Artificial Intelligence Supported Governance in the Age of Digitalization

Yıl 2025, Cilt: 24 Sayı: 53, 798 - 832, 29.09.2025

Hasibe Gül Sevinç

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1658870

Öz

While the understanding of governance has undergone a radical change with technological developments, artificial intelligence is playing an increasingly greater role in decision-making processes as a new actor. While traditional governance mechanisms are human-centered, artificial intelligence-supported systems are effective in areas such as public administration, economy and law with their capabilities such as data analytics, automatic decision-making and predictability. Artificial intelligence is becoming not only a technical tool but also a strategic actor that redefines governance processes. This study examines how artificial intelligence is positioned as a new actor within the framework of the changing understanding of governance. The main purpose of the study is to examine the opportunities and risks that artificial intelligence offers in terms of transparency, accountability and effectiveness in governance by evaluating the integration of artificial intelligence into governance mechanisms, its role in decision-making processes and its impact on public policies. In this study, which employs qualitative research methods, a comprehensive literature review has been conducted on how the understanding of governance has evolved and the role of artificial intelligence in this transformation. It was concluded that artificial intelligence is an effective actor in governance processes by enabling faster and more efficient decisions, but ethics, security and control mechanisms need to be developed. While the role of artificial intelligence as an actor in governance offers great opportunities if implemented in a well-regulated and ethical manner, serious risks can be faced if critical issues such as transparency, accountability and security are not considered.

Anahtar Kelimeler

Governance , Artificial Intelligence , Actor , Digititalization

Dijitalleşme Çağında Yapay Zeka Destekli Yönetişim

Öz

Teknolojik gelişmelerle birlikte yönetişim anlayışı köklü bir değişim geçirirken, yapay zekâ yeni bir aktör olarak karar alma süreçlerinde giderek daha fazla rol oynamaktadır. Geleneksel yönetişim mekanizmaları insan odaklı bir yapıdayken yapay zekâ destekli sistemler veri analitiği, otomatik karar alma ve öngörülebilirlik gibi yetenekleriyle kamu yönetimi, ekonomi ve hukuk gibi alanlarda etkili olmaktadır. Yapay zekâ, sadece teknik bir araç değil, aynı zamanda yönetişim süreçlerini yeniden tanımlayan stratejik bir aktör haline gelmektedir. Bu çalışmada değişen yönetişim anlayışı çerçevesinde yapay zekânın yeni bir aktör olarak nasıl konumlandığı incelenmektedir. Çalışmanın temel amacı, yapay zekânın yönetişim mekanizmalarına entegrasyonu, karar alma süreçlerindeki rolü ve kamu politikalarına etkisinin değerlendirilerek yapay zekânın yönetişimde şeffaflık, hesap verebilirlik ve etkinlik açısından sunduğu fırsatları ve riskleri irdelemektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, yönetişim anlayışının nasıl evrildiğine ve yapay zekânın bu dönüşümdeki rolüne ilişkin kapsamlı bir literatür taraması yapılmıştır. Yapay zekânın daha hızlı ve verimli kararlar alınmasını sağlayarak yönetişim süreçlerinde etkin bir aktör olarak yer aldığı ancak etik, güvenlik ve denetim mekanizmalarının geliştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Yapay zekânın yönetişimde aktör olarak rol alması iyi düzenlenmiş ve etik kurallara dayalı bir şekilde uygulanırsa büyük fırsatlar sunabilirken şeffaflık, hesap verebilirlik ve güvenlik gibi kritik konuların dikkate alınmaması durumunda da ciddi risklerle karşı karşıya kalınabilir.

