AHİLİK: EĞİTİM AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, , 1609 - 1625, 30.12.2022

Ahmet Göçen

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1061623

Öz

Amaç: Çalışmanın amacı Türk tarihinde önemli bir yeri olan iş teşkilatı Ahiliği incelemek; bu bağlamda günümüzdeki eğitim ve öğretim süreçlerine ilişkin değerlendirmelerde bulunmaktır.
Kapsam: Sanayi devrimi sonrasında iş dünyasının yaşamış olduğu materyalist değişimler iş örgütlerini, eğitim kurumlarını ve toplumları derinden etkilemiştir. İşyerlerinde yüksek kazanç ve üretim performansı önem kazanmış, toplumlarda tüketim artmıştır. Bu açıdan sürdürülebilir kalkınma için etkin değerler sistemine sahip bir iş kültürüne ve destekleyici eğitim anlayışına ihtiyaç vardır.
Yöntem: Çalışmada Ahilik ve eğitim kapsamındaki bulgular ve tarihi anekdotlar incelenmiş olup vurgulanan noktalar alanyazın doğrultusunda irdelenmiştir.
Sonuç: Çalışmada Türk kültüründen Ahilik kurumu, Fütüvvet, Tasavvuf ve ruhsal değerler incelenmiş; son bölümde örgütler açısından Ahi öğretmen ve eğitime ilişkin çıkarımlar tartışılmıştır. Ahilik değerlerinin günümüzde aynı farkındalık ile vurgulanması geçmişten gelen birlik, beraberlik ve anlam bağının sağlam kalmasını sağlayabilir.
Özgünlük: On üçüncü yüzyılda Anadolu’da kurulan Ahilik eğitim, ahlak ve ticaret gibi sosyo-ekonomik unsurları bir araya getirerek arzulanan toplum yapısının sürdürülmesinde kritik bir işlev görmüştür. İdeal eğitim süreçleri için geçmişten ders almak ve bunları modern dünya ile harmanlamak Türk eğitim sistemine katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Ruhsallık, Ahilik, Ruhsal Eğitim, Tasavvuf, Ahi Öğretmen

AKHISM: AN EVALUATION IN TERMS OF EDUCATION

Öz

Purpose: The aim of the study is to examine the business organization Akhism, which has an important place in Turkish history, and to make evaluations about today’s education and training processes.
Scope: The materialist changes experienced by the business world after the industrial revolution have deeply affected business organizations, educational institutions and societies. High revenues and production performance have gained importance in workplaces, and consumption has increased in society. In this respect, a business culture with an effective value system and a supportive education approach are needed for sustainable development.
Method: In the study, the findings and historical anecdotes within the scope of Akhism and education were examined, and the highlighted points were discussed in line with the literature.
Conclusion: In the study, Akhism institution, Futuwwa, Sufism and spiritual values from Turkish culture were examined. In the last part, the implications for Akhi teacher and education in terms of organizations are discussed. Emphasizing the values of Akhism with the same awareness today will ensure that the unity, togetherness and meaning bond from the past remain intact.
Originality: Founded in Anatolia in the thirteenth century, Akhism played a critical role in maintaining the desired social structure by bringing together socio-economic elements such as education, morality, and trade. Learning from the past and blending them with the modern world for ideal education processes can contribute the Turkish education system.

