Öz
The main purpose of health economics is to reach maximum production level
in health sector by using scarce resources at the most efficient level for giving
the health right to individuals in the context of equity and efficiency. In the
context of giving health care services at the most efficient level and improving
of health care sector, the well-built health care demand is more determinant
than health care supply. Hence, demand analysis for health care is very important
to achieve health sector efficiently. This study aims to demand analysis
for health care services in Turkey in the context of determinants of health care
demand. For this purpose, questionnaries were employed at 20 years old or
older individuals in city centers of İstanbul, Ankara and İzmir in which the
health care demand is at the highest level. With using data obtained from questionnaries
a multinomial logit model was estimated. The findings revealed that
uninsured individuals, individuals without chronic disease, individuals waiting
for care 0-30 minutes, individuals whose distance to preferred health care
facility 0-1000 meters and individuals whose preferences are not be affected
by health care prices have higher probability to prefer public clinics with compared
to public-university hospitals. Moreover, individuals whose household
include 1-4 members, individuals waiting for care 0-30 and 30-60 minutes,
individuals with medium health status and individuals whose preferences are not be affected by health care prices have higher probability to prefer private
health care services with compared to public-university hospitals. Individuals
with income level 1000-1999 TL and 2000-2999 TL compared to individuals
with income level 3000 TL and higher level, individuals who have SSK, Emekli
Sandığı and Bağ-Kur with compared to individuals who have private health
insurance and individuals without chronic disease with compared to individuals
with chronic disease have lower probability to prefer private health care
services with compared to public-university hospitals.
Anahtar Kelimeler
Health economics demand for health care services multinomial logit model
Öz
Sağlık ekonomisinin temel amacı, bireylerin temel hakları arasında yer alan
sağlıklı yaşama hakkının bireylere eşitlik ve etkinlik sınırları altında verilebilmesi
için kıt kaynakların en etkin düzeyde kullanılarak sağlık alanında maksimum
üretim düzeyine ulaşılmasıdır. Sağlık hizmetlerinin etkin bir biçimde
sunulması bağlamında, iyi düzeyde yapılandırılmış sağlık hizmetleri talebi,
sağlık sektörünün istenilen düzeyde gelişmesi açısından sağlık hizmetleri arzı-
na göre daha belirleyici konumdadır. Dolayısıyla, sağlık sektörünün etkin bir
biçimde işleyebilmesi için sağlık hizmetlerine yönelik talebin analizi büyük
önem taşımaktadır. Bu çalışma, Türkiye’de sağlık hizmetlerine yönelik talebin,
sağlık hizmetleri talebine etki eden faktörler bağlamında analizini amaçlamaktadır.
Bu bağlamda, Türkiye’de sağlık hizmetlerine yönelik talebin en yüksek
olduğu İstanbul, Ankara ve İzmir şehir merkezlerinde Şubat-Nisan 2014 döneminde
20 yaş ve üstü bireyler üzerinde anket uygulaması yapılmıştır. Anketler
sonucunda elde edilen veriler yardımıyla çok durumlu logit model tahmin
edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, sağlık sorunu ile karşılaşıldığında Devlet
Hastanesi-Üniversite Hastanesi yerine Sağlık Ocağı-Aile Hekimini tercih
etme olasılığı, sosyal güvencesi olmayan, kronik hastalığı olmayan, başvuru
sonrasında tedavi olana kadar 0-30 dakika süre geçiren, tercih edilen sağlık kuruluşuna uzaklığı 0-1000 metre olan, tedavi ücretlerinin ilk tercihini etkilemeyen
bireylerde daha fazladır. Ayrıca, sağlık sorunu ile karşılaşıldığında Devlet
Hastanesi-Üniversite Hastanesi yerine Özel Hastane-Poliklinik-Muayenehaneyi
tercih etme olasılığı hanedeki birey sayısı 1-4 aralığında olan, başvuru
sonrasında tedavi olana kadar 0-30 dakika ve 30-60 dakika aralığında süre
geçiren, sağlık durumu orta düzeyde olan ve tedavi ücretlerinin ilk tercihini
etkilemeyen bireylerde daha fazladır. Gelir düzeyi 1000-1999 TL, 2000-2999
TL aralığında olan bireylerin gelir düzeyi 3000 TL ve üzerinde olan bireylere,
SSK’lı, Emekli Sandığına bağlı, Bağ-Kur’lu bireylerin özel sağlık sigortası
sahibi olan bireylere ve kronik hastalığı olmayan bireylerin kronik hastalığa
sahip bireylere göre sağlık sorunu ile karşılaştıklarında Devlet Hastanesi-Üniversite
Hastanesi yerine Özel Hastane-Poliklinik-Muayenehaneyi tercih etme
olasılığı daha azdır.
Anahtar Kelimeler
Sağlık ekonomisi sağlık hizmetlerine yönelik talep çok durumlu logit model
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA59DV43VH |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Şubat 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 2 Sayı: 4 |