Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Examining the Effects of Eastern Bloc Countries' EU Membership on Trade Volume and Macroeconomic Variables

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 48 - İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık/Güz 2023, Cilt 22, Sayı 48, 1005 - 1024, 30.12.2023
https://doi.org/10.46928/iticusbe.1281260

Öz

Purpose: Enlargement and Continental European integration moves, which are an important decision in the development of EU regional integration from the beginning to the present; Combined with the neo-liberal policies and globalization effects that started in the 1980s, it had an impact on the EU. With the collapse of the Eastern Bloc, the union started the process of enlargement and kept its desire to be a stakeholder in the world market both politically and economically and between states in terms of politics and politics. The aim of the study is to analyze the effects on the trade volumes and macroeconomic data of the new member countries that joined the union after the collapse of the Eastern Bloc after 1990.
Method: In the modeling part of the study and in the supply of the data subject to the research, econometric modeling was carried out on the macroeconomic data of the World Bank between 1990-2021 on the EU, the World and the countries that became members of the EU after 2000. Trade volume as independent variables and as dependent variables; Evaluation was made on inflation, foreign investments, tax, tariff rate, unemployment and GDP per capita.
Findings: As a result, with the EU membership of the Eastern Bloc countries, both the trade volumes and the macroeconomic data in general have evolved positively, and the trade creation and trade diversion effects of the union have been revealed. It has been observed that the new members, benefiting from the trade diversion effects of the union, have recovered and increased their macroeconomic indicators compared to the pre-union.
Originality: There are many studies in the literature on the EU membership of Eastern Bloc countries, and the difference of this study is that it evaluates macroeconomic data as panel data and on trade volume.

Kaynakça

  • Berglas, E. (1979). Preferential trading theory: the nxn commodity case. Journal of Political Economy, Vol 87, No 2, 315-331.
  • Cooper, C.A., & Massel, B.F. (1965). A new look at custom union theory. The Economic Journal,75, 742-7
  • El- Agraa, A. (1983). Britain within the European Community, the way forward. London: Palgrave Macmillan.
  • El- Agraa, A. (2007). The European Union economics and policies. Cambridge : Cambridge University Press.
  • Gehrels, F. (1956). Customs unions from a single country viewpoint. Review of Economic Studies, Vol 24, No 1, 61-64.
  • Greenaway, D., Hyclak, T., & Thornton, R.J. (1989). Economic aspects of regional trading arrangements. London: Harvester Wheatsheaf.
  • Hosny, A. S. (2013). Theories of economic integration: a survey of the economic and political literature. International Journal of Economy, Management and Social Sciences, 2, 5, 133-155.
  • Karadeniz, D. (2020). Sovyetler Birliği ekseninden Avrupa Birliği üyeliğine: Doğu Avrupa ülkelerinde ekonomik ve siyasal dönüşümün analizi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 6, 1, 1-21.
  • Kemp, M., & Wan, H. (1976). An elementary proposition concerning the formation of customs union. Journal of International Economics, 6, 1, 95-97.
  • Krugman P. R., & Obstfeld, M. (2003). International economics theory and policy. Sixth Edition, SA: Addison-Wesley World Student Series.
  • Kurtoğlu, R. (2017). Din ve küresel ekonomi-politik. İstanbul: Destek Yayınları.
  • Lancaster, K., & Lipsey, R. G. (1956-1957). The general theory of second best. The Review of Economic Studies. Vol 24. No 1, pp 11-32.
  • Lipsey, R. G. (1960). The theory of customs unions: a general survey. The Economic Journal, Vol.70, pp 496-513.
  • Lloyd, P., & Maclaren, D. (2004). Gains and loses from regional trading agreements: a survey. The Economic Record, Vol.80, No:251.
  • Meade, J. E. (1956). The theory of lnternational economic policy. Volume II, Trade and Welfare. New York : Oxford University Press.
  • Maudos, J., Pastore, J. M., & Seranno, L. (1999). Economic integration, efficiency and economic growth: the European Union experience. Applied Economic Letters. 6, 6, 389-392.
  • Mundel, R.A. (1964). Tariff preferences and the terms of trade. The Manchester School of Economic and Social Studies, 32, 1, 1-13.
  • Rivera-Batiz, L.A., & Romer, P.M. (1993). Economic integration and endogenous growth, imperfect competition and international trade. Massachusetts : Grossman, MIT Press.
  • Seyidoğlu, H. (2017). Uluslararası iktisat, teori, politika ve uygulama. İstanbul: Güzem Can Yay.
  • Smith, A. (1776). Ulusların zenginliği. İstanbul : Yeni Alan Yayıncılık.
  • Schiff, M., & Winters, A.L. (2003). Regional integration and development. Washington : World Bank and Oxford University Press.
  • Tanilli, S. (2018). Yüzyılların gerçeği ve mirası 2.cilt; ortaçağ: feodal dünya. İstanbul : Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Tanilli, S. (2017). Yüzyılların gerçeği ve mirası 3.cilt; 16.-17. yüzyıllar: kapitalizm ve dünya. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Viner, J. (1950). Custom union issue. New York : Carnegie Endowment for International Peace.
  • Vries, J., & Woude, A. (1997). The first modern economy: success, failure, and perseverance of the Dutch economy, 1500–1815. Cambridge: Cambridge University Press
  • Volosovych, V. (2011). Measuring financial market integration over the long run: is there a u- shape?. Tinbergen Institute Discussion Paper, 11-018/2. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1752953
  • World Data Bank Indicators. (2022). World Development Indicators. Erişim adresi: http://databank.worldbank.org/data/views/variableselection/selectvariables.aspx?source=world development-indicators. Erişim Tarihi: 21.06.2022.
  • World Data Bank Indicators. (2022). Exports of goods and services (BoP, current US$). Erişim adresi: https://data.worldbank.org/indicator/. Erişim Tarihi: 21.06.2022.
  • World Data Bank Indicators. (2022). Imports of goods and services (BoP, current US$). Erişim adresi: https://data.worldbank.org/indicator/,https://datacatalog.worldbank.org/public-licenses#cc-by. Erişim Tarihi: 21.06.2022.
  • World Data Bank Indicators. (2022). GDP (current US$) ve GDP per capita (current US$). Erişim adresi: https://data.worldbank.org/indicator/,https://datacatalog.worldbank.org/public licenses#cc-by. Erişim Tarihi: 21.06.2022.
  • World Data Bank Indicators. (2022). Foreign direct investment, net (BoP, current US$).Erişim Adresi: https://data.worldbank.org/indicator/, https://datacatalog.worldbank.org/public-licenses#cc-by. Erişim Tarihi: 21.06.2022.
  • Zuiddam, V. S. (2016). Measuring Germany’s economic integration: a statistical approach. Rotterdam : Erasmus University.

