BÜTÇE AÇIĞI İLE CARİ İŞLEMLER AÇIĞI ARASINDA NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: YEMEN UYGULAMASI

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 9, 112 - 129, 31.08.2019

Suleiman Hamoud Murshed Ahmed Fethullah Akın

Öz

Bu çalışmada petrole dayalı Yemen ekonomisindeki bütçe açığı ile cari işlemler açığı arasındaki nedensellik ilişkisini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, bütçe açığı ile cari işlemler açığı arasında nedensellik bir ilişki var olduğunu söyleyen Keynesci yaklaşım ile bütçe açığı ile cari işlemler açığı arasında herhangi bir ilişkinin olmadığını söyleyen Ricardocu Denklik Hipotezi test edilmektedir.Çalışma, Yemen ekonomisi için 1990-2014 dönemi arasındaki yıllık verileri kullanarak ikiz açıklar hipotezinin geçerliğini incelemektedir. Çalışmada ADF birim kök testi, Engle-Granger modeli, Granger nedensellik analizi ve Toda and Yamamoto nedensellik testi kullanılmıştır. Sonuç olarak ikiz açık hipotezinin Yemen için 1990-2014 dönemi arasında geçerliğin kabul edilmiş ve cari işlemlerden bütçe açığına doğru pozitif yönlü bir nedensellik ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İkiz Açık Hipotezi, yemen ekonomisi

Kaynakça

• Akın, F. Çağatay, O. (2013) Türkiye’de Cari İşlemler ve Sermaye Hesapları Arasındaki İlişkinin Dönemler İtibarıyla İncelenmesi, Türkiye Günlüğü Dergisi Yaz 2013 Sayı: 115, Ankara. Akın, F. (2013).Cari İşlemler Açığının Oluşumu ve Finansmanı, 21. Yüzyılda Türkiye’de Sosyal Bilimler ve Toplum Sorunları Sempozyumu (3) Bildiriler Kitabı, 2013 Ankara. Alkswani, M. A. (2000) The Twin Deficits Phenomenon in Petroleum Economy: Evidence from Saudi Arabia, Presented at the Seventh Annual Conference, Economic Research Forum (ERF), 26-29 October, Amman, Jordan. Alswa’i, K. H., Alazam, A. (2015). Mali ve Parasal Değişkenler, Ekonomik Büyüme ve Ticaret Açıklığı Altında İkiz Açıklar: Ürdün Örneği. Ürdün İktisadi Bilimleri Dergisi, 2(2), 97-114. http://www.zu.edu.jo/MainFile/Profile_Dr_UploadFile/Researcher/Files/ActivityFile_3917_41_5.pdf. Son Erişim Tarihi: 20.03.2019. Bagheri., Farzane., Keshtkaran, S., ve Hazrati, F. (2012). Twin Deficits and Feldstein-Horioka Puzzle in the Case Iran, Journal of Social and Development Sciences, 3 (5), 167-171. Baharumshah, A., Lau, E. (2005). Budget and Current Account Deficits in SEACEN Countries: Evidence Based on the Panel Approach, International Finance, 0504002, 1-34. Baharumshah,A. Z., Lau, E., Khalid, A.M. (2006). Testing Twin Deficits Hypothesis using VARs and Variance Decomposition, Journal of the Asia Pacific Economy, 11 (3), 331-354. Barro, R. (1974). Are Government Bonds Net Wealth? , The Journal Of Political Economy, Volume: 82(6), 1095-1117. Bilgili, E., Bilgili, F. (1998). Bütçe Açıklarının Cari İşlem Dengesi Üzerindeki Etkileri: Teori ve Uygulama, İktisat-İşletme ve Finans Dergisi, 146, 4-16. Dibooğlu, S. (1997). Accounting For US Current Account Deficit: An Empirical Investigation, Applied Economics, vol: 29, 787-793. Dickey, D. A., Fuller, W. A.(1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with A Unit Root, Econometrica, Vol. 49(4),1057-1072. Engle, Robert F., Granger, C. W. (1987). Cointegration and Error-Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econmetrica, Vol. 55, 251-276. Gök, B. (2007). İkili Açık Hipotezi ve Türkiye Uygulaması. Ege Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İktisat Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, 142. Granger, C. W. (1969). Investtigating Causal Relations By Econometric Models And Cross-Spectral Methods, Ecnometrica, Vol. 37(3), 424-438. Kalou, S., Paleologou, S. (2012). The Twin Deficits Hypothesis: Revisiting an EMU Country, Journal of Policy Modeling, 34, 230-241. Kim, C.H., Kim, D. (2006). Does Korea have Twin Deficits?, Applied Economics Letters, 13, 675-680. Kör, E., (2012). İkiz Açıklar Hipotezi: Türkiye Örneği. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 153s. Kutlar, A., Şimşek, M. (2001). Türkiye’de Bütçe Açıklarının Dış Ticaret Açıklarına Etkileri, Ekonometrik Bir Yaklaşım: 1984-2000, Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Dergisi, 16(1), 1-13. Latif – Zaman, N., DaCosta, M. (1990). The Budget Deficit and the Trade Deficit: Insight into this Relationship, Eastern Economic Journal, 4, 349- 354. Lee, S. (1998) “ The Case of Property in the Long Run: A Cointegraion Test”, The University of Reading, working paper, 6(98). Munshed, H. (2004). Analysis and measurement of the twin deficits hypothesis in Egypt, Tunisia and Morocco for the period (1975-2000), Albasrah university, Faculty of Administration and Economics, PhD thesis. http://www.uomisan.edu.iq/admineco/admin/pdf/46633279370.pdf. Son Erişim Tarihi: 11.02.2019. Newblod, P., Grannger, C, W, J. (1974). Experience with Forecasting Univariate Time Series and the Combination of Forecasts, J. R. Statist. Soc. A, 137(2), 131- 165. Romer, D. (2001), Advanced Macroeconomics (4.Edition), Boston: McGraw-Hill Irwin. Soyu, E. (2012). İkiz Açık ve Türkiye Uygulaması (1995-2010), Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum. Summers, Lawrence H. (1988). Tax Policy and International Competitiveness, Son Erişim Tarihi: (05.01.2019). http://www.nber.org/chapters/c7931.pdf. Şen, E. (2007). İkiz Açıklar İlişkisi (Türkiye Analizi: 1983-2005 Dönemi), Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli. Telatar, O. (2013). Türkiye’de İkiz Açıklar Hipotezinin Geçerliği, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon. Toda, Hiro Y., Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes, Journal of Econometrics 66, 225-250. Uğur, A., Karatay, P. (2009) İkiz Açıklar Hipotezi: Teorik Çerçeve ve Hipoteze Yönelik Yaklaşımlar, Sosyo-Ekonomi Dergisi, 2009-1, 102-122. Utkulu, U. (2003). Türkiye’de Bütçe Açıkları ve Dış Ticaret Açıkları Gerçekten İkiz mi? Koentegrasyon ve Nedensellik Bulguları, Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF, 18 (1), 45-61. Ümit, Ö. (2007). Türkiye’de Bütçe Açığı ile Cari İşlemler Arasıdaki İlişkilerin Zaman Serileri, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. Vamvoukas, G. (1999). The Twin Deficits Phenomenon: Evidence from Greece, Applied Economics, 31, 1093- 1100. Yemen Cumhuriyeti, Planlama ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı, Yıllık istatistik Kitabı 1990- 2012. Yemen Merkez Bankası, Yıllık Raporu, 2014. Yılmaz, T. (2015). İkiz Açık Teoremi ve Türkiye Uygulaması (1975-2013), Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.