THE OPINIONS OF SCHOOL PRINCIPALS ON INSTITUTIONALIZATION IN PRIVATE EDUCATION INSTITUTIONS

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 46, 579 - 607, 25.06.2023

Ebru Uğur , Faruk Levent

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1124923

Öz

Purpose: In this study, the opinions of school principals on institutionalization in private education institutions were examined.
Method: Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the research. The study group was determined by the convenience sampling method, which is one of the purposive sampling methods. The study group was consisted 15 school principals working in private education institutions in the province of Istanbul. The data of the study were obtained through face-to-face interviews and using a semi-structured interview form. The data collected in the research were analyzed by content analysis.
Findings: According to the findings, it is seen that the participants define institutionalization as a structure independent of individuals, in which procedures, principles, rules and boundaries are determined. Majority of the participants stated that institutionalization aims at systematic, standardization and sustainability. In addition, the participants stated that there is a certain stance in an institutionalized educational institution, that there is no uncertainty and that development is given importance. In the roadmap determined for institutionalization, the participants; it underlines the setting of goals, the creation of teams and the making of a business plan. While the participants stated that the positive aspects of institutionalization ensure continuity and fulfillment of legal rights, the negative aspects of institutionalization are stated by the participants to create an inflexible and mechanical structure. Participants suggest that educational institutions that want to institutionalize should attach importance to the formation of appropriate teams and receive consultancy services.
Originality: When the literature is examined, it is seen that there are many domestic and foreign studies on institutionalization, especially in the field of business. However, the scarcity of studies in the field of education draws attention in studies conducted in the country. In these studies, it can be said that the higher education level of education is emphasized and the studies that deal with the school in general are limited. In this context, it is thought that this study, which addresses the problems related to institutionalization in private education institutions and offers suggestions on this subject, it will contribute to the field in terms of understanding the institutionalization process in schools.

Anahtar Kelimeler

Institutionalization, private education institutions, school principals

Özel Öğretim Kurumlarında Kurumsallaşmaya İlişkin Okul Müdürlerinin Görüşleri

Öz

Amaç: Bu araştırmada, özel öğretim kurumlarında kurumsallaşmaya ilişkin okul müdürlerinin görüşleri incelenmiştir.
Yöntem: Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme deseni ile belirlenen çalışma grubu, İstanbul ilindeki özel öğretim kurumlarında görev yapan 15 okul müdüründen oluşmuştur. Çalışmanın verileri, yüz yüze görüşme yoluyla ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada toplanan veriler, içerik analizi ile çözümlenmiştir.
Bulgular: Elde edilen bulgulara göre katılımcıların kurumsallaşmayı; kişilerden bağımsız, prosedürlerin, prensiplerin, kuralların ve sınırların belirlenmiş olduğu bir yapı olarak tanımladığı görülmektedir. Katılımcıların çoğunluğu; kurumsallaşmanın sistemliliği, standartlaşmayı ve sürdürülebilirliği amaçladığını belirtmiştir. Ayrıca katılımcılar, kurumsallaşmış bir eğitim kurumunda belli bir duruşun olduğunu, belirsizliğin olmadığı ve gelişime önem verildiğini ifade etmiştir. Katılımcılar kurumsallaşma için belirlenen yol haritasında; hedeflerin ortaya koyulması, ekiplerin oluşturulması ve iş planının yapılmasının altını çizmektedir. Kurumsallaşmanın; devamlılığı sağlaması ve yasal hakların yerine getirilmesi açısından olumlu, esnek olmayan ve mekanik bir yapı oluşturması açısından olumsuz yönleri katılımcılar tarafından ortaya koyulmuştur. Katılımcılar, kurumsallaşmak isteyen eğitim kurumlarına uygun ekiplerin oluşturulmasına önem vermelerini ve danışmanlık hizmeti almalarını önermektedir.
Özgünlük: Literatür incelendiğinde kurumsallaşma konusunda özellikle işletme alanında yerli ve yabancı birçok çalışmanın yapıldığı görülmektedir. Bununla birlikte yurt içinde yapılan çalışmalarda eğitim alanındaki araştırmaların azlığı dikkat çekmektedir. Bu çalışmalarda daha çok eğitimin yükseköğretim kademesi üzerinde durulduğu ve okulu genel olarak ele alan çalışmaların ise sınırlı olduğu söylenebilir. Bu bağlamda özel öğretim kurumlarında kurumsallaşma ile ilgili sorunlara değinen ve bu konuda öneriler sunan bu çalışmanın okullarda kurumsallaşma sürecinin anlaşılması açısından alana katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsallaşma, özel öğretim kurumları, okul müdürleri

