TÜRKİYE’DE KADIN İSTİHDAMI VE İSTİHDAM ARTIŞINA YÖNELİK POLİTİKA ÖNERİLERİ

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 8, 166 - 188, 15.12.2018

Burcu Zengin Şahnaz Koçoğlu

Öz

Kadınların istihdama katılmasının sağlanması, Türkiye'nin önümüzdeki yıllarda ekonomik ve sosyal kalkınmasını tamamlayabilmesi için en önemli ön koşul olarak göze çarpmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de kadın istihdamının durumunu hem tarihsel süreç içerisinde hem de günümüz komunu açısından değerlendirmektir. Bu amaçla, kadının yıllar içerisindeki değişen konumu ve üretime katkısı incelenmiştir. Türkiye'de kadının çalışma hayatındaki konumu ve yıllar içerisinde bu konumun nasıl değiştiği özetlenmiştir. Daha sonra, kadının istihdamına yönelik yapılan çalışmalar ve raporlar anlatılmıştır. Kadın istihdamını etkileyen faktörler paylaşılmıştır. Yedinci bölümde, kadın ve çalışma hayatı üstüne yapılan araştırmalar paylaşılmıştır. Bu çalışmaların odak noktası, üst düzey yöneticilerin firmalara yaptıkları katkıların değerlendirilmesidir. Daha sonra, Türkiye'nin kadın istihdamı konusundaki konumunu anlayabilmek adına, Avrupa Ülkeleri ve OECD ülkeleri ile temel veriler üstünden kıyaslama yapılmıştır. Ancak sonuçlar maalesef iç açıcı olmamıştır. Türkiye kadın istihdamı konusunda Avrupa Birliği ve OECD ülkeleri ortalamalarının gerisinde kalmıştır. Son olarak, kadın istihdamının arttırılmasına yönelik öneriler paylaşılmıştır. Kadınların istihdama katılımının arttırılmasının Türkiye'nin kalkınması açısından önemi vurgulanmıştır. Bu amaçla, mesleki eğitimlerin yaygınlaştırılması, aile içi eğitimin verilmesi, özel sektörün yapılacak reformların bir parçası olması, kayıt dışı çalışmanın engellenmesi ve gerekli tüm hukuksal düzenlemelerin yapılması gibi önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İşgücü Piyasası, kadın, kadın istihdamı

