UNDERSTANDING OF POETRY AND POET IN BURSALI RAHMI DIVAN

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 49, 1622 - 1648, 30.06.2024

Zafer Topak

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1486458

Öz

In this study, it is aimed to try to determine the perception of poetry and poets based on the expressions about poetry and poets in the Divan of Bursalı Rahmî, one of the 16th century classical Turkish poetry poets, and thus to provide material for studies aimed at determining the poetics of Classical Turkish poetry as a whole. In line with the targeted purpose, Bursalı Rahmî's Divan has been analyzed thoroughly in the context of poetic words, terms and phrases, and the obtained data has been classified and examined within the framework of poetry, poet and artistic environment. As a result of this examination, it has been seen that Rahmî expressed his poetic views in his Divan, mostly in the pseudonym couplets of his ghazals, and rarely in the fahriye sections of his odes and in some other poems. Based on his poetic expressions, poetry includes “to give relief to the heart, to present it to those who understand its value, to impress everyone by saying it like magic, to be beautiful, pleasant, elegant, to always preserve its beauty, to be written with divine help, to contain innovation and freshness” etc. the features he is looking for; It can be said that he looks for qualities such as “having a natural poetic talent, singing unique and original poems, being a master in poetry science and rhetoric” in a poet. It is thought that these original results obtained as a result of the examination of Rahmî's Divan will contribute to the studies on the understanding of poetry and poet in particular and classical poetry in general.

Anahtar Kelimeler

Bursalı Rahmî, Bursalı Rahmi's understanding of poetry and poet, Classical Turkish Poetry Poetics, Classical Turkish Literature

BURSALI RAHMÎ DİVANI’NDA ŞİİR VE ŞAİR ALGISI

Öz

Bu çalışmada, 16. yüzyıl klasik Türk şiiri şairlerinden Bursalı Rahmî’nin Divan’ında yer alan şiir ve şairle ilgili ifadelerden hareketle onun şiir ve şair algısını belirlemeye çalışmak ve bu sayede Klasik Türk şiirinin poetikasının bir bütün hâlinde tespitine yönelik çalışmalara materyal sunmak amaçlanmıştır. Hedeflenen amaç doğrultusunda Bursalı Rahmî Divanı, poetik kelime, terim ve tamlamalar bağlamında baştan sona tahlil edilmiş, elde edilen veriler şiir, şair ve sanatsal çevre çerçevesinde tasnif edilmiş ve incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda Rahmî’nin, poetik görüşlerini Divan’ında büyük çoğunlukla gazellerinin mahlas beyitlerinde, çok az da kasidelerinin fahriye bölümlerinde ve diğer bazı manzumelerinde dağınık bir şekilde dile getirdiği görülmüştür. Onun poetik ifadelerinden hareketle şiirde “gönle ferahlık vermek, değerini anlayanlara sunmak, sihir gibi söyleyip herkesi etkilemek, güzel, hoş, zarif olmak, güzelliğini her zaman korumak, ilahi bir yardımla yazılmak, yenilik ve tazelik içermek” vb. özellikleri aradığı; şairde ise “doğuştan şairlik yeteneğine sahip olmak, benzersiz ve özgün şiirler söylemek, şiir ilminde ve belâgatte usta olmak” gibi özellikleri aradığı söylenebilir. Rahmî Divanı’nın incelenmesi sonucu elde edilen bu özgünlük içeren sonuçların, özelde şairin, genelde ise klasik şiirin şiir ve şair anlayışına yönelik yapılacak çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bursalı Rahmî, Bursalı Rahmî'nin Şiir ve Şair Anlayışı, Klasik Türk Şiiri Poetikası, Klasik Türk Edebiyatı

Kaynakça

• Açıkgöz, N. (2000). Klâsik Türk şiiri tenkid terminolojisi ve “âb-dâr” örneği. Türk Kültürü İncelemeleri, 2, 149-160.
• Bayram, Y. (2004). 16. yüzyıldaki bazı divan şairlerinin şiiri nitelemek üzere kullandıkları sıfatlar. Türkbilig Dergisi, 8, 36-53.
• Çiçekler, M. (2008). Sa‘dî-i Şîrâzî. TDV İslam ansiklopedisi, 35, 405-407, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
• Çuhadar, M. (1995). Fesâhat. TDV İslam ansiklopedisi. 12, 423-424, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
• Devellioğlu, F. (1993). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.