MAHALLİ İDARELERİN TÜRK İDARE TARİHİ AÇISINDAN GELİŞİM SÜRECİ VE HİZMET SUNUM YÖNTEMLERİ

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 37 - Bahar (Covid19-Özel Ek), 319 - 341, 27.06.2020

Nurhan Yaprak

Öz

Mahalli idareler, mahalli hizmetlerin sunumunda önemli rolü olan kamu tüzel kişileridir. Mahalli hizmetlerin sunumunda halka en yakın idari birimler olmaları sebebiyle büyük önem arz etmektedirler. Merkezi yönetim tarafından yerine getirilen kamu hizmetlerinin değişmesi ve gelişmesi mahalli hizmetlere de etki etmektedir. Dolayısıyla mahalli idarelerin yerine getirmeleri gereken hizmetler de artış göstermektir. İşte bu sebeple mahalli idarelerin gelişim süreci ve gördükleri hizmetler incelemeye değer görülmüştür.
Çalışmada, mahalli idarelerin mahalli hizmetlerin sunumundaki rolünü anlayabilmek için öncelikle mahalli idare kavramının içeriği açıklanacak, ardından Türk İdare Tarihi açısından gelişimine değinilecektir. Ardından mahalli hizmetlerin görünüşünde idarenin rolüne değinilecek, hizmet sunum yöntemleri açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hizmet Sunumu, Yöntem, Mahalli Hizmet

