THEMES, DEFİNİTİONS AND METAPHORS ABOUT SYRİAN REFUGEES İN THE LOCAL PRESS: THE CASE OF GAZİANTEP

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: Özel Sayı - Türkiye’nin Göç Siyaseti Özel Sayısı, 107 - 134, 11.11.2022

Semiray Yücebaş

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1098379

Öz

On the 11th anniversary of the start of the war in Syria, Syrian migration affects Turkey and Gaziantep. The news reports of Syrian refugees are also published in the Gaziantep local press. These news reports reproduce the value judgments about Syrian refugees in society. In this study, the presentations of Syrian refugees in the Gaziantep local press are examined.
Purpose: The study’s first aim is to examine the theme, definition, and word preferences of Syrian refugees in Gaziantep local press news. The other purpose of the study is to compare the current data with a research carried out four years ago.
Method: In the research, the news in six newspapers from the Gaziantep local press is analyzed with qualitative content analysis. The study covers the period between March 2021 and March 2022. These results are then compared with the study conducted in 2017.
Findings: There is no positive change in the presentations of Syrian refugees in different periods in newspapers. In addition, recently, examples of new forms of exclusionary practices have been identified in the local press.
Originality: The research compares with a previous study and reveals the current content of the Syrian descriptions in the Gaziantep local press.

Anahtar Kelimeler

Syrian Refugees, Local Press, News, Gaziantep

YEREL BASINDA SURİYELİ MÜLTECİLERE İLİŞKİN TEMALAR, TANIMLAMALAR VE METAFORLAR: GAZİANTEP ÖRNEĞİ

Öz

Suriye’de savaşın başlamasının 11. yıl dönümünde Suriyeli mülteci göçü, Türkiye ve Gaziantep için etkisini halen sürdürmektedir. Suriyeli mültecilere ilişkin haberlere de Gaziantep yerel basınında sıklıkla yer verilmektedir. Bu haberlerin toplumdaki Suriyeli mültecilere ilişkin değer yargılarını yeniden üreten bir niteliği bulunmaktadır. Bu çalışmada, Gaziantep yerel basınındaki Suriyeli mülteci sunumlarının nasıl gerçekleştiği incelenmektedir.
Amaç: Çalışmanın amaçlarından ilki Gaziantep yerel basın haberlerinde Suriyeli mültecilerin hangi tema, tanımlama ve sözcük tercihleri ile sunulduklarını incelemektir. Çalışmanın bir diğer amacı da dört yıl önce yapılan bir araştırma ile güncel verileri karşılaştırmaktır.
Yöntem: Araştırmada Gaziantep yerel basınından altı gazetedeki haberler niteliksel içerik analiziyle incelenmektedir. İnceleme 2021 Mart ile 2022 Mart tarihleri arasını kapsamaktadır. Daha sonra bu sonuçlar 2017 yılında yapılan araştırmayla karşılaştırılmaktadır.
Bulgular: Gazetelerde farklı dönemlerde Suriyeli mültecilere yönelik sunumlarda olumlu bir değişim gözlemlenmemektedir. Ayrıca son dönemde, yerel basında, dışlayıcı pratiklerin yeni biçimlerine dair örnekler de tespit edilmektedir.
Özgünlük: Araştırma daha önce yapılmış bir araştırmayla karşılaştırma yapmakta ve Gaziantep yerel basınındaki Suriyeli tanımlamalarının güncel içeriğini ortaya koymaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Suriyeli Mülteciler, Yerel Basın, Haber, Gaziantep., Suriyeli Mülteciler, Yerel Basın, Haber, Gaziantep.

