SOSYAL MEDYA PLATFORMLARINDA DEZENFORMASYON FAALİYETLERİ VE CEZA HUKUKU BAĞLAMINDA SORUMLULUK: TWITTER PLATFORMUNDA BİR VAKA İNCELEMESİ

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 47 - İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Eylül/Yaz 2023, Cilt 22, Sayı 47, 789 - 829, 29.09.2023

Fatih Yurtlu Orkun Yıldız

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1148409

Öz

Sosyal medya kanalı olarak isimlendirilen birçok farklı uygulama geliştirilmiştir. Günümüzde, bu uygulamlardan bazılarının hem kamusal alanda bireysel fikirlerin yazılı ve görsel ifadelerle paylaşılabildiği hem de güncel gelişmeleri takip etmeye imkân sunan bir platform halini de aldığı görülmektedir. Bu platformalar arasında bu amaçla en çok kullanıcı sayısına sahip olanı ise Twitter’dır. Bu çalışmanın amacı, Twitter özelinde bir vaka incelemesi gerçekleştirerek gerçek verilerin analiziyle birlikte sosyal medya platformları üzerinden paylaşılan suç unsuru taşıyan ifadeleri tespit etmek, tanımlamak, sınıflandırmak ve ceza hukukuyla ilişkilendirmektir. Bu çalışmanın araştırma metodu olarak açıklayıcı vaka incelemesi tercih edilmiştir. Çalışmamızın amacına uygun vaka incelemesi olarak sosyal medyada dezenformasyon paylaşımlarının gerçekleştirilebileceği öngörülen Türkiye’nin son 8 yıldır gündeminde olan ve yargıya intikal etmiş olan Gezi Parkı olaylarına yönelik Twitter Platformunda tespit edilen ilgili hastagler kullanılarak yapılan paylaşımlar ele alınmıştır. Bu vaka analizinde verilerin elde edilmesi ve analizinde de sosyal medya analizi yöntemi kullanılmıştır. Böylece, belirlenen amaçsal örnek vakada ceza hukuku sorumluluğu gerektirebilecek dezenformasyon paylaşımları tespit edilip sınıflandırılacaktır. Akabinde ilgili paylaşımlar Türk ceza mevzuatındaki düzenlemelerle ilişkilendirilecektir. Bu çalışma, amaçsal olarak belirlenen vaka inceleme olayına yönelik Twitter platform paylaşımlarıyla sınırlı bir şekilde Türkçe ifadelerle yanıltıcı sosyal medya paylaşımları ve ceza hukuku sorumluluğunu ele almaktadır. Çalışmanın bilime ve topluma sağladığı katkılar, sosyal medyada dezenformasyon faaliyetlerini ceza hukuku sorumluluğu kapsamında ele alan, söz konusu faaliyetleri sınıflandıran ve ceza mevzuatının ilgili düzenlemeleriyle ilişkilendirildiği bir içeriğe sahip olan, alan yazındaki ilk çok disiplinli ortak çalışma özelliğini taşımasıdır. Çalışmada elde edilen ve sunulan bulgular, yürütme ve yasama organları için konuya ilişkin yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesinde fayda sağlayabileceği gibi diğer ilgililer bakımından da farkındalık oluşturabilecek ve alan yazınına katkı sağlayabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Bilişim Suçları Dezenformasyon Türleri, Sosyal Medya Suçları, Twitter, Yanıltıcı Haber Yayma

Teşekkür

Bu çalışma, 16 Mayıs 2022 tarihinde Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından düzenlenen İnternette Dezenformasyon ve Hukuk Sempozyumunda yapılan sunumun gözden geçirilmiş ve genişletilmiş halidir. Konferansa katılım yaparak değerli görüşleriyle çalışmamızın gelişimine katkı sağlayan bilim insanlarına teşekkürü bir borç biliriz.

DISINFORMATION ACTIVITIES ON SOCIAL MEDIA PLATFORMS AND RESPONSIBILITY IN THE CONTEXT OF CRIMINAL LAW: A CASE REVIEW ON THE TWITTER PLATFORM