Kaynakça

• Alayoğlu, N. (2003). Aile işletmelerinde yönetim ve kurumsallaşma. İstanbul: MÜSİAD Yayınları.
• Aliefendioğlu, A. Ş. (2000). Örgüt kültürü ve örgütsel iletişim arasındaki ilişki: Bankacılık sektöründe gerçekleştirilen bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Almedia, M. J. (2005). A middle school case study on principal behaviors effecting change in school culture. Doctoral Dissertation, Johnson & Wales University.
• Alp, A. ve Kılıç, S. (2014). Kurumsal yönetim. İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık.
• Apaydın, F. (2008). Kurumsallaşmanın küçük ve orta ölçekli işletmelerin performansına etkileri. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 121-145.
• Apaydın, F. (2009). Kurumsal teori ve işletmelerin kurumsallaşması. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1), 1-22.
• Arslan, Y. (2009). Kurumsallaşma ve örgütsel güven ilişkisi. Yüksek lisans tezi, Gebze Teknik Üniversitesi Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
• Atay, K. (2001). Öğretmen yönetici ve denetmenlerin bakış açısından okul kültürü ve öğretmenlerin verimliliğine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7(26), 179-194.
• Aydın, M. A. (2019). Üst düzey yöneticilerin kurumsallaşma ve kriz yönetimi ilişkisini algılamaları üzerine nitel bir araştırma: Otomotiv sektörü örneği. Doktora tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Ayık, A. (2007). İlköğretim okullarında oluşturulan okul kültürü ile okulların etkililiği arasındaki ilişki (Erzurum ili örneği). Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Aylan, S. ve Koç, H. (2017). İşletmelerin kurumsallaşma kriterlerinin belirlenmesine yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 564-585.
• Bakioğlu, A. (1994). Okul yöneticisinin kariyer basamakları: İngiliz eğitimi sisteminde yöneticilerin etkinlikleri üzerindeki faktörler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 17-28.
• Bass, R. (2004). The impact of school culture on school safety: An analysis of elementary schools in a Southwestern Metropolitan school district. Doctoral Dissertation, The University of Arizona.
• Boon, O. ve Arumugam, V. (2006). The influence of corporate culture on organizational commitment: Case study of semiconductor organizations in Malaysia. Sunway Academic Journal, 3, 99-115.
• Bozbayındır, F. (2014). Türkiye’de yeni kurulan kamu üniversitelerindeki kurumsallaşmanın incelenmesi. Doktora tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çapan, M. (2019). Kurumsallaşma ve doğru yönetim. Kocaeli: Hasrem Yayınları.
• Çelebi, N. (2009). Resmi ve özel ilköğretim kurumlarında çalışan öğretmen ve yöneticilerin disiplin sorunları ve ödüllendirme uygulamaları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 75-97.
• Daresh, J. C. (2002). What it means to be a principal: Your guide to leadership. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• De Geus, A. (1998). Yaşayan şirket. İstanbul: Rota Yayınları.
• Demirel, Ö. (2014). Özel eğitim ve öğretim kurumlarının markalaşmasının kurumsallaşma ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Demirtaş, Z. (2010). Liselerde okul kültürü ile öğrenci başarisi arasindaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 208-223.
• Denison, D. ve Mishra, A. (1995). Toward a theory of organizational culture and effectiveness. Organization Science, 6(2), 204-223.
• Dinçer, Ö. ve Fidan, Y. (1996). İşletme yönetimi. Ankara: Beta Basım Yayın.
• Direk, İ. (2019). Kobilerde kurumsallaşma düzeyi: Batman örneği. Yüksek lisans tezi, Batman Üniversitesi, Batman.
• Doğan, M. (2007). Kurumsal yönetim. Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Doran, E. F. (1996). The effects of person-organization fit on employee organizational commitment and employee internet work motivation. Doctoral Dissertation, California State University.
• Düvenci, G. (2020). Aile şirketlerinde kurumsallaşma: Kırklareli ili aile şirketleri üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Earley, P. ve Weindling, D. (2007). Do school leaders have a shelf life? Career stages and headteacher performance. Educational Management, Administration and Leadership, 35(1), 73-88.