Kaynakça

• Abid, R., Manan, S., & Rahman, Z. (2017). ‘A flood of Syrians has slowed to a trickle’: The use of metaphors in the representation of Syrian refugees in the online media news reports of host and non-host countries. Discourse & Communication, 11(2), 121-140.
• Alp, H. (2018). Suriyeli sığınmacılara yönelik ayrımcı ve ötekileştirici söylemin yerel medyada yeniden üretilmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 5(15), 22-37.
• Arcimaviciene, L., & Baglama, S. H. (2018). Migration, metaphor and myth in media representations: The İdeological dichotomy of “them” and “us”. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2158244018768657 (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Aridici, N. (2022). Constructing the ‘National Ideal’: The ‘Inclusive’ and ‘Exclusive’ representations of Syrian refugees in Turkish print media. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/19448953.2022.2037859 (Erişim Tarihi: 18.02.2022).
• Başak, Z., & Saracoğlu, Ş. (2011). Sermayenin mekân arayışı, kapitalist üretim ilişkilerinde değişim ve yeni sanayi odakları: Gaziantep, quo vadis? İçinde M. N. Gültekin, Ta Ezelden Taşkındır Antep (s. 413-443). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Basın İlan Kurumu. (2022). Resmi ilan ve resmi reklam alan süreli yayınlar. https://ilanbis.bik.gov.tr/Uygulamalar/AylikListe (Erişim Tarihi: 02.03.2022).
• Bayram, Y. (2016). Yerelde öteki olmak: Suriyeli sığınmacıların Trabzon yerel gazetelerinde söylemsel temsili. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42), 1416-1431.
• Bhatia, A., & J Jenks, C. (2018). Fabricating the American dream in US media portrayals of Syrian refugees: A discourse analytical study. Discourse & Communication, 12(3), 221-239.
• Bilge, N. (2019). Friend or foe: Cultural fusion theory and media coverage of Syrian refugees in Turkey. Communication Culture & Critique, 12(1), 110-127.
• Burr, V. (2012). Sosyal İnşacılık. (S. Arkonaç, Çev.) Ankara: Nobel.
• Chambers, I. (2014). Göç, Kültür, Kimlik. (İ. Türkmen, & M. Beşikçi, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Çalık, M., & Baykal, K. (2020). Habertürk, Sabah ve Birgün gazetelerindeki suriyeli mülteci haberlerinin eleştirel söylem çözümlemesi. Kültür Araştırmaları Dergisi, 5, 241-262.
• Çoban Keneş, H. (2016). Metaforun ayrımcı hegemonyanın inşasındaki rolü: Suriyelilerin haberleştirilmesinde metafor kullanımı. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(2), 253-280.
• Doğanay, Ü., & Çoban Keneş, H. (2016). Yazılı basında Suriyeli ‘Mülteciler’: Ayrımcı söylemlerin rasyonel ve duygusal gerekçelerinin inşası. Mülkiye Dergisi, 4(1), 143-184.
• Dykstra, T. (2016). Assemblages of Syrian suffering: Rhetorical formations of refugees in Western media. Language, Discourse & Society, 4(1-7), 31-48.
• Erdoğan, M. (2018). Suriyeliler Barometresi 2017. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M. (2020). Suriyeliler Barometresi 2019. Ankara: Orion.
• Fiske, J. (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş. (S. İrvan, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Göktuna Yaylacı, F., & Karakuş, M. (2015). Perceptions and newspaper coverage of Syrian refugees in Turkey. Migration Letters, 12(3), 238-250.
• Gölcü, A., & Dağlı, A. (2017). Haber Söyleminde ‘Öteki’yi Aramak: Suriyeli Mülteciler Örneği. Akdeniz İletişim Dergisi, 26, 11-38.
• Güçlü, İ. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nika Yayınevi.
• Gültekin, M. N. (2018a). Gaziantep’teki Suriyeli mültecilerin toplumsal dayanışma ve etkileşim noktaları. Turkish Studies, 13(26), 673-692.
• Gültekin, M. N. (2018b). Kent ve yeni sosyal etkileşimler: Gaziantep’teki Suriyelilerin genel örüntüsü, mevcut durumu ve muhtemel geleceği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(1), 162-176.
• Gültekin, M. N. (2020). Türkiye'deki Suriyelileri konuşurken. İçinde Y. Ahi, M. N. Gültekin, ve M. Açıkgöz, Göç ve kent etkileşimler (s. 43-69). Ankara: Nika.