Kaynakça

• Acartürk, E.(2001)Yerel Hizmetlerin Sunumunda Alternatif Yöntemler, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:6 Aralık 2001, (46-60)
• AFETİNAN(1972)Devletçilik İlkesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin Birinci Sanayi Planı 1933, Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Altın, A., Şahin, O.E (2019) Yerel Yönetimlerde Alternatif Hizmet Sunma Yöntemi Olarak Yerel Hizmetlere Gönüllü Katılım, Avrasya Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Derneği, ASEAD 6(3) Yıl 2019, (89-114)
• Ayman Güler, B.(1998)“1998 Reform Tasarısı Üzerine İnceleme”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 7(4, )
• Baytan, İ.(2009)Özelleştirme Hukuku ve Uygulamaları, Genişletilmiş ve güncelleştirilmiş 2.baskı, Yetkin Yayınları.
• Berk, A. :“Yerel Hizmetlerin Sunumu ve Belediye iktisadi Teşebbüsleri”, Sayıştay Dergisi, Sayı:49.
• Bülbül, Y.(2010) Osmanlı Devleti’nden Cumhuriyete Özel Girişimciliğe Yönelik Devlet Politikaları, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın no.2010-11.
• Çokgezen, M.(2010) Türkiye’de Devlet, Girişimcilik ve Yerel Kalkınma, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Ekonomik ve Bölgesel Kalkınma Etüdleri, Yayın no:2010-110.
• Duran, L.(1982), İdare Hukuku Ders Notları, Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• Emek, U.(2002) Ek ve Değişiklikleri ile Yap-İşlet-Devret (Yid), Yap-İşlet (yi) ve Kamu Hizmeti İmtiyazı Mevzuatı, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş İkinci Baskı, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Hukuki Tedbirler ve Kurumsal Düzenlemeler Dairesi Başkanlığı.
• Ersöz, H.Y(2001)“Yerel Yönetimlerde Özelleştirme Uygulamaları ve Yaygınlık Derecesi”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 10(2) (31-50)
• Eryılmaz, B(1989):“Belediye Hizmetlerinin Yürütülmesinde Alternatif Kurumsal Yöntemler”, Türk İdare Dergisi, yıl:61, Sayı: 382, Mart 1989.s. 17. Türk İdare Dergisi, yıl:61, Sayı: 382
• Ertan, B.(2002) “Yerel Yönetim Kavramı”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt:11, Sayı 1 Ocak, (22-30)
• Gençoğlu, M.“1864 ve 1871 Vilâyet Nizamnamelerine Göre Osmanlı Taşra İdaresinde Yeniden Yapılanma”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2(1): 29-50
• Göymen, K.(1999) Türk Yerel Yönetiminde Katılımcılığın Evrimi, :Merkeziyetçi Bir Devlette Yönetişim Dinamikleri, Amme İdaresi Dergisi, 32(4), Aralık.
• Gözler, K. (2013)“6360 Sayılı Kanun Hakkında Eleştiriler: Yirmi Dokuz İlde İl Özel İdareleri ve Köylerin Kaldırılması ve İlce Belediyelerinin Büyükşehir İlçe Belediyesi Haline Dönüştürülmesi Anayasamıza Uygun mudur?”, Legal Hukuk Dergisi, 11(122), s.37-82.
• Gülan, A.(1998)Türkiye’de Kamu Hizmetlerinin Gelişimi, İHFM; LVI(1-4)
• İnönü, İ. (2011)“Fırkamızın Devletçilik Vasfı”. Kadro Aylık Fikir Mecmuası (Tıpkı Basım 19- 36. Sayıları 1933- 1934).2(22)İstanbul: İleri Yayınları
• Kalağan, G., (2010)“Cumhuriyet Dönemi Türk Kamu Bürokrasisi’nde Yeniden Yapılanma ve Yönetsel Reform Çalışmaları”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Vizyoner Dergisi, 2(1). s.65-84.
• Karahanoğulları, O.(2013):“Yerel Özerklik: Mahalli Müşterek ihtiyaçların Yerinden Yönetimi”, Beşinci Ulusal Yerel Yönetimler Sempozyumu, Ankara.
• Kavruk, H. (2002) Anakent Yönetimi, Hizmet İş Sendikası Eğitim Yayınları, Yayın No: 30, Derleme Eserler Dizisi Yayın No:2, Ankara.
• Kavruk, H. (2002), Anakente Bakış, Türkiye’de Anakent Belediyeciliği ve Kent Hizmetlerinin Yönetimi, Hizmet İş Sendikası Eğitim yayınları, Yayın No: 30, Ankara.
• Kaya, F. (2016)“Türkiye Cumhuriyeti’nde Yapılan İdari Reform Çalışmalarının Karşılaştırmalı Analizi”, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:48, (165-181).
• Keleş R. ve, Yavuz,F. (1989)Yerel Yönetimler, Genişletilmiş 2. baskı, Turhan Kitabevi.
• Kepenek, Y., Yentürk N.(2000), Türkiye Ekonomisi, Remzi Kitabevi, 11. Baskı.
• Kızılboğa Özaslan, R.ve, Alıcı, O. V. Türkiye’de Yerel Yönetim Bakanlığı Deneyimi ve Günümüzdeki Gerekliliğinin Sorgulanması, http://turkishstudies.net/Makaleler/1463164868_15K%c4%b1z%c4%b1lbo%c4%9faRuveyda-trh-351-366.pdf
• Köprülü, F. (2005), İslam ve Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları ve Vakıf Müessesesi, Akçağ Yayınları.
• Nadaroğlu, H.(2001), Mahalli İdareler, Beta Yayınları, Yenilenmiş 7.bası, Ekim 2001.
• Odabaş, H., Türkiye’de Belediye Hizmetlerini Özelleştirme Yöntemleri ve Uygulamaları, acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11630/2590/199-216.pdf s.213.
• Ortaylı, İ.(1982) “Osmanlı İmparatorluğunda İdari Modernleşme ve Mahalli İdare Alanındaki Gelişmeler”, İdare Hukuku ve İlimler Dergisi (İHİD), Sarıca’ya Armağan, Yıl:3 Sayı:1-3, ( 137-148) Ortaylı, İ. (1976)“Osmanlı Kadısının Taşra Yönetimindeki Rolü Üzerine”, Amme İdare Dergisi, 9(1), (95-107)