Doğu Bloğu Ülkelerinin AB’ye Üyeliğinin Ticaret Hacmi ve Makro Ekonomik Değişkenler Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 48 - İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık/Güz 2023, Cilt 22, Sayı 48, 1005 - 1024, 30.12.2023
https://doi.org/10.46928/iticusbe.1281260

Öz

Amaç: AB bölgesel entegrasyonunun, başlangıcından günümüze gelişiminde önemli bir karar olan genişleme ve Kıta Avrupa’sının bütünleşme hamleleri; 1980’lerde başlayan neo-liberal politikalar ve küreselleşme tesirleri ile birleşerek AB üzerinde etkili olmuştur. Doğu Bloğu’nun çöküşü ile birlik genişleme sürecine geçerek, hem politik, hem de ekonomik yönden dünya piyasasında ve politik-siyasal yönden devletler arasında paydaş olmak arzusunu diri tutmuştur. Çalışmanın amacı, 1990 sonrasında Doğu Bloğu’nun yıkılması ile birliğe dahil olan yeni üye ülkelerin ticaret hacimleri ve makro ekonomik verileri üzerindeki etkilerinin analiz edilmesidir.
Yöntem: Çalışmanın modelleme kısmında ve araştırmaya konu verilerinin tedariğinde Dünya Bankası’nın 1990-2021 yılları arasındaki AB, Dünya ve AB’ye 2000 yılı sonrasında üye olan ülkelere ilişkin makro ekonomik veriler üzerinden ekonometrik modelleme yapılmak sureti ile ilerlenmiştir. Bağımsız değişken olarak ticaret hacmi ve bağımlı değişkenler olarak ise; enflasyon, yabancı yatırımlar, vergi, tarife oranı, işsizlik ve kişi başı GSYİH üzerinden değerlendirme yapılmıştır.
Bulgular: Sonuç olarak Doğu Bloğu ülkelerinin AB üyeliği ile hem ticaret hacimlerinin, hem de genel anlamda makro ekonomik verilerinin pozitif yönde evrildiği, birliğin ticaret yaratıcı ve ticaret saptırıcı etkileri ortaya konulmuştur. Yeni üyelerin, birliğin ticaret saptırıcı etkilerinden lehlerine olacak şekilde fayda sağlayarak makro ekonomik göstergelerini, birlik öncesine göre toparlamış ve yukarı çekmiş olduğu gözlemlenmiştir.
Özgünlük: Literatürde Doğu Bloğu ülkelerinin AB üyeliği konusunda çok sayıda çalışma olup, bu çalışmanın diğerlerinden farkı makro ekonomik verilerin panel veri olarak ve ticaret hacmi üzerinden değerlendirilmesi olmuştur.