• Gültekin, M. N., Yücebaş, M., Soyudoğan, M., Atasü Topçuoğlu, R., Doğanoğlu, M., Leyla Kuzu, Ş., . . . Özhasar, İ. (2021). Gaziantep monitörü - uyum. Ankara: SABEV.
• Hall, S. (2005). Kodlama, kodaçımlama. İçinde Y. Yavuz (Çev.) Ş. Yavuz, Medya ve izleyici bitmeyen tartışma (s. 85-98). Ankara: Vadi.
• Ilgaz, C. (2003). Türkiye'de yerel gazetecilik. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi (16), 177-184.
• İlgazi, A. (2019). Suriyeli sığınmacıların emek piyasasına etkileri Gaziantep ve Şanlıurfa örneği. Econharran Harran Üniversitesi İİBF Dergisi , 3(4), 93-123.
• İnceoğlu , Y., & Çoban, S. (2016). Şimdi haberler. İçinde Y. İnceoğlu ve S. Çoban, Haber okumaları (s. 17-64). İstanbul: İletişim.
• İncetahtacı, N. (2020). Gaziantep'teki Suriyeli ailelerin baş etme stratejileri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(2), 499-525.
• Kahraman, F., & Kahya Nizam, Ö. (2016). Mültecilik hallerini mekân üzerinden okumak: Gaziantep örneğinde Türkiyelilerin gözünden Suriyeli kent mültecileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(44), 808-825.
• Karaduman, M. (2007). Yerel medya çalışanlarının eğitim düzeyleri ve mesleki yeterlilikleri: Antalya örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi (28), 284-301.
• Lakoff, G. (1991). Metaphor and war: The metaphor system used to justify war in the Gulf. r: http://www2.iath.virginia.edu/sixties/HTML_docs/Texts/Scholarly/Lakoff_Gulf_Metaphor_1.html (Erişim Tarihi: 26.03.2022).
• Lawlor, A., & Tolley, E. (2017). Deciding who’s legitimate: News media framing of ımmigrants and refugees. International Journal of Communication (11), 967-991.
• Lordoğlu, K., & Aslan, M. (2016). En fazla Suriyeli göçmen alan beş kentin emek piyasalarında değişimi: 2011-2014. Çalışma ve Toplum, 49(2), 789-808.
• Man, F. (2016). “günah keçileri” ya da “olağan şüpheliler” olarak Suriyeliler. Çalışma ve Toplum(3), 1147-1170.
• Mustafa-Awad, Z., & Kirner-Ludwig, M. (2021). Syrian refugees in digital news discourse: Depictions and reflections in Germany. Discourse & Communication, 15(1), 74-97.
• Narlı, N., Özaşçılar, M., & Turkan İpek, I. (2019). Turkish daily press framing and representation of Syrian women refugees and gender-based problems: Implications for social integration. Journal of Immigrant & Refugee Studies, 18(1), 1-21.
• Onay-Coker, D. (2019). The representation of Syrian refugees in Turkey: a critical discourse analysis of three newspapers. Continuum Journal of Media & Cultural Studies, 33(3), 369-385.
• Paksoy, A., & Şentöregil, M. (2018). Türk yazılı basınında Suriyeli sığınmacılar: İlk beş yılın analizi (2013-2015). Selçuk İletişim, 11(1), 237-256.
• Pandır, M., Efe, İ., & Paksoy, A. (2015). Türk basınında Suriyeli sığınmacı temsili üzerine bir içerik analizi. Marmara İletişim Dergisi (24), 1-26.
• Sancar Üsür, S. (1997). İdeolojinin Serüveni. Ankara: İmge.
• Sennett, R. (2014). Yalanıca Sürgün Üzerine İki Deneme. (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis.
• Sert. D. Ş. & Danış. D. (2021). Framing Syrians in Turkey: State Control and No Crisis Discourse. International Migration, 59(1), 197-214.
• Sönmez, M. (2016). Suriyeli sığınmacıların Gaziantep şehrindeki mekânsal dağılışı ve geleceği. TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, (s. 392-400). Ankara.
• Sönmez, M., & Adıgüzel, F. (2017). Türkiye’de Suriyeli Sığınmacı algısı: Gaziantep şehri örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(3), 797-807.
• Sunata, U., & Yıldız, E. (2018). Representation of Syrian refugees in the Turkish media. Journal of Applied Journalism & Media Studies (1), 129-151.
• Şentürk Kaya, E., & Yılmaz, M. (2015). Malatya yerel basınında Suriyeli sığınmacılara yönelik haberlerin incelenmesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 6(2), 54-69.
