EMPLOYER’S FREEDOM OF OPERATIONAL DECISION

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, 137 - 167, 01.08.2015

Mehtap Yücel Bodur

Öz

Freedom of operational decision means that the employer is able to take any decision
regarding of his own business. This concept is not included in our legislation,
it has been introduced to our legal system with the doctrine and jurisprudence. In
our study, primarily it was examined the concept of operational decisions, the legal
basis of the freedom of operational decision making and the types of operational
decisions. Then changes in working conditions are described under the freedom of
operational decisions. After that, due to operational requirements termination of
an employment contract as a result of an operational decision is explicated. One of
the purpose of this study is to examine fundamental principles which are required
to be considered in terminations due to operational reasons. In this study, the concept
of operational decision and its judicial review are analyzed in detail by taking
into account doctrinal views and jurisprudence.

Anahtar Kelimeler

operational decisions, termination of labor contract, judicial review, operational reasons

İşverenin İşletmesel Karar Alma Özgürlüğü

Öz

İşletmesel karar özgürlüğü işverenin işletmesi ile ilgili her türlü kararı alabilmesi
anlamına gelir. Bu kavram mevzuatımızda yer almamaktadır, öğreti ve yargı içtihatlarıyla
hukukumuza kazandırılmıştır. Çalışmamızda öncelikle işletmesel karar
kavramı, işletmesel karar alma özgürlüğünün hukuki dayanağı ve işletmesel kararın
türleri incelenmiştir. Ardından işletmesel karar alma özgürlüğü kapsamında
çalışma koşullarında değişiklik açıklanmıştır. Daha sonra, işletme gerekleri nedeniyle
işletmesel bir kararın sonucu olarak iş sözleşmesinin feshi irdelenmiştir. Çalışmanın
amaçlarından biri de işletmesel nedenlerle yapılan fesihlerde göz önünde
bulundurulması gereken temel ilkelerin açıklanmasıdır. Çalışmada işletmesel karar
kavramı ve yargısal denetimi doktrin görüşleri ve mahkeme kararlarına da yer
verilerek ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