Kaynakça

  • Berglas, E. (1979). Preferential trading theory: the nxn commodity case. Journal of Political Economy, Vol 87, No 2, 315-331.
  • Cooper, C.A., & Massel, B.F. (1965). A new look at custom union theory. The Economic Journal,75, 742-7
  • El- Agraa, A. (1983). Britain within the European Community, the way forward. London: Palgrave Macmillan.
  • El- Agraa, A. (2007). The European Union economics and policies. Cambridge : Cambridge University Press.
  • Gehrels, F. (1956). Customs unions from a single country viewpoint. Review of Economic Studies, Vol 24, No 1, 61-64.
  • Greenaway, D., Hyclak, T., & Thornton, R.J. (1989). Economic aspects of regional trading arrangements. London: Harvester Wheatsheaf.
  • Hosny, A. S. (2013). Theories of economic integration: a survey of the economic and political literature. International Journal of Economy, Management and Social Sciences, 2, 5, 133-155.
  • Karadeniz, D. (2020). Sovyetler Birliği ekseninden Avrupa Birliği üyeliğine: Doğu Avrupa ülkelerinde ekonomik ve siyasal dönüşümün analizi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 6, 1, 1-21.
  • Kemp, M., & Wan, H. (1976). An elementary proposition concerning the formation of customs union. Journal of International Economics, 6, 1, 95-97.
  • Krugman P. R., & Obstfeld, M. (2003). International economics theory and policy. Sixth Edition, SA: Addison-Wesley World Student Series.
  • Kurtoğlu, R. (2017). Din ve küresel ekonomi-politik. İstanbul: Destek Yayınları.
  • Lancaster, K., & Lipsey, R. G. (1956-1957). The general theory of second best. The Review of Economic Studies. Vol 24. No 1, pp 11-32.
  • Lipsey, R. G. (1960). The theory of customs unions: a general survey. The Economic Journal, Vol.70, pp 496-513.
  • Lloyd, P., & Maclaren, D. (2004). Gains and loses from regional trading agreements: a survey. The Economic Record, Vol.80, No:251.
  • Meade, J. E. (1956). The theory of lnternational economic policy. Volume II, Trade and Welfare. New York : Oxford University Press.
  • Maudos, J., Pastore, J. M., & Seranno, L. (1999). Economic integration, efficiency and economic growth: the European Union experience. Applied Economic Letters. 6, 6, 389-392.
  • Mundel, R.A. (1964). Tariff preferences and the terms of trade. The Manchester School of Economic and Social Studies, 32, 1, 1-13.
  • Rivera-Batiz, L.A., & Romer, P.M. (1993). Economic integration and endogenous growth, imperfect competition and international trade. Massachusetts : Grossman, MIT Press.
  • Seyidoğlu, H. (2017). Uluslararası iktisat, teori, politika ve uygulama. İstanbul: Güzem Can Yay.
  • Smith, A. (1776). Ulusların zenginliği. İstanbul : Yeni Alan Yayıncılık.
  • Schiff, M., & Winters, A.L. (2003). Regional integration and development. Washington : World Bank and Oxford University Press.
  • Tanilli, S. (2018). Yüzyılların gerçeği ve mirası 2.cilt; ortaçağ: feodal dünya. İstanbul : Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Tanilli, S. (2017). Yüzyılların gerçeği ve mirası 3.cilt; 16.-17. yüzyıllar: kapitalizm ve dünya. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Viner, J. (1950). Custom union issue. New York : Carnegie Endowment for International Peace.
  • Vries, J., & Woude, A. (1997). The first modern economy: success, failure, and perseverance of the Dutch economy, 1500–1815. Cambridge: Cambridge University Press
  • Volosovych, V. (2011). Measuring financial market integration over the long run: is there a u- shape?. Tinbergen Institute Discussion Paper, 11-018/2. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1752953
  • World Data Bank Indicators. (2022). World Development Indicators. Erişim adresi: http://databank.worldbank.org/data/views/variableselection/selectvariables.aspx?source=world development-indicators. Erişim Tarihi: 21.06.2022.
  • World Data Bank Indicators. (2022). Exports of goods and services (BoP, current US$). Erişim adresi: https://data.worldbank.org/indicator/. Erişim Tarihi: 21.06.2022.
  • World Data Bank Indicators. (2022). Imports of goods and services (BoP, current US$). Erişim adresi: https://data.worldbank.org/indicator/,https://datacatalog.worldbank.org/public-licenses#cc-by. Erişim Tarihi: 21.06.2022.
  • World Data Bank Indicators. (2022). GDP (current US$) ve GDP per capita (current US$). Erişim adresi: https://data.worldbank.org/indicator/,https://datacatalog.worldbank.org/public licenses#cc-by. Erişim Tarihi: 21.06.2022.
  • World Data Bank Indicators. (2022). Foreign direct investment, net (BoP, current US$).Erişim Adresi: https://data.worldbank.org/indicator/, https://datacatalog.worldbank.org/public-licenses#cc-by. Erişim Tarihi: 21.06.2022.
  • Zuiddam, V. S. (2016). Measuring Germany’s economic integration: a statistical approach. Rotterdam : Erasmus University.
Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ekonomik Entegrasyon
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Osman Karayağız 0009-0001-1428-9429

İsmet Kahraman Arslan 0000-0002-0130-6509

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2023
Gönderilme Tarihi 11 Nisan 2023
Kabul Tarihi 19 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 22 Sayı: 48 - İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık/Güz 2023, Cilt 22, Sayı 48

Kaynak Göster

APA Karayağız, O., & Arslan, İ. K. (2023). Doğu Bloğu Ülkelerinin AB’ye Üyeliğinin Ticaret Hacmi ve Makro Ekonomik Değişkenler Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(48), 1005-1024. https://doi.org/10.46928/iticusbe.1281260