Anahtar Kelimeler

Yönetişim , Yapay Zeka , Aktör , Dijitalleşme

Kaynakça

• Aboumoussa, L. & Pfister, J. (2024). Leadership development in the age of artificial intelligence. Mossavar-Rahmani Center.
• Al, H. (2002). Bilgi toplumu ve kamu yönetiminde paradigma değişimi. Bilim Adamı Yayınları.
• Alsheibani, S. A., Messom, C., Cheung, Y. & Alhosni, M. (2020). Reimagining the strategic management of artificial intelligence: Five recommendations for business leaders. AMCIS 2020 Proceedings 4. https://web.archive.org/web/20220802081126id_/https://aisel.aisnet.org/cgi/viewcontent.cgi?article=1202&context=amcis2020
• Bayramoğlu, S. (2018). Yönetişim zihniyeti. İletişim Yayınları.
• Beckman, L., Rossenberg, J. H. & Jebari, K. (2024). Artificial intelligence and democratic legitimacy. The problem of publicity in public authority. AI & Society, 39, 975-984. https://doi.org/10.1007/s00146-022-01493-0
• Bostrom, N. (2014). Superintelligence paths, dangers, strategies. Oxford University Press. Boyalı, H. (2023a). Kamuya değer katma bağlamında yeni kamu yönetiminde inovasyon: Dijital yönetişim. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 25(44), 539-555.
• Boyalı, H. (2023b). Türkiye’de vatandaş odaklı idare: E-devlet ötesi dijitalleşen kamu. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 6(2), 172-190.
• Büthe, T., Djeffal, C., Christoph, L., Maasen, S. & Seip, N. V. I. (2022). Governing AI-attempting to herd cats? Introduction to the special issue on the governance of aritificial ıntelligence. Journal of European Public Policiy, 29(11), 1721-1752. https://doi.org/10.1080/13501763.2022.2126515
• Camilleri, M. A. (2023). Artificial intelligence governance: Ethical considerations and implications for social responsibility. Expert Systems, 41(7), 1-15. https://doi.org/10.1111%2Fexsy.13406
• Cui, X., Xu, B. & Razzaq, A. (2022). Can application of artificial intelligence in enterprises promote the corporate governnce? Frontiers in Environmental Science, 10, 1-11. https://doi.org/10.3389/fenvs.2022.944467
• Çukurçayır, M. A. & Sipahi, E. B. (2003). Yönetişim yaklaşımı ve kamu yönetiminde kalite. Sayıştay Dergisi, 50-51, 35-66.
• Davenport, T. H. & Harris, J. G. (2007). Competing on analytics the new science of winning. Harvard Business School Publishing Corporation.
• Davenport, T. H. & Ronanki, R. (2023). Gerçek dünya için yapay zekâ. (N. Özata, Çev.). Yapay zekâ (s. 7-30) içinde. Optimist Yayınları.
• Decide Madrid (2025). The innovation in politics institute. https://innovationinpolitics.eu/showroom/project/decide-madrid/. Erişim Tarihi: 01.03.2025.
• Ebers, M. & Cantero Gamito, M. (Ed.). (2021). Algorithmic governance and governance of algorithms: Legal and ethical challenges. Springer. Floridi, L. (2023). The ethics of artificial intelligence: Principles, challenges, and opportunities. Oxford University Press.
• Gahnberg, C. (2021). What rules? Framing the governance of artificial agency. Policy and Society, 40(2), 194-210. https://doi.org/10.1080/14494035.2021.1929729
• Güler, B. A. (2003). Yönetişim: Tüm iktidar sermayeye. Praksis, 9, 93-116.
• Güler, B. A. (2009). Türkiye’nin yönetimi-yapı. İmge Yayınevi.
• Gündoğan, E. (2002). Yönetişim: Kavram, kuram ve boyutlar. M. A. Çukurçayır & H. T. Eroğlu (Ed.), Yönetişim (s. 15-56) içinde. Çizgi Kitabevi.
• Güzelsarı, S. (2003). Neo-Liberal politikalar ve yönetişim modeli. Amme İdaresi Dergisi, 36(2), 17-34.
• Güzelsarı, S. (2004). Kamu yönetimi disiplininde yeni kamu işletmeciliği ve yönetişim yaklaşımı. Geta Tartışma Metinleri Serisi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 66, 1-22.
• Henman, P. (2020). Improving public services using artificial intelligence: Possibilities, pitfalls, governance. Asia Pacific Journal of Public Administration, 42(4), 209-221. https://doi.org/10.1080/23276665.2020.1816188
• Hilb, M. (2020). Toward artificial governance? The role of artificial intelligence in shaping the future of corporate governance. Journal of Management and Governance, 24, 851-870. https://doi.org/10.1007/s10997-020-09519-9
• Horneber, D. & Laumer, S. (2023). Algorithmic accountability. Business & Information Systems Engineering, 65(6), 723-730. https://doi.org/10.1007/s12599-023-00817-8
