An Examination on the development of the Action for Recovery of property by Reason of Inheritance(Hereditatis Petitio) in Roman Law and the Codification Process into Modern Laws

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 41, 951 - 971, 30.09.2021

Selvi Nazlı Güvenç Uluçlar

https://doi.org/10.46928/iticusbe.944076

Öz

Action for recovery of property by reason of Inheritance, regulated in articles of German Civil Code BGB, 2018-2032; Swiss Civil Code ZGB, 598-600; Turkish Civil Code TMK,637-639, is an inheritance law case originating from Roman Law (Hereditatis Petito). The legal or appointed inheritor claims from posesor pro herede, the restitution of the estate(heritage) or some estate values through this lawsuit. Action for recovery of property by reason of Inheritance is regulated in ZGB and TMK, with three articles in a very short summary nature. Unfortunately, in Swiss-Turkish Law, the insufficiency of legal regulations seems to prevent this special legal opportunity granted to the inheritor from understanding and getting the necessary attention in practice. In order to better understanding the function of this ancient right to litigation, first of all, the meaning and processes in Roman Law and the codifikation prozess into the Modern Law were examined in the study.
Objective: The aim of the study is to determine the reason for existence and function of the case from the perspective of legal history, by examining the ongoing development of the Lawsuit for Inheritance, which is a controversial subject in many aspects in Swiss and Turkish Laws, and by examining the period of its transfer to modern laws.
Method: Within the scope of the study, legal regulations and German, Swiss and Turkish Legal Literatures were searched.
Findings: Action for Recovery of property by Reason of Inheritance is a special case of inheritance law, which emerged in Roman Law as an ancient case and was transferred to modern laws through Common Law. It is seen that in most of the modern Civil Codes originating from Roman Law, there are provisions regarding the case. However, the case of Swiss and Turkish Civil Codes is regulated by three articles each. However, the case of Swiss and Turkish Civil Codes is regulated by three articles each. On the other hand, fourteen articles were referred to in the German Civil Code regarding the case of remuneration due to inheritance. Again, unlike the ZGB and TMK, the adoption process of the relevant provisions to the BGB is guiding in terms of determining the principles of the case as well as the way the case is organized. Within the scope of the study, the relevant provisions of the German Civil Code and the discussions made in the first and second commissions that prepared the BGB were examined in order to understand the need for a remuneration lawsuit due to inheritance and the principles of the case.
Originality: In the study, in order to determine the need for a remuneration lawsuit due to inheritance, the changes that the case went through in the historical process and finally the reasons that prompted the makers of the Modern Civil Code to organize the case were investigated.

Anahtar Kelimeler

Hereditatis Petitio, Action for recovery of property by reason of Inheritance, Case of Inheritance, Heritage, Inheritor

Miras Sebebiyle İstihkak Davasının (Hereditatis Petitio) Roma Hukukundaki Gelişimi ve Modern Kanunlara Aktarılması Süreci Hakkında Bir İnceleme

Öz

Alman Medenî Kanun’u BGB, 2018-2032, İsviçre Medenî Kanun’u ZGB, 598-600, Türk Medenî Kanunu MK 637-639, maddelerinde düzenlenen “Miras Sebebiyle İstihkak” davası, Roma Hukuku kaynaklı bir miras hukuku davasıdır (Hereditatis Petito). Bu dava ile yasal veya atanmış mirasçı, gerçekte bir miras hakkına sahip olmamakla birlikte mirasçıymış gibi tereke veya münferit tereke değerlerini elinde bulunduran davalıdan bunların teslim ve iadesini talep eder. Miras Sebebiyle İstihkak davası, mehaz kanun ZGB ve TMK’da oldukça kısa özet mahiyetinde üç madde ile düzenlenmiştir. Maalesef, İsviçre ve Türk Hukukunda, kanunî düzenlemelerin yetersizliği, uygulamada, mirasçıya tanınan bu özel hukuki imkânın anlaşılmasını ve gereken ilgiyi görmesini engellemiş görünmektedir. Bu kadim dava hakkına duyulan ihtiyacı ortaya koymak üzere; çalışmada, öncelikle, Roma Hukukundaki tanım ve anlamı, gelişim ve değişimi ile Davanın Modern Hukuklara aktarılması süreci incelenmiştir.
Amaç: Çalışmanın amacı İsviçre ve Türk Hukuklarında birçok yönden tartışmalı bir konu özelliği gösteren miras sebebiyle istihkak davasının Roma Hukuku’ndan süre gelen gelişimi ile modern hukuklara aktarılma sürecinin davanın özelliklerinin ortaya konması bakımından etkileri dikkate alınarak incelenmesidir.
Yöntem: Çalışma kapsamında konuya ilişkin yasal düzenlemeler ve Alman, İsviçre ve Türk Hukuk Literatürleri taranmıştır.
Bulgular: Miras sebebiyle istihkak davası kadim bir dava olarak Roma Hukuku’da ortaya çıkmış ve Müşterek Hukuk vasıtasıyla modern hukuklara aktarılmış özel bir miras hukuku davasıdır. Roma Hukuku kökenli modern Medenî Kanunların çoğunda davaya ilişkin hükümlerin mevcut olduğu görülmektedir. Ancak İsviçre ve Türk Medenî Kanunlarının dava üçer madde ile düzenlenmiştir. Buna karşın miras sebebiyle istihkak davasına ilişkin Alman Medenî Kanunu’nda on dört madde sevk edilmiştir. Yine ZGB ve TMK’dan farklı olarak ilgili hükümlerin BGB’ye kabul süreci de davanın düzenleme şeklinin yanında davaya ilişkin esasları tespitinden yol göstericidir. Çalışma kapsamında miras sebebiyle istihkak davasına duyulan ihtiyacın ve davanın esaslarının anlaşılmasında Alman Medenî Kanunu’nun ilgili hükümleri ve BGB’yi hazırlayan birinci ve ikinci komisyonlarında yapılan tartışmalar incelenmiştir.
Özgünlük: Çalışmada miras sebebiyle istihkak davasına duyulan ihtiyacı tespit etmek üzere davanın tarihi süreç içinde geçirdiği değişimler ve nihayetinde Modern Medenî Kanun yapıcılarını davayı düzenlemeye sevk eden gerekçeler araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hereditatis Petitio, Miras Sebebiyle İstihkak Davası, Mirasçılık Davası, Tereke, Mirasçı