• Erenler, E. (2001). Örgüt kültürü ve iş tatmini ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Eysenbach, G. ve Kohler, C. (2002). How do consumers search for and appraise health information on the world wide web? Qualitative study using focus groups, usability tests, and in-depth interviews. British Medical Journal, 324(7337), 573-577.
• Fındıkçı, İ. (2011). Aile şirketlerinde yönetim ve kurumsallaşma. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hofstede, G. (1991). Cultures and organizations: Software of the mind. London: McGraw-Hill.
• Hopkins, M. (2003). The planetary bargain: Corporate social responsibility matters. London: Routledge.
• İpek, C. (1999). Resmi liseler ile özel liselerde örgütsel kültür ve öğretmen-öğrenci ilişkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi.
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2004). Educational research: Quantitative, qualitative and mixed approaches. Boston: Pearson Education Inc.
• Kahveci, T. C. (2007). İmalat işletmelerinde kurumsallaşma ve kurumsal modelleme. Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Kara, M. (2018). Resmi ve özel ortaöğretim okullarında kurumsallaşma. Doktora tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Kara, M. (2019). Üniversitelerin kurumsallaşma sürecinde görsel kimliğin önemi: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi örneği. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi, 6(71), 68-73.
• Karadirek, G. (2022). Örgüt kültürü, örgütsel performans ve bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(17), 45-58.
• Karakaş, A., Kıngır S. ve Yıldız, R. Y. (2016). Turizm sektöründe faaliyet gösteren küçük işletmelerin ve aile işletmelerinin kurumsallaşma düzeyi. Jomelips, 1(1), 1-13.
• Karpuzoğlu, E. (2000). Aile şirketlerinin kurumsallaşma düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Karpuzoğlu, E. (2003). Büyüyen ve gelişen aile şirketlerinde kurumsallaşma. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Kotter, J. ve Heskett, J. (1992). Corporate culture and performance. New York: Free Press.
• Kuşçu, F. N. (2019). Yönetimde profesyonelleşme algısının kurumsallaşma üzerine etkisi: Sağlık çalışanlarında bir uygulama. Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Künü, B. (2020). Günümüz rekabet ortamında kurumsallaşmanın örgütsel dayanıklılığa etkisi üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Lunenburg, F. C. ve Ornstein, A. C. (2013). Eğitim yönetimi (Çeviri editörü: G. Arastaman). Ankara: Nobel Yayınları.
• Manyas, S. (2018). Örgüt kültürü ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: İstanbul Üniversitesi çalışanları üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• McWilliams, A. ve D. Siegel (2001). Corporate social responsibility: A theory of the firm perspective. The Academy of Management Review, 26(1), 117-127.
• Merriam, S. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Ng’ang’a, M. ve Nyongesa, W. (2012). The impact of organisational culture on performance of educational institutions. International Journal of Business and Social Science, 3(8), 211-217.
• Nguyen, T., Pham, T., Le, Q. ve Bui, T. (2020). Impact of corporate social responsibility on organizational commitment through organizational trust and organizational identification. Management Science Letters, 10, 3453-3462.
• Nikpour, A. (2017). The impact of organizational culture on organizational performance: The mediating role of employee’s organizational commitment. International Journal of Organizational Leadership, 6, 65-72.
• Nystrom, P. C. (1993). Organizational cultures, strategies and commitments in health care. Health Care Management Review, 18(1), 43-49.
• Özdemir Aydın, Ç. ve Tan, F. Z. (2019). Kurumsallaşma: Kavramsal bir inceleme. Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 225-235.
• Özdemir, C. (2012). Resmi ve özel okulların kurumsallaşma düzeyleri. Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Özkoç, A. ve Kemer, E. (2017). The strategic role of institutionalization for accommodation enterprises in terms of organizatıonal innovation. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(2), 568-578.