Anahtar Kelimeler

Akhisim, Spiritual Education, Sufism, Akhi Teacher

Kaynakça

• Akgül, D. (2017). Ahilik kültüründeki etik ilkelerin günümüz işletmelerine yansımaları: Kırşehir ili örneği. Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 8-26.
• Akkuş, M. (2005). Edebiyatımızda Ahi Tipi ve Esrar Dede Fütüvvetnamesi’nde Ahi Tipinin Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 87-96.
• Azsöz, G. (2016). Mevlevihanelerde Matbah-ı Şerif. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 31-44.
• Badrinarayanan, V., & Madhavaram, S. (2008). Workplace Spirituality and The Selling Organization: A Conceptual Framework and Research Propositions. Journal of Personal Selling & Sales Management, 28(4), 421-434.
• Balcı, D. (2019). Bir kurum ve eğitimi örneği olarak Ahilik teşkilatında eğitim. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(46), 363-384.
• Barsh, R. (2015). Exploring the Relationship Between Teacher Spirituality and Teacher Self-Efficacy (Order No. 10014508). Available from ProQuest Central; ProQuest Dissertations & Theses Global. (1767771569). Retrieved from https://search.proquest.com/docview/1767771569?accountid=15958
• Bayram, S. (1994). Ahilik ve Bir Ahi Şeceresi. Belleten, 58(222), 295-310.
• Çakmak, M. (2014). Ahiliğin Tasavvufi Temelleri ve Ahilik-Fütüvvet İlişkisi. Hikmet Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(13), 143-158.
• Demirci, M. (2009). Tarihten Günümüze Tasavvuf Kültürü, İstanbul: Vefa Yayınları
• Demirpolat, A. ve Gürsoy, A. (2004). Ahilik ve Türk Sosyo-Kültürel Hayatına Katkıları. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(15), 355-376.
• Dilik, S. (1988). Sosyal Güvenliğin Tarihsel Gelişimi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 43(1), 41-80.
• Durak, İ., & Yücel, A. (2010). Ahiliğin Sosyo-Ekonomik Etkileri ve Günümüze Yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2).
• Erul, B. (2012). Veda Hutbesi. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) ss. 591-593.
• Fry, L. W. (2003). Toward a theory of spiritual leadership. The leadership quarterly, 14(6), 693-727.
• Göçen, A. (2021). How do teachers perceive meaningful leadership? Overview of a qualitative exploration. Journal of Pedagogical Research, 5(1), 31-49. http://dx.doi.org/10.33902/JPR.2021066866
• Göçen, A., & Özğan, H. (2018). Spirituality and Ethics: A Literature Review. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17, 58-65.
• Günay, Ü. (1998). Dinî Sosyal Bir Kurum Olarak Ahilik. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(10), 69-78.
• Gündüz, A. Y., Kaya, M. ve Aydemir, C. (2012). Ahilik Teşkilatında ve Günümüzde Tüketicilerin Korunmasına Yönelik Çalışmalar Üzerine Bir Değerlendirme. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 37-54.
• Gürsoy, A. (2003). Ahilik Geleneği ve Günümüz Fethiye Esnafı. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(14), 209-219.
• Hill, P. D. (2009). Perspective of Spirituality: Influences on K–12 Leadership (Order No. 3378415). Available from ProQuest Central; ProQuest Dissertations & Theses Global. (305161511). Retrieved from https://search.proquest.com/docview/305161511?accountid=15958
• Kavi, E. (2015). Ahilik Kurumu ve Günümüz Çalışma Yaşamındaki Psikolojik Sorunlara Yönelik Çözümler. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 4(8), 103-117.
• Kuşat, A. (2002). Nefis Mertebelerine Psikolojik Bir Yaklaşım, Tasavvuf Akademik Dergi, 3(9), 119-128.
• Lapsley, D. (2017, Ağustos). Kişisel mail, 08.07.2017 tarihli görüşme
• Launer, J. (2006). Organizational Health. Journal of the Association of Physicians, 99(12), 883-884.
• Martela, F., & Pessi, A. B. (2018). Significant work is about self-realization and broader purpose: defining the key dimensions of meaningful work. Frontiers in Psychology, 9, 363. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00363
• Massoudi, M. (2002). On the Qualities of a Teacher and a Student: An Eastern Perspective based on Buddhism, Vedanta and Sufism. Intercultural Education, 13(2), 137-155.
• Seyyar, A. (2009). Çalışma Hayatında ve İşyerinde Maneviyat. Kamuda Sosyal Politika, 3(11), 42-52. http://www.sosyalsiyaset.net/documents/[e-mail]#sn30
• Seyyar, A. ve Evkaya, C. (2015). Batıda “İşyeri Maneviyatı” Üzerine Yapılan Bilimsel Çalışmaların Türk Bilim Camiasına Etkileri. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 143-171.
• Şen, A., (2012). Anadolu’da Bir Kardeşlik Tecrübesi Ahiliğin Kültür ve Medeniyetimizdeki Yeri. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(1), 615-629.
• Tekin, M. (2006). Bir Sosyal Kontrol Aracı Olarak Ahilik ve Toplumsal Dinamikleri. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21(21), 219-235. http://dergipark.gov.tr/neuifd/issue/19699/210414
• Vaughan-Lee, L. (1995). Travelling the Path of Love: Sayings of Sufi Masters. The Golden Sufi Center.
• Yıldırım, E. (2017). Nakşibendiliğin Sosyolojik Muhayyilesi. Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi, 1(2), 5-12.