Kaynakça

• Akbıyık, C. (2003). Miras Sebebiyle İstihkak, İst.
• Ayan, M. (2020). Miras Hukuku,4. Bası, Ank.
• Çapri, S. (2020). Miras Hukuku Şerhi (TMKm.575-639), Cilt II, İst.
• Di Marzo, S. (1959). Roma Hukuku, (çev.Umur, Z.),2. Bası, İst.
• Dural, M., ve Öz, T. (2021), Türk Özel hukuku, Cilt IV, Miras Hukuku, 16.Bası, İst.
• Eren, F. (2016). Miras Sebebiyle İstihkak Davası, İstihkak, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, s.1045-1061.
• Eren, F., ve Y. Aktürk, İ. (2020), Türk Miras Hukuku,3. Bası, Ank.
• Ergüven, N. (1942). Miras Sebebiyle İstihkak Davası, İst.
• Erman/Horn,CH.(2014). Hand Kommentar zum Bürgerliches Gesetzbuch, Band II,14.Bearb.
• Escher, A. (1960). Zürcher Kommentar Zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch,Das Erbrecht, Zweite Abteilung: Der Erbgang(Art.537-640),3.Auf.Zürich.
• Forni,R.,ve Piatti,G. (2019). Basler Kommentar zum Schweizerschen Privatrecht, Zivilgesetzbuch II, (Art.457-977) ,6.Auf.
• Gursky, K.H. (1990). Zur Rechtsnatur des Erbschaftsanspuch, Tradition und Fortentwicklung im Recht, 3. Festschrift zum 90. Geburstag von Ulrich Von Lübtow am 21 August, s. 211-229, Berlin.
• Gürsoy, K.T. (1958). Miras Sebebiyle İstihkak Davası, Ank.
• Hatemi, H. (2018). Miras Hukuku,8.Bası, İst.
• Kaser, M. (1971). Das Römische Privatrecht, Erster Abschnitt, Das altrömische, das vorklassische, und klassiche Recht, 2. Auf., München
• Kocayusufpaşaoğlu, N. (1987). Miras Hukuku, Değiştirilmemiş 3. Bası, İst.
• Koschaker, P., ve Ayiter,K. (1975). Roma Hususi Hukukunun Ana Hatları, Ank.
• Lange, H., ve Kuchinke, K. (2001). Erbrecht, 5Auf., München
• Von Lübtow, U. (1971). Erbrecht, Band I, Berlin
• Mauer, R. (1999). Das Verhaltnis Zwischen Erbe und Erbschaftsbesitzer-der Erbschaftsanspruch,Diss.Resenburg.
• Moshe, A. (2014). Die Erbschaftsklage im Schweizerischen Zivilgesetzbuch (in einer Gegenüberstellung mit dem deutschen Erbschaftsanspruch des bürgerlichen Gesetzbuches),Basel
• Motive zu dem Entwurfe eines Bürgerliches Gesetzbuches für das Deutsche Reich, Band V, Erbrecht,1888
• Münchener/Helms. (2020). Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 11, Erbrecht,8Auf., München.
• Oğuzman, M.K. (1995). Miras Hukuku, 6.Bası, İst.
• Piotet, P. (1981), Erbrecht, Schwerische Privatrecht, Vierter Band IV/2, Basel und Stutgart
• Protokolle Der kommission für die zweite Lesung des Entwurfs des Bürgerlichen Gesetzbuches, Band V,1889
• Rossel, V., ve Mentha,F.H.(1922). Manuel du droit civil suisse,Band II,2.Auf.Lausanne/Genf
• Schucan,Max A.(1943). Die Erbschaftsklage des Schwezerischen Zivilgesetzbuches, Zürich
• Serozan, R., Engin,B.İ. (2018), Miras Hukuku ve Uygulama Çalışmaları,5. Bası, Ank.
• Siber, H. (1928), Römisches Recht II, Römisches Recht, Berlin.
• Soergel/Dieckman. (2002). Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 21, Erbrecht 1(§§1922-2063),13 Auf. Stuttgart.
• Somm, P. (1994). Die Erbschaftsklage des Schweizerischen Zivilgesetzbuches(Art.598-600ZGB), Diss.,Bern.
• Sutter-Somm, T., ve Moshe,A.( 2008). Die Erbschaftsklage des ZGB(Art.598-600ZGB), Successio,4/2008, s.268-298
• Tandoğan, H. (1955). Miras Sebebiyle İstihkak Davası, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı 1-2.
• Tuor,P.,ve Picenoni,V.(1986), Berner Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht (Art.537-640 ZGB),Bern.
• Umur, Z. (2011). Roma Miras Hukuku’nun Ana Hatları Hatları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, cilt: 31 s. (1-4), s.159-195.