileri, Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık, Birinci Basım.
• İnternet: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, http://www. bddk.org.tr/WebSitesi/default.aspx , son erişim: 13.06.2014.
• İnternet: Türkiye Bankalar Birliği, http://www.tbb.org.tr/tr , son erişim: 11.06.2014.
• İnternet: Bankalar Arası Kart Merkezi, http://www.bkm.com.tr , son erişim: 13.06.2014
• İnternet: Çolak ve Öztürkler, Bankacılar Dergisi, Küresel Tasarruf Eğiliminde Değişim ve Türkiye’de Hane Halkı Tasarruf Eğiliminin Analizi, Sayı 82, Eylül 2012, s 3-45 http://www.tbb.org.tr/Content/Upload/ Dokuman/836/dergi_82.pdf
• İnternet: Dünya İslami Bankacılık Rekabet Raporu 2013-2014 http:// www.ey.com/Publication/vwLUAssets/Islami_Bankacilik_Raporu/$FILE/ Islamic%20Banking%20Competitiveness%20Report_2014_TR_6.pdf
• İnternet: Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu. do?metod=temelist , son erişim: 13.06.2014.
• İnternet: TÜİK, Hane halkı Bütçe Anketleri, son erişim
• İnternet: Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği, http://www.tsb.org.tr , son erişim: 13.06.2014
• İnternet: Türkiye Katılım Bankaları Birliği, http://www.tkbb.org.tr/ arastirma-ve-yayinlar-arastirma-ve-raporlar , son erişim: 13.06.2014.