An assessment of the financial structures of technology and telecommunications companies in the Türkiye Wealth Fund

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 51, 2319 - 2342, 28.12.2024

Mehmet Fatih Aslantaş

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1574156

Öz

In order to protect themselves against phenomena that negatively affect the economy, such as economic crises, states implement various policies. One of the instruments used in these policies is sovereign wealth funds. Sovereign wealth funds have emerged as a significant financial force for countries, especially after the 2008 economic crisis. Many countries around the world are known to use sovereign wealth funds, and Türkiye is one of them. Türkiye Sovereign Wealth Fund includes companies operating in various sectors, with this study focusing on those in the technology and telecommunications industries. The purpose of this study is to evaluate the status of sovereign wealth funds, which have gained prominence globally in recent years, in Türkiye and to measure the financial performance of three companies operating in the technology and telecommunications sectors. Following a literature review on sovereign wealth funds, three out of six companies in this sector were selected as the sample as they met the necessary analysis criteria. The financial performance of these companies between 2018 and 2023 was analyzed using financial ratio analysis. The results of the study show that the order of liquidity ratios is Turkcell > Türksat > Türk Telekom. When comparing the average values of financial structure ratios, the rankings are Türk Telekom > Turkcell > Türksat for total debt/total assets, current liabilities/total debt, current liabilities/total assets, and non-current liabilities/total assets. For net sales/current assets, the order is Türk Telekom > Türksat > Turkcell, while for net sales/non-current assets, the order is Turkcell > Türk Telekom > Türksat. In terms of revenue ratios, the order is Türk Telekom > Turkcell > Türksat
In the literature, there are theoretical studies on sovereign wealth funds as well as research on the experiences of different countries. However, this study contributes to the literature by not only examining the general framework of sovereign wealth funds but also focusing on the Türkiye Sovereign Wealth Fund and analyzing the financial performance of three companies in the technology and telecommunications sector.

Anahtar Kelimeler

Sovereign Fund, Technology, Telecommunications, Financial Ratio, Türkiye

Türkiye Varlık Fonu’nda bulunan teknoloji ve telekomünikasyon şirketlerinin mali yapıları üzerine bir değerlendirme

Öz

Devletler, başta ekonomik krizler olmak üzere dış ve iç etkenlere bağlı olarak gelişen ve ekonomiyi negatif yönde etkileyen olgulara karşı kendilerini koruyabilmek için farklı politikalar uygulamaya koymuşlardır. Uyguladıkları politikalar dahilinde ellerinde bulunan enstrümanlardan birisi de varlık fonlarıdır. Varlık fonları özellikle 2008 yılında meydana gelen ekonomik kriz sonrasında ülkelerce uygulanan önemli bir finansal güç olarak gösterilebilir. Dünya üzerinde varlık fonlarını kullanan ülkeler olduğu bilinmektedir. Türkiye de söz konusu fon uygulamasını hayata geçiren ülkelerden birisidir. Türkiye Varlık Fonu portföyünde farklı alanlarda faaliyet gösteren şirketleri içerisinde barındırmaktadır. Çalışma bunlar arasında yer alan teknoloji ve telekomünikasyon sektöründeki şirketlere yoğunlaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı son yıllarda dünyada etkinliği artan varlık fonlarının Türkiye’deki durumunun değerlendirilmesi ve teknoloji ve telekomünikasyon alanında faaliyet gösteren üç şirketin finansal performanslarının ölçülmesidir. Çalışmada varlık fonları ile ilgili literatür taraması yapıldıktan sonra teknoloji ve telekomünikasyon sektöründe faaliyet gösteren altı şirketten üçü gerekli analiz şartlarını sağladığından örneklem olarak seçilmiş ve finansal rasyo yöntemi kullanılarak bu üç şirketin 2018-2023 yılları arasındaki finansal performansları hesaplanmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, likidite rasyosunda Turkcell>Türksat>Türk Telekom şeklinde sıralanmaktadır. Finansal yapı rasyolarına ait ortalama değerler karşılaştırıldığında; TB/TA, KVB/TB, KVB/TV ve UVB/TV rasyosunda Türk Telekom>Turkcell>Türksat şeklinde bir sıralama görülmektedir. NETS/DÖNV rasyosunda Türk Telekom>Türksat>Turkcell, NETS/DURV rasyosunda Turkcell>Türk Telekom>Türksat, devir hızı rasyolarında Türk Telekom> Turkcell>Türksat olduğu görülmektedir. Literatürde, varlık fonları ile ilgili olarak teorik anlamda çalışmalara rastlanmaktadır. Ayrıca farklı ülke deneyimleri üzerine yapılan araştırmalar da bulunmaktadır. Ancak bu çalışmada, varlık fonunun genel çerçevesinin yanı sıra Türkiye Varlık Fonu’nda bulunan teknoloji ve telekomünikasyon sektörüne odaklanılmış ve bu alandaki üç şirketin finansal performansı ölçülmüştür. Bu açıdan bakıldığında literatüre katkı sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Varlık Fonu, Teknoloji, Telekomünikasyon, Finansal Rasyo, Türkiye