• Türk, E. (2019). Batman yerel basınında göçmenlerin temsili üzerine bir analiz. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırması Dergisi, 8(4), 2975-3000.
• Tılıç, L. D., & Bal, S. (2020). Suriyeli mültecilerin sağlık haberlerindeki temsili ve sağlık haberciliği bağlamında eleştirel bir değerlendirme. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 18(72), 30-59.
• Taş, O., & Taş, T. (2018). Post-hakikat çağında sosyal medyada yalan haber ve Suriyeli mülteciler sorunu. İleti-ş-im, (29), 183-207.
• Uçar, B. (2020). Haber üretim sürecinde otosansür: Gaziantep yerel basın örneği (Yüksek Lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp. (Erişim Tarihi: 24.04.2022).
• van Dijk, T. (2003). Söylem ve ideoloji çokalanlı bir yaklaşım. İçinde, B. Çoban, & Z. Özarslan, Söylem ve ideoloji (N. Ateş, Çev)., (s. 13-113). İstanbul: Su Yayınları.
• van Teeffelen, T. (1994). Racism and metaphor: the Palestinian- Israeli conflict in popular literature. Discourse & Society, 5(3), 381-405.
• Wilmott, A. (2017). The Politics of Photography: Visual depictions of Syrian refugees in U.K. online media. Visual Communication Quarterly, 24(2), 67-82.
• Yücebaş, M., Köksalan , E., Gökgöz, G., Yücebaş, S., Güven, O., Şahin, E., Akbaş, N. (2018). GAP bölgesinde yerel medya sorunlar, tespitler, imkanlar. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.
• Yücel, A. (2021). Symbolic annihilation of Syrian refugees by Turkish news media during the COVID-19 pandemic. https://equityhealthj.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12939-021-01472-9 (Erişim Tarihi: 02.02.2022).
• GAZETE HABERLERİ
• 9 Kişilik Araçtan 18 Kişi Çıktı. (2021, 01 Mart). Gaziantep27 Gazetesi https://www.gaziantep27.net/9-kisilik-aractan-18-kisi-cikti-547161h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Antepli Azınlığa Düşecek. (2021, 11 Kasım). Gaziantep27 Gazetesi. https://www.gaziantep27.net/antepli-azinliga-dusecek-555385h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Atabay19 Gençlik Hız Kesmiyor. (2021, 21 Haziran). Gaziantep27 Gazetesi https://www.gaziantep27.net/atabey19-genclik-hiz-kesmiyor-550752h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Bu Karar Yıldırım'ı Harekete Geçirdi. (2021, 03 Eylül). Gaziantep27 Gazetesi. https://www.gaziantep27.net/bu-karar-yildirimi-harekete-gecirdi-553049h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Bu Nereden Çıktı Şimdi. (2021, 28 Temmuz). Gaziantep27 Gazetesi. https://www.gaziantep27.net/bu-nerden-cikti-simdi-551827h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Bu Yollar Nüfusu Kaldırmıyor. (2021, 14 Nisan). Gaziantep27 Gazetesi. https://www.gaziantep27.net/bu-yollar-nufusu-kaldirmiyor-548711h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Çoğalıyorlar. (2021, 04 Ağustos). Gaziantep27 Gazetesi https://www.gaziantep27.net/cogaliyorlar-552089h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Fedakarlığınıza Şapka Çıkarılır. (2021, 18 Şubat). Ekspres Gazetesi. https://www.gazeteekspres.com/fedakarliginiza-sapka-cikarilir-103255-haberi (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• GATEM Esnafı İsyanda.... (2021, 06 Haziran). Ekspres Gazetesi. https://www.gazeteekspres.com/gatem-esnafi-isyanda-96394-haberi (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Gaziantep, Çalışkan Bir Kenttir!. (2021, 20 Temmuz). Ekspres Gazetesi. https://www.gazeteekspres.com/gaziantep-caliskan-bir-kenttir-97728-haberi (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Gaziantep'in Nüfusunun Yüzde 21.5'i Suriyeli. (2021, 02 Haziran). Gaziantep27 Gazetesi https://www.gaziantep27.net/gaziantepin-nufusunun-yuzde-215i-suriyeli-550132h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Gaziantep'te Dezavantajlı 100 Aileye Ev. (2021, 30 Ekim). Gazantep27 Gazetesi. https://www.gaziantep27.net/gaziantepte-dezavantajli-100-aileye-ev-554992h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Gerçek