Muhafazakâr Kesimin Aşırı Tüketim Alışkanlıklarını Belirleyen Nedenler ve İsraf Boyutu: Türkiye –Malezya Karşılaştırması

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 39, 1485 - 1500, 27.12.2020

Öznur Ak Şakir Görmüş

Öz

Tüketim alışkanlıkları ve israf günümüz araştırma konuları içerisinde son zamanlarda artan bir trende sahiptir. Daha bilinçli bir ekonomiye yönelen güncel sistem; kaynakların etkin kullanımı ve bireylerin sosyal refah anlayışı gibi kavramlara daha sık yer vermektedir. Bu kavramlar bireylerin tüketim davranışları ve sonucunda gelişen israf anlayışının sorgulanması ve incelenmesini gerektirmektedir. Tüketim alışkanlıklarını etkileyen birçok faktör vardır. Bu faktörlerden en önemlisi ve çalışmamızın ana konusunu oluşturan din ve kültürdür.
Bu çalışmada aynı dine mensup fakat ayrı kültüre sahip Türkiye ve Malezya’da tüketicilerin israf ve tüketim alışkanlıklarını değerlendirmek amacıyla anket çalışması yapılmıştır. 265’i Türkiye’de ve 204’ü Malezya’da yapılan anketler t-Testi, ANOVA testi, korelasyon ve frekans analizleri uygulanarak değerlendirilmiştir. Genel tüketim eğilimi, inanç derecesi, ortalama ibadet etme sıklığı, kadın ve erkek arasında, yaş farkları arasında Türkiye’de farklılık gösterirken, Malezya’da bu iki grup arasında herhangi bir farklılığa rastlanmamıştır. İbadet etme sıklığı ile yaş farkları, evli ve bekarlar arasında ilişki test edildiğinde, Türkiye için bir ilişki tespit edilemezken Malezya için bu veriler ilişkili bulunmuştur. İnanç derecesi ve genel tüketim ile ilgili veriler arasındaki ilişki incelendiğinde Türkiye ve Malezya için iki veri arasında anlamlı, negatif yönlü ilişki tespit edilmiştir. Tüm bu analizler ışığında genel bir değerlendirme yapıldığında bireylerin tüketim tercih ve alışkanlıklarını din ve kültürün etkilediği tezinin doğruluğunda fakat kültürün bu değişkenler arasında önemli bir yere sahip olduğu görülmektedir. Bu çalışma neticesinde ulaşılan sonuçlar daha detaylı ve derinlemesine değerlendirilerek yeni çalışmalar için ufuk açıcı olması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tüketim, Tüketici Davranışları, İslam’da İsraf, Malezya, Türkiye

Kaynakça

• Arslan, Abdurrahman. (2015). Modern Dünyada Müslümanlar. http://ilimcephesi.com/abdurrahman-arslan-modern-dunyada-musluman-adli-kitabindan-alintilar/ adresinden erişildi.
• Arslan, Ali ve Çaylak, M. (2018). Tesettür Giyimi Etkileyen Tüketim Kültürü Faktörleri Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma, 41–70. Bir, E. (1999). Turizmde Tüketici Davranışı.
• Can, P. (2006). Yaşam Tarzlarının Satın Alma Karar Süreci Üzerindeki Rolüne İlişkin Bir Araştırma.
• Erdem Çulhaoğlu, P. (2010). Kriz Dönemlerinde Turistlerin Satın Alma Davranışlarının İncelemesi: Bodrum Örneği.
• İslamoğlu, A. H. ve Altunışık, R. (2013). Tüketici Davranışları.
• Karakaş, İ. R. (2014). Maleyza Hakkında. http://web.karabuk.edu.tr/ismail.karas/malezyahk/index.htm adresinden erişildi.
• Kayasu, T. (2017). Tüketici Davranışları ve Kahve Akımları Üzerine Bir Araştırma.
• Kesek, H. (2017). Nöropazarlama Yaklaşımının Tüketici Davranışları Üzerindeki Etkisi: Malatya İnönü Üniversitesi Örneği.
• Kireçci, A. N. (2015). Giyim Modasında “Yeni Lüks” ve Genç Tüketicilerin Davranışlarına Etkisi.
• Kurt, A. (2009). Dindarlığı Etkileyen Faktörler. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 1–26. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/143679 adresinden erişildi.
• Maden, D. (2014). Lüks Marka Yönetimi: Lüks Tüketim Motivasyonuna Yönelik Bir Analiz.
• Taylan, H. H. ve Arklan, Ü. (2016). Medya ve Kültür: Kültürün Medya Aracılığıyla Küreselleşmesi, (November).
• Terzi, H. (2016). Müslüman Tüketicilerin İsraf Davranışlarının Rasyonel Tüketi̇m Ve Gösteri̇şçi̇ Tüketi̇m Bağlaminda İncelenmesi̇ : Kültürlerarasi Bi̇r Karşılaştırma. Sakarya Üniversitesi.
• Topçu, F. (2013). Tüketim Kültürüne Karşı Gönüllü Sadelik Yaşam Tarzı ve İlköğretim Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma.
• Üstün, B. ve Tutal, O. (2008). Tüketim Alışkanlıklarındaki Değişimler ve Bu Değişimlerin Alışveriş Mekanlarına Etkisinin Eskişehir Örneğinde İrdelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 282, 259–282.
• Veblen, T. (1995). Aylak Sınıf.
• Zaim, S. (1988). İktisadi Faaliyetlerde İslami Davranış Tarzı. İslam Tetkikleri Enstitüsü Dergisi.