işletmesel karar, iş sözleşmesinin feshi, yargısal denetim, işletmesel nedenler

Kaynakça

• ALP Mustafa: İşletme Gerekleri ile Fesih, Ekonomik Kriz Koşullarında Feshe Karşı Koruma Çalışma Hukuku 1. Sempozyum-2009, s.90-118. (İşletme Gerekleri)
• ALP Mustafa: İş Sözleşmesinin Değiştirilmesi, Ankara 2005. (İş Sözleşmesi)
• ALP Mustafa: Die Unternehmerische Entscheidungsfreiheit trotz eines Kündigungschutzes, Prof. Dr. Nuri Çelik’e Armağan, Cilt 2, İstanbul 2001, s.995- 1045. (Entscheidungsfreiheit)
• ALPAGUT Gülsevil: İş Sözleşmesinin Feshinde Sosyal Seçim Yükümlülüğü Mevcut Mudur?, Sicil İş Hukuku Dergisi, Aralık 2006, Sayı 4, s.95-105.
• ASTARLI Muhittin: Genel Ekonomik Kriz Dönemlerinde İşletme Gerekleri Nedeniyle Fesih ve Kısa Çalışma İlişkisi, Sicil İş Hukuku Dergisi, Mart 2010, Sayı 17, s.74-88.
• BAŞBUĞ Aydın: İş ve Hukuk, 3. Baskı, Ankara 2013. (Hukuk)
• BAŞBUĞ Aydın: İş Sözleşmesinin Değişen Şartlara Uyarlanması, İstanbul 2007. (Uyarlanma)
• BAŞBUĞ Aydın: İşverenin Yönetim Hakkı ve Çalışma Şartlarında Değişiklik, Ankara 2008. (Değişiklik)
• BİRBEN Erhan: İşletme Gerekleri Nedeniyle İşten Çıkarılacak İşçilerin Belirlenmesinde İşverenin Seçim Serbestisi ve Sınırları, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayı: 2, 2006, s.7-25.
• ÇELİK Nuri/CANİKLİOĞLU Nurşen/CANBOLAT Talat: İş Hukuku Dersleri, 27. Bası, İstanbul 2014.
• ENGİN Murat: İş Sözleşmesinin İşletme Gerekleri ile Feshi, İstanbul 2003.
• EREN Erol: Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, İstanbul 2002.
• EYRENCİ Öner: Feshin Geçerliliğinin Denetiminde Ölçülülük İlkesi, İş Güvencesi ve İşe İade Davaları, İstanbul 2010, s.33-52.
• GÜZEL Ali/ERTAN Emre: Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda Sosyal Seçim Ölçütleri, Ekonomik Kriz Koşullarında Feshe Karşı Koruma Çalışma Hukuku 1. Sempozyum-2009, s.71-89.
• GÜZEL Ali: İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı Açısından Yargıtay’ın 2010 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2010, Ankara 2012, s.131-284. (Karar 2010)
• GÜZEL Ali: İş Sözleşmesinin Geçerli Nedenle Feshinde Ultima Ratio (Son Çare) İlkesi ve Uygulama Esasları, A. Can Tuncay’a Armağan, İstanbul 2005, s.57-90. (Ultima Ratio)
• GÜZEL Ali: İşletmesel Kararların Keyfilik Denetimine Tabi Olması ve Geçerli Nedenle Fesihte Son Çare (Ultima Ratio) İlkesinin Gözetilmesi, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2005/1, s.159-182.(Keyfilik)
• HAMACHER Anno: InsO § 125 Interessenausgleich und Kündigungsschutz, Insolvenzordnung Kommentar, Herausgegeben von Jörg Nerlich/ Volker Römermann, 24. Ergänzungslieferung, 2012.
• HERGENRÖDER Curt Wolfgang: KSchG § 1 Sozial ungerechtfertigte Kündigungen, Münchener Kommentar zum BGB, 6. Auflage 2012, Rn 286-295.
• KAR Bektaş: Ölçülülük İlkesinin İş Güvencesinde Uygulanması, Sicil İş Hukuku Dergisi, Eylül 2009, Sayı 15, s.60-69. (Ölçülülük İlkesi)
• KAR Bektaş: İşletme, İşyeri ve İşin Gereklerinden Kaynaklanan Nedenlere Dayalı Fesihlerde Yargısal Denetim, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2008/2, s.101- 129. (Denetim)
• KAR Bektaş: İş Güvencesi ve Uygulaması, 2. Baskı, Ankara 2011. (İş Güvencesi)
• KILIÇOĞLU Mustafa: İş Güvencesi Hukukunda Feshin Geçerli Sebebe Dayandırılmasına İlişkin Yargıtay Uygulaması, Yargıç Güven Çankaya’ya Armağan Semineri, Yargıtay Kararları Işığında İş Güvencesi, Ankara 2008, s.31-74.
• KILIÇOĞLU Mustafa/ ŞENOCAK Kemal: İş Güvencesinde Ölçülülük İlkesinin İçeriği ve Ultima Ratio Prensibinin Ölçülülük İlkesi İçerisindeki Konumu, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Ankara 2010, s.181-211. (Ölçülülük)
• KÖSEOĞLU Ali Cengiz: İşyerinin Kapanması, Sicil İş Hukuku Dergisi, Aralık 2006, Sayı 4, s.43-68.
• KRICHEL Ulrich: Alman İş Hukukunda İşyeri Gereklerinden Kaynaklanan Nedenlerle Fesih ve Sosyal Tercih, Sicil İş Hukuku Dergisi, Mart 2007, Sayı 5, s.177-181.
• MANAV Eda: İş Hukukunda Geçersiz Fesih ve Geçersiz Feshin Hüküm ve Sonuçları, Ankara 2009.
• MOLLAMAHMUTOĞLU Hamdi/ ASTARLI Muhittin/BAYSAL Ulaş: İş Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2014.
• ÖZVERİ Murat: Kriz Koşullarında İş Yasası Uygulama Sorunları, Ekonomik Kriz Koşullarında Feshe Karşı Koruma Çalışma Hukuku 1. Sempozyum-2009, s.33-57.
• ROLFS Christian/ UDSCHING Peter/ KREIKEBOHM Ralf/ GIESEN Richard: Beck’scher Online-Kommentar Arbeitsrecht, KSchG § 1a A., Edition 26, 2012.
• SÜZEK Sarper: İş Hukuku, 10. Baskı, İstanbul 2014.
• ŞEN Murat: İş Hukukunda Çalışma Koşullarında Değişiklik, Ankara 2005.
• TAŞKENT Savaş: İşverenin Yönetim Hakkı, İstanbul 1981. (Yönetim)
• TAŞKENT Savaş: İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı Açısından Yargıtay’ın 2009 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2009, Ankara 2011, s.161-204. (Karar 2009)
• TAŞKENT Savaş: Geçerli Sebep Bağlamında Belirli İlkeler, Sicil İş Hukuku Dergisi, Mart 2011, Sayı 21, s.15-24. (Geçerli Sebep)
• TULUKÇU Binnur: Şirket Birleşmelerinde İşletme Gerekleri ile İş Sözleşmesinin Feshi, Sicil İş Hukuku Dergisi, Haziran 2010, Sayı 18, s.129-142.
• ULRİCH Christoph /VOSSEN Reinhard: § 43 Ordentliche Kündigung, Münchener Anwaltshandbuch Arbeitsrecht, Herausgegeben von Wilhelm Moll, 3. Auflage 2012.
• ULUCAN Devrim: Feshin Geçerlilik Denetiminde Ekonomik ve Teknolojik Nedenler, İş Güvencesi ve İşe İade Davaları, İstanbul 2010, s.5-31.
• YENİSEY Kübra Doğan: İş Hukukunda İşyeri ve İşletme, İstanbul 2007. (İşyeri ve İşletme)
• YILDIZ Gaye Burcu: Türk İş Hukukunda Orantılılık İlkesi, Prof. Dr. M. Polat Soyer’e Armağan I, DEÜHFD, C.15 Özel Sayı, 2013, s.681.
• Yargıtay kararlarının metinleri için: www.hukukturk.com
• http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/ulkeana/pdf/08- ALMANYA%20209-276.pdf