Kaynakça

• 10. Kalkınma Planı, http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Onuncu-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2014-2018.pdf, erişim tarihi:10.10.2018 Adams, R. B., & Ferreira, D. (2009). Women in the boardroom and their impact on governance and performance. Journal of financial economics, 94(2), 291-309. Afşar, B., Öğrekçi, S. (2014) Tarihsel Süreçte Kadının Gelişimi ve Ekonomideki Rolü: Toplayıcı Kadından Günümüzdeki Kadına Dönüşüm, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek okulu Dergisi, Cilt:17, Sayı:1, 65-86. Carter, D. A., Simkins, B. J., & Simpson, W. G. (2003). Corporate governance, board diversity, and firm value. Financial review, 38(1), 33-53. ÇSGB-İŞKUR, Kadın İstihdamı Eylem Planı, 2016. DPT, Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı: Eğilimler, Belirleyici Faktörler ve Politika Çerçevesi, 2009. Duman, M. Z. (2012). Aile Kurumu Üzerine Tarihsel Bir Okuma Girişimi ve Muhafazakar İdeolojinin Aileye Bakışı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9, 19-51. Dünya Ekonomik Forumu. (2017). Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi, http://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2017.pdf, erişim tarihi:10.10.2018. Dwyer, S., Richard, O. C., & Chadwick, K. (2003). Gender diversity in management and firm performance: The influence of growth orientation and organizational culture. Journal of Business Research, 56(12), 1009-1019. Erhardt, N. L., Werbel, J. D., & Shrader, C. B. (2003). Board of director diversity and firm financial performance. Corporate governance: An international review, 11(2), 102-111. Erol, S. I., (2015). Türkiye’de Kadının Çalışma Hayatına Katılımının Belirleyicileri”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, ilt:2, Sayı:3. Ertürk, Ş., (2008). Uluslararası Belgeler ve Avrupa Birliği Direktifleri Işığında Çalışma Hayatımızda Kadın Erkek Eşitliği, Belediye-İş Sendikası: AB’ye Sosyal Uyum Dizisi, 1.b. Eurostat (2018), Sustainable Development in the European Union, Monitoring Report on Progress Towards the SDGS in an EU Context, Publications Office of the European Union, ISBN: 978-92-79-88744-4, https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-statistical-books/-/KS-01-18-656 Farrell, K. A., & Hersch, P. L. (2005). Additions to corporate boards: the effect of gender. Journal of Corporate finance, 11(1-2), 85-106. García-Meca, E., Garcia-Sanchez, I. M., & Martínez-Ferrero, J. (2015). Board diversity and its effects on bank performance: An international analysis. Journal of Banking & Finance, 53, 202-214. Julizaerma, M. K., & Sori, Z. M. (2012). Gender diversity in the boardroom and firm performance of Malaysian public listed companies. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 65, 1077-1085. Kara, Ö. S. (2015) Lojistik Regresyon Analizi ve Kadın İşgücü Üzerine Bir Uygulama, Uludağ Üniversitesi SBE Ekonometri Yüksek Lisans Tezi. Karayel, M. ve Doğan, M. (2014), Yönetim Kurulunda Cinsiyet Çeşitliliği ve Finansal Performans İlişkisi: BİST 100 Şirketlerinde Bir Araştırma. Suleyman Demirel University The Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, Vol.19, No.2, 75-88. Karoğlu, E. (2016) Vekâlet Kuramı Perspektifinden Yönetim Kurulu Kompozisyonunun Finansal Performans Üzerindeki Etkisi: BİST İmalat Sektörü Örneği, Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 02 (01). Khan, W. A., & Vieito, J. P. (2013). CEO gender and firm performance. Journal of Economics and Business, 67, 55-66. Kocacık, F., Gökkaya, V. (2005) Türkiye’de Çalışan Kadınlar Ve Sorunları. Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:6, Sayı:1 Konak, Ö. (2016). Türkiye’de Kadın İşgücü İstihdamının Analizi: Trabzon İli Üzerine Bir Uygulama. Ordu Üniversitesi SBE İktisat Yüksek Lisans Tezi. Koray, M., (2003). Çalışma Yaşamında Kadın Gerçekleri, 1. b., Basisen Eğitim ve Kültür Yayınları, İzmir, 27. Koray, M., Demirbilek S., Demirbilek, T. (2000) Gıda İşkolunda Çalışan Kadınların Koşulları ve Geleceği, Ankara: T.C. Başbakanlık KSSGM Liu, Y., Wei, Z., & Xie, F. (2014). Do women directors improve firm performance in China?. Journal of Corporate Finance, 28, 169-184. Low, D. C., Roberts, H., & Whiting, R. H. (2015). Board gender diversity and firm performance: Empirical evidence from Hong Kong, South Korea, Malaysia and Singapore. Pacific-Basin Finance Journal, 35, 381-401. Makal, A. (2010). Türkiye’de Erken Cumhuriyet Döneminde Kadın Emeği, Çalışma ve Toplum, 2010/2 Mütevellioğlu, N., IŞIK, S. (2009) "Türkiye Emek Piyasasında Neoliberal Dönüsüm", Küresellesme, Kriz ve Türkiye'de Neoliberal Dönüsüm, Derleyenler: Nergis Mütevellioğlu ve Sinan Sönmez, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 159-204 Önder, N. (2013), “Türkiye’de Kadın İşgücünün Görünümü”, ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, Sayı:1, Cilt:1, Temmuz-Eylül 2013 Özer, M., Biçerli, K. (2004) Türkiye’de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi. Sosyal Bilimler Dergisi, 55-85. Özkaya, M. O. (2001), Kadınların İş Hayatında Başarılarını Etkileyen Faktörler, Çukurova Üniversitesi, V. National Econometry and Statistics Symposium Robb, A. M., & Watson, J. (2012). Gender differences in firm performance: Evidence from new ventures in the United States. Journal of Business Venturing, 27(5), 544-558. Sila, V., Gonzalez, A., & Hagendorff, J. (2016). Women on board: Does boardroom gender diversity affect firm risk?. Journal of Corporate Finance, 36, 26-53. Singh, V., Terjesen, S., & Vinnicombe, S. (2008). Newly appointed directors in the boardroom:: How do women and men differ?. European management journal, 26(1), 48-58. Sümer, G. (2015). Kadınlara Yönelik Sosyal Politikaların Kadı İşgücü Katılımına ve İstihdamına Etkisi: Bursa’da Dul ve Yetim Aylığı Alanlar Üzerine Bir Uygulama. Uludağ Üniversitesi SBE Çalışma Ekonomisi Yüksek Lisans Tezi. Süral, N. (2014). Türkiye’de Kadın İstihdamı: Fırsatlar, Engeller ve Hukuki Çerçeve. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:15, 279-309. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2018-2023), 2018. TÜİK, BM Toplumsal Cinsiyet Göstergeleri Minimum Seti, erişim tarihi:10.10.2018 TÜİK, Toplumsal Cinsiyet Göstergeleri Veri Seti, erişim tarihi:10.10.2018 Türkiye İşveren Sendikalar Konfederasyonu (TİSK). (2002). İşgücü Piyasası Bülteni, 17-19. Watson, J., & Robinson, S. (2003). Adjusting for risk in comparing the performances of male-and female-controlled SMEs. Journal of business venturing, 18(6), 773-788.