Öz

Many different applications, called social media channels, have been developed. Today, it is seen that some of these applications have become a platform where individual ideas can be shared in written and visual expressions in the public sphere, as well as allowing to follow current developments. Among these platforms, Twitter is the one with the highest number of users for this purpose. The aim of this study is to identify, define, classify and associate criminal law with the statements that carry criminal elements shared on social media platforms, together with the analysis of real data, by conducting a case study specific to Twitter. An explanatory case study was preferred as the research method of this study. As a case study in line with the purpose of our study, the posts made using the relevant hashtags detected on the Twitter Platform regarding the Gezi Park events, which have been on the agenda of Turkey for the last 8 years and which are predicted to be able to share disinformation on social media, have been discussed. The social media analysis method was used in this case analysis to obtain and analyze the data. Thus, disinformation sharing that may require criminal law responsibility in the determined purposive case study will be identified and classified. Subsequently, the relevant posts will be associated with the regulations in the Turkish penal legislation. This study deals with misleading social media posts, and criminal law responsibility in Turkish, limited to Twitter platform shares for the purposefully determined case study event. The contributions of the study to science and society are that it is the first multi-disciplinary collaborative study in the literature that deals with disinformation activities in social media within the scope of criminal law responsibility, classifies these activities and has a content in which it is associated with the relevant regulations of the criminal legislation. The findings obtained and presented in the study may be beneficial for the executive and legislative bodies in reviewing the legal regulations on the subject, raising awareness for other interested parties and contributing to the literature.

Anahtar Kelimeler

Cyber Crimes Types of Disinformation, Social Media Crimes, Twitter, Spreading Misleading News

Kaynakça

• Avrupa Komisyonu. (2018). A multi-dimensional approach to disinformation—Report of the independent High-level Group on fake news and online disinformation. Publications Office of the European Union.
• Cambridge University Press. (2022). Cambridge Dictionary | English Dictionary, Translations & Thesaurus. https://dictionary.cambridge.org/
• Dizdar, E. (2022). Sermaye Piyasası Hukukunda Piyasa Dolandırıcılığı Suçu (6362 Sayılı Kanun M. 107). TBB Dergisi, 159, 251.
• İçel, K. (1975). Haberleşme Özgürlüğü. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 41(1-2), 71-107.
• İçel, K. (2001). Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi Bağlamında "Avrupa Siber Suç Politikasının Ana İlkeleri". İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 59(1-2), 3-13.
• Gouliamaki, L. (2021, Nisan). Greece: Alleged ‘Fake News’ Made a Crime | Human Rights Watch. https://www.hrw.org/news/2021/11/17/greece-alleged-fake-news-made-crime
• Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizons, 53(1), 59-68.
• Leskovec, J. (2011). Social media analytics: Tracking, modelling, and predicting the flow of information through networks. Proceedings of the 20th international conference companion on World wide web, 277-278.
• Moe, W. W., Netzer, O., & Schweidel, D. A. (2017). Social media analytics. İçinde Handbook of marketing decision models (ss. 483-504). Springer.
• Özgenç, İ. (1997). Suç Teşekkülü, Düşünceyi Açıklama ve Örgütlenme Hürriyeti. Journal of Istanbul University Law Faculty, 55(3), 51-64.
• Özgenç, İ., & Üzülmez, İ. (2020). Genel Ceza Hukuku (3. bs). Seçkin Publication. 45-46.
• Özsöz, C. (2008). Vaka incelemesi. Sosyoloji Notları, Dergisi, Sayı 4 ve 5. 66-74.
• Pang, B., & Lee, L. (2008). Opinion mining and sentiment analysis. Foundations and Trends® in information retrieval, 2(1–2), 1-135.
• Polyakova, A., & Fried, D. (2020). Democratic Offense Against Disinformation. Center for European Policy Analysis. https://cepa.org/democratic-offense-against-disinformation/
• Scott, J., & Carrington, P. J. (2011). The SAGE handbook of social network analysis. SAGE publications.
• Soğukdere, Ş., & Öztunç, M. (2020). Sosyal medyada koronavirüs dezenformasyonu. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, 5, 59-85.
• Stieglitz, S., Dang-Xuan, L., Bruns, A., & Neuberger, C. (2014). Social media analytics. Business & Information Systems Engineering, 6(2), 89-96.
• Ullman, I., Reed, L., & MacKinnon, R. (2017). Submission to UN Special Rapporteur for Freedom of Expression and Opinion David Kaye: Content Regulation in the Digital Age. RDR, December, 15.
• Vikipedi. (2022). Arap Baharı. İçinde Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Arap_Bahar%C4%B1&oldid=27460286
• Yurtlu, F. (2016). Suç Örgütünün Propagandasını Yapma Suçu ve Türkiye Açısından AİHM Kararlarına Yansıması. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(3), 411-435.
• Zeng, D., Chen, H., Lusch, R., & Li, S.-H. (2010). Social media analytics and intelligence. IEEE Intelligent Systems, 25(6), 13-16.
• Zeng, J., Zhang, S., Wu, C., & Xie, J. (2007). A predictive model for internet public opinion. Fourth International Conference on Fuzzy Systems and Knowledge Discovery (FSKD 2007), 3, 7-11.