Şampiyon Gaziantep Halkı! (2021, 10 Haziran). Ekspres Gazetesi. https://www.gazeteekspres.com/gercek-sampiyon-gaziantep-halki-96509-haberi (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Habire Çoğalıyorlar. (2021, 05 Eylül). Gaziantep27 Gazetesi https://www.gaziantep27.net/habire-cogaliyorlar-553115h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Hayallerinde Yaşattıkları Ülkelerini Çizecekler. (2021, 05 Nisan). Doğuş Gazetesi. https://gaziantepdogus.com/haber/9554177/hayallerinde-yasattiklari-ulkelerini-cizecekler (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Kardeşlerin Protez Bacak Mutluluğu. (2021, 22 Mart). Gaziantep27 Gazetesi https://www.gaziantep27.net/kardeslerin-protez-bacak-mutlulugu-547877h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Kayıt Dışı ve Ruhsatsız İşyerlerine Denetim Geliyor. (2021, 12 Ağustos). Gaziantep27 Gazetesi https://www.gaziantep27.net/kayit-disi-ve-ruhsatsiz-isyerlerine-denetim-geliyor-552334h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Kız Kardeşlik Battaniyesi. (2021, 13 Aralık). Gazantep27 Gazetesi. https://www.gaziantep27.net/kiz-kardeslik-battaniyesi-556478h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Kuyumcu Şüphelendi, Sahte Dolar Çetesi Çökertildi. (2021, 29 Nisan ). Ayıntab Gazetesi. https://www.ayintabgazetesi.com/haber/-kuyumcu-suphelendi-sahte-dolar-cetesi-cokertildi-haberi-8644.html (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Nizipliler de Suriyelilerden Muzdarip. (2021, 17 Ağustos). Ekspres Gazetesi. https://www.gazeteekspres.com/nizipliler-de-suriyelilerden-muzdarip-98207-haberi (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Sığınmacılar İçin Mesleki Eğitim Adımı (2021, 29 Nisan). Gaziantep27 Gazetesi. https://www.gaziantep27.net/siginmacilar-icin-mesleki-egitim-adimi-549205h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Suriyeli Göçmenler İçin Çalışma. (2021, 03 Temmuz). Gaziantep27 Gazetesi https://www.gaziantep27.net/suriyeli-gocmenler-icin-calisma-551195h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Suriyeli İşadamları Türikye'de Okul Yaptırıyor. (2021, 06 Aralık). Doğuş Gazetesi. https://gaziantepdogus.com/haber/9540966/suriyeli-isadamlari-turkiyede-okul-yaptiriyor (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Suriyeli Sığınmacılar Dönmek İstiyor. (2021, 19 Haziran). Ekspres Gazetesi. https://www.gazeteekspres.com/suriyeli-siginmacilar-donmek-istiyor-96754-haberi (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Suriyeli Ünlü Ressamdan Cumhurbaşkanına Anlamlı Tablo. (2021, 22 Aralık). Ayıntab Gazetesi. https://www.ayintabgazetesi.com/haber/suriyeli-unlu-ressamdan-cumhurbaskanina-anlamli-tablo-haberi-12702.html (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Suriyeli Yetimlerden Milletvekili Erdoğana Dua. (2021, 22 Mart)..Doğuş Gazetesi. https://gaziantepdogus.com/haber/9549130/suriyeli-yetimlerden-milletvekili-erdogana-dua (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Suriyelilere Kaldıysak, Vay Halimize!. (2021, 01 Ağustos). Ekspres Gazetesi. https://www.gazeteekspres.com/suriyelilere-kaldiysak-vay-halimize-97810-haberi (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Suriyelilerin Karıştığıı Suçlar Gizleniyor. (2021, 03 Temmuz). Ekspres Gazetesi. https://www.gazeteekspres.com/suriyelilerin-karistigi-suclar-gizleniyor-97275-haberi (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Trafiğin Çözümü İçin Metro Şart. (2021, 15 Haziran). Gaziantep27 Gazetesi. https://www.gaziantep27.net/trafigin-cozumu-icin-metro-sart-550572h.htm (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Yıldırım: Suriyeliler Kayıtlı Oldukları İllere Değll Güvenli Bölgelere Gönderilmeli.. (2021, 02 Eylül). Denge Gazetesi. http://www.gaziantepdenge.com/haber/yildirim-suriyeliler-kayitli-olduklari-illere-degil-guvenli-bolgelere-gonderilmeli-haberi-12127 (Erişim Tarihi: 20.03.2022).