• Özsoy, O.(2010), Dünyada ve Türkiye’de Özelleştirme Uygulamaları, Teorik ve Tarihsel Bir Perspektif, T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Yayını, No:1. Öztürk, N. (1984)“Hayri ve Sosyal Hizmetler Açısından Vakıflar”, Vakıf Haftası Dergisi, 1 42-48.
• Öztürk, N. (1983), Menşei ve Tarihi Gelişimi Açısından Vakıflar, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, 1. Baskı.
• Onar, S.S.(1966), İdare Hukuku’nun Umumi Esasları, II. Cilt, 3. bası, Hak Kitabevi, İstanbul.
• Tanör, B. (1995)Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, (1789-1980), Genişletilmiş 2. basım, Der Yayınları, İstanbul, 1995.
• Tekeli İ., Ortaylı, İ. (1978), Türkiye’de Belediyeciliğin Evrimi, Belediyecilik Araştırma Projesi, Türk İdareciler Derneği, Bilimsel Araştırma Dizisi, -2, Birinci Kitap, Editor:Ergun Türkcan, Birinci Baskı, Şubat.
• Tekmen, M. (1996), :“Mahalli İdarelerin İktisadi Teşebbüsleri”, Mahalli İdareler Dergisi, Kasım-Aralık.
• Toprak, Z. (2010)Yerel Yönetimler, 8. baskı, Birleşik Matbaacılık, İzmir, Ağustos. Toprak, Z. (2001), Kent Yönetimi ve Politikası, Anadolu Matbaacılık, İzmir, Ağustos.
• Tüleykan H, ve Bayramoğlu, S.Türkiye’de 24 Ocak Kararları ile Başlayan Finansal Serbestleşmenin Günümüz İktisadi ve Mali Yapisina Yansimalari, The Journal of Academic Social Science Studies http://www.jasstudies.com/Makaleler/1361580091_30-%C3%96%C4%9Fr.%20G%C3%B6r.%20Sel%C3%A7uk%20BAYRAMO%C4%9ELU.pdfS.405-406.
• Türkoğlu, İ.(2009)Yerel Yönetimlerde Mali Reform Arayışları: Türkiye’de Belediyelerde Mali Özerklik ve Belediye Başkanlarının Mali Özerklik Algılaması, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2009/389, Ankara.
• Uçar, J. (2019)Kentsel Hizmetlerin Sunumunda Alternatif Bir Yöntem Olarak "Dernek": Diyarbakır Sarmaşık Yoksullukla Mücadele ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (2006-2016), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Yerel Yönetimler, Kent ve Çevre Çalışmaları Bilim Dalı, Yüksel Lisans Tezi, İstanbul.
• Uçar Kocaoğlu, B. Seçkiner Bingöl, E.(2015) :Belediye Hizmetlerinde Gönüllü Katılım: Konya Örneği, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 17 (29): 53-62.
• Uyar, H. (2004)“Türkiye’de ve Dünyada Yerel Yönetimler: Kısa Bir Tarihçe”, Aydınlanma 1923, s. 51. Kış.
• Usta, S. Ve Bilgiç, E. (2016)Yerel Yönetimlerde Hizmet Sunumu: Kamu Özel Ortaklığı Modeli, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 2016/1, Sayı:23, (250-268)
• Uygun, O. Yerel Yönetim Reformu için Anayasal İlkeler, http://dosya.marmara.edu.tr/stkaum/spmj/say%C4%B1%202/Oktay_Uygun.pdf, (Çevrimiçi), 02.02.2017
• Uygun, O. (2014), Devlet Teorisi, Oniki Levha Yayınları, s.302-303
• Yayla, Y. (1982)Anayasalarımızda Yönetim İlkeleri Tevsi-i Mezuniyet ve Tefrik-i Vezaif, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 2986, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayın No:56, Gür-Ay Matbaası, İstanbul.
• Yeşilay, R.(2005) B.Devletçiliğin Türkiye Ekonomisindeki İzdüşümleri”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1)
• Mevzuat
• Mahalli İdare Birlikleri Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 11.06.2005 Resmî Gazete Sayısı: 25842
• Keçiören Belediye başkanlığı Bütçe İçi İşletme Yönetmeliği, https://www.kecioren.bel.tr/yonetmelikler_yonelgeler/Kecioren_Belediyesi_Butce_Ici_Isletme_Yonetmeligikecioren.bel.tr4.pdf, Erişim Tarihi, 12.06.2020.
• İnternet Kaynakları
• http://www.recht-harmonisch.de/GG-turkisch.pdf, Erişim Tarihi, 02.01.2017 http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/ulkeana/pdf/07-FRANSA%20169-208.pdf, Erişim Tarihi, 02.01.2017.
• Büyük Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5852529b1c7a28.91376150, Erişim Tarihi, 06.01.2017.
• http://www.tbb.gov.tr/birligimiz/kurulus-ve-gorev Erişim Tarihi, 29.10.2016.
• http://www.todaie.edu.tr/genel/sunus.php,Erişim Tarihi, 29.10.2016
• Projeler, Planlar, Raporlar
• Kamu Yönetimi Araştırması Genel Rapor, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No: 238, Haziran 1991.
• Kamu Yönetimi Araştırması Yerel Yönetimler Araştirma Grubu Raporu, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No; 247, Yükseköğretim Kurulu Matbaası'nda basılmıştır.Ankara -1992
• Merkezî Hükümet Teşkilâtı Kuruluş ve Görevleri, Merkezî Hükümet Teşkilâtı Araştırma Projesi, Yönetim Kurulu Raporu, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, İkinci baskı, Ankara, 1966. 2014-2018, Yerel Yönetimler, Özel İhtisas Komisyonu Raporu,Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı, Onuncu Kalkınma Planı, s. 157.
• 2019-2023, Yerel Yönetimler, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı, Onbirinci Kalkınma Planı
• Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, http://www3.kalkinma.gov.tr/DocObjects/View/13742/plan7.pdf, (Çevrimiçi), 09.02.2017. s.125.
• Türkiye’de Özelleştirme Uygulamaları, Türkiye Sanayicileri ve İş Adamları Derneği, İstanbul, Ocak 1992.