Kaynakça

• Al Ayoubi, K., & Enjolras, G. (2021). How Norway’s sovereign wealth fund negative screening affects firms value and behaviour. Business Ethics, Env & Resp, 30, 19-37.
• Albayrak, T., & Akyol, M. (2020). Ulusal varlık fonları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Panel GMM analizi. The Journal of International Scientific Researches, 5(3), 368-380.
• Alhashel, Bader S., & Albader Sulaiman, H. (2020). How do sovereign wealth funds pay their portfolio companies’executives? Evidence from Kuwait. International Review of Economics and Finance, 67, 303-322.
• Amar, J., Candelon, B., Lecourt, C., & Xun, Z. (2019). Country factors and the investment decision-making process of sovereign wealth funds. Economic Modelling, 80, 34-48. Antepli, A., & Alpay, V. (2019). Türkiye varlık fonunun İslami finansal enstrümanların gelişmesine muhtemel katkıları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42(1), 163-179.
• Arklan, Ü., & Taşdemir, E. (2013). Bilgi toplumu ve iletişim: Bilginin yayılması sürecinde kitle iletişim araçları ve internet. Selçuk İletişim, 5(3), 67-80.
• Bahçe, A. B. (2011). Küresel rekabet sürecinde devletlerin kamu politikalarını belirlemelerinde teknoloji ve inovasyonun rolü. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-17.
• Beken, H. G., & Baltacı, N. (2019). Türkiye ulusal varlık fonuna ilişkin bir değerlendirme. Journal of Management and Economics Research, 17(1), 333-356.
• Bulut, Ö. U. & Aykırı, M. (2018). Sıcak para hareketleri bileşenlerinin istikrarlılığı. KAÜİİBFD, 9(18), 539-560.
• Doruk, Ö. T. (2020). Yeni finans savaşları bağlamında varlık fonlarının yatırım stratejisi ve Türkiye varlık fonunun potansiyelinin değerlendirilmesi. Sayıştay Dergisi, 33(118), 133-152.
• Durgun, Ö., & Aslan, Ö. (2013). Bilgi ekonomisi ve teknoloji politikaları: genel bir değerlendirme. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 8(30), 5123-5142.
• Güçlü, M. (2018). Ulusal varlık fonları: Türkiye ekonomisi için bir değerlendirme. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 9(1), 39-53.
• Işık, H. B., Kaya, M. V., & Özdemir, M. G. (2018). Ulusal varlık fonlarına genel bir bakış: Türkiye deneyimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 58, 143-159.
• İçli, G. (2001). Eğitim, istihdam ve teknoloji. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(9), 65-71.
• Kalkan, Y., & Pala, F. (2022). Yüksek teknoloji ihracatı belirleyicilerinin Panel ARDL analizi ile incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 193-204.
• Karadal, M., & Türk, F. (2008). İşletmelerde teknoloji yönetiminin geleceği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 59-71.
• Karagöl, E. T, & Koç ,Y. E. (2016). Dünyada ve Türkiye’de varlık fonu. İstanbul: SETA Yayınları.
• Karasioglu, F., & Göktürk, İ. E. (2017). Varlık fonu temel stratejisi ve Türkiye örneği. Global Journal of Economics and Business Studies, 6(12), 100-109.
• Kavcıoğlu, Ş. (2018). Ulusal varlık fonları ve Türkiye. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 87-109. Koç, Ö. E. (2018). İçsel büyüme /teknoloji yoğun büyüme modelleri kapsamında Türkiye’de teknoloji geliştirme bölgelerine yönelik vergi uygulamaları. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 25(2), 477-499.
• Pavlidis, G. (2019). Promoting responsible sovereign lending and borrowing: The role of sovereign wealth funds. Journal of Financial Regulation and Compliance, 27(4), 443-452.
• Yaman, İ., & Yereli, A. B. (2019). Ulusal varlık fonlarının politik boyutu. Sosyoekonomi, 27(41), 263-283.
• Yereli, A. B., & Yaman, İ. (2017). Ulusal varlık fonlarını anlamak: Fırsat mı, tehdit mi?. Sosyoekonomi, 25(34), 69-86.
• Yılmaz, T. & Bulut, Ö.U. (2023). Yatırımcıların karar verme sürecinde VIX volatilite endeksinin belirleyiciliği: Çoklu yapısal kırılmalı analizi”, Sosyoekonomi, 31(55), 503-524.
• İNTERNET KAYNAKLARI 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023 Türksat Faaliyet Raporları, https://www.turksat.com.tr/tr/hakkimizda/faaliyet-raporlari, (Erişim tarihi: 10.06.2024)
• 2021 Türkiye Varlık Fonu Entegre Faaliyet Raporu, https://www.tvf.com.tr/uploads/file/tvf-entegre- rapor-2021.pdf (Erişim tarihi: 20.07.2024).
• https://www.swfinstitute.org/fund-rankings/sovereign-wealth-fund (Erişim tarihi: 20.02.2024).
• https://www.tvf.com.tr/, (Erişim tarihi: 21.04.2024).
• Kamu Aydınlatma Platformu, https://www.kap.org.tr/tr/ (Erişim tarihi: 12.01. 2024).