• Özmantar, Z. K. (2011). Okullarda etkili stratejik plan hazırlama süreci: Bir eylem araştırması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(4), 1389-1421.
• Özsoy, Z. (2011). Kurumsal yönetim ve yönetim kurulları. Ankara: İmge Kitabevi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çeviri editörü: M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
• Robbins, S. P., Decenzo, D. A. ve Coulter, M. (2013). Yönetimin esasları (Çeviri editörü: A.Öğüt), Ankara: Nobel Yayınları.
• Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2013). Örgütsel davranış (Çeviri editörü: İ. Erdem), Ankara: Nobel Yayınları.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (1998). Örgütsel psikoloji. Bursa: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Sabuncuoğlu, Z. (2018). İnsan kaynakları yönetimi. Bursa: Aktüel Yayınları.
• Sarwono, D. (1990). The impact of organizational culture on organization performance: The Case of Banks in Indonesia. Doctoral Dissertation, University of Sauterne California.
• Selznick, P. (1996). Institutionalism "old" and "new". Administrative Science Quarterly, 41(2), 270-277.
• Silverman, D. (2001). Interpreting qualitative data: Methods for analyzing talk, text and interaction. London: SAGE Publication.
• Silverman, D. (2010). Doing qualitative research. Thousand Oaks, CA: SAGE Publication.
• Smit, J., Ludik, J. ve Forster, S. (2008). Organisational culture in the South African context: The X model. The International Journal of Knowledge, Culture and Change Management, 7(10), 73-85.
• Şahman, İ., Tengilimoğlu, D. ve Işık, O. (2008). Özel hastanelerde yönetimin profesyonelleşmesinin, kurumsallaşma süreci üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik alan çalışması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 1-23.
• Taşdan, M. (2010). Türkiye’deki resmi ve özel ilköğretim okulu öğretmenlerinin bireysel değerleri ile okulun örgütsel değerleri arasındaki uyum düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(1), 113-148.
• Tschannen-Moran, M. ve Hoy, W. K. (2000). A multidisciplinary analysis of the nature, meaning, and measurement of trust. Review of Educational Research, 70(4), 547-593.
• Turhan, G. D., Özen, T. ve Albayrak, R. S. (2018). Kurumsal sürdürülebilirlik kavramı, stratejik önemi ve sürdürülebilirlik performansı ölçümü: Literatür çalışması. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 9(1), 17-37.
• Tur, F. Ç. (2019). İşletmelerde kurumsallaşma düzeyi, istismarcı yönetim ve üretkenlik karşıtı iş davranışı ilişkisi. Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Tutar, N. (2009). Kurumsallaşmanın önemi ve Şanlıurfa’da faaliyet gösteren KOBİ düzeyindeki işletmelerde kurumsallaşma problemlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Ulukan, C. (2005). Girişimcilerin ve profesyonel yöneticilerin kurumsallaşma perspektifi. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 29-42.
• Ünlü, M. ve Bayraktar, O. (2017). İnsan kaynakları işlevlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi. Ekonomi İşletme ve Yönetim Dergisi, 1(2), 78-96.
• Wallace, J. E. (1995). Organizational and professional commitment in professional and nonprofessional organizations. Administrative Science Quarterly, 40(2), 228-255.
• Vecchio, R. P. (1988). Organizational behavior. Chicago: The Dryden Press.
• Volberda, H. W. (1996). Toward the flexible form: How to remain vital in hypercompetitive environments. Organization Science, 7(4), 359-374.
• Yarar, O. (2008). Kurumsallaşma ve markalaşma, İstanbul ilindeki özel hastaneler üzerinde bir araştırma. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Yazıcıoğlu, İ. ve Koç, H. (2009). Aile işletmelerinin kurumsallaşma düzeylerinin belirlenmesine yönelik karşılaştırmalı bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 497-507.
• Yeşil, S., Doğan, İ. ve Doğan, Ö. (2016). Örgüt kültürünün girişimcilik yönelimi ile örgütsel performans üzerindeki etkisi: Kahramanmaraş ili tekstil sektörü örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1), 150-172.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, İ. ve Koçak, D. (2014). Örgüt kültürü ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 45-64.