• Horowirtz, M., Milosavljevic, M. & Bulck, H. V. D. (2023). The use of artificial intelligence by public service media: Between advantages and threats. C. El Morr (Ed.), AI and society tensions and oppprtunities (s. 127-140) içinde. CRC Press Taylor & Francis Group.
• Howard, J. (2019). Artificial intelligence: Implications for the future of work. American Journal of Industrial Medicine, 62(11), 917-926. https://doi.org/10.1002/ajim.23037
• Jarahi, M. H. (2018). Artificial intelligence and the future of work: Human-AI symbiosis in organizational decision making. Business Horizons, 61(4), 577-586. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2018.03.007
• Johnson, J. (2019). Artificial intelligence & future warfare: Implications for international security. Defense & Security Analysis, 35(2), 147-169. https://doi.org/10.1080/14751798.2019.1600800
• Kamble, R. & Shah, D. (2018). Applications of artificial intelligence in human life. International Journal of Research Granthaalayah, 6(6), 178-188. https://doi.org/10.29121/granthaalayah.v6.i6.2018.1363
• Kaya, İ. & Engin, O. (2005). Kalite iyileştirme sürecinde yapay zekâ tekniklerinin kullanımı. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 11(1), 103-114.
• Kızılcık, R. (2003). 21. yüzyılda yönetişim ve kamu yönetimi, yeni eğilimler ve yeni teknikler. Türk İdare Dergisi, 438, 181-193.
• Law, T. & McCall, L. (2024). Artificial intelligence policymaking: An agenda for sociological research. Socius: Sociological Research for a Dynamic World, 10, 1-13. https://doi.org/10.1177/23780231241261596
• Li, Y., Fan, Y. & Nie, L. (2023). Making governance agile: Exploring the role of artificial intelligence in China’s local governance. Public Policiy and Administration, 40(2), 276-301. https://doi.org/10.1177/09520767231188229
• Luca, M., Kleinberg, J. & Mullainathan, S. (2023). Algoritmalar da yöneticilere ihtiyaç duyar. (N. Özata, Çev.). Yapay zekâ (s. 45-56) içinde. Optimist Yayınları.
• O’Neil, C. (2016). Weapons of math destruction: How big data increases inequality and threatens democracy. Crown Publishing Group.
• O’Shaughnessy, M. R., Schiff, D. S., Varshney, L. R., Rozell, Christopher J. & Davenport, M. A. (2023). What governs attitudes toward artificial intelligence adoption and governance?. Science and Public Policy, 50(2), 161-176. https://doi.org/10.1093/scipol/scac056
• Perdana, A., Arifin, S. & Quadrianto, N. (2025). Algorithmic trust and regulation: Governance, ethics, legal, and social implications blueprint for Indonesia’s. central banking. Technology in Society, 81, 1-19. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2025.102838
• Porter, M. E. & Hepppelmann, J. E. (2023). Artırılmış gerçeklik stratejisine neden her organizasyonun ihtiyacı vardır? Optimist Yayınları.
• Radanliev, P. & Roure, D. D. (2022). Review of the state of the art in autonomous artificial intelligence. AI and Ethics, 3, 497-504. https://doi.org/10.1007/s43681-022-00176-2
• Randma-Liiv, T. (2022). Adoption is not enough: Institutionalization of e-participation initatives. Public Policiy and Administration, 38(3), 329-351. https://doi.org/10.1177/09520767211069199
• Rhodes, R. (1996). The new governance: Governing without government. Political Studies, 44(4), 652-667.
• Robles, P. & Mallinson, D. J. (2023). Artificial intelligence technology, public trust and effective governance. Review of Policy Research, 42(1), 11-28. https://doi.org/10.1111/ropr.12555
• Rousi, R., Saariluoma, P. & Nieminen, M. (2022). Editorial: Governance AI ethics. Frontiers in Computer Science, 4, 1-3. https://doi.org/10.3389/fcomp.2022.1081147
• Sargın, A. (2019). Yapay zekâ etkinlik kitabı-II. Milli Eğitim Bakanlığı. https://www.urfastem.gov.tr/kitaplar/yapay%20zekâ%20kitap2%20son.pdf. Erişim Tarihi: 01.04.2025.
• Sayım, F. (2022). Yapay zekâ kavramlar uygulamalar. Seçkin Yayınları.
• Singh, S. K., Usmani, A., Nayak, P. K. & Vadi, V. R. (2024). Role of artificial intelligence in business. IPE Journal of Management, 14(18), 174-181.
• Srivastava, S. (2023). Algorithmic governance and the international politics of big tech. Perspectives on Politics, 21(3), 989-1000. https://doi.org/10.1017/S1537592721003145
• Susskind, D. (2018). Artificial intelligence and its impact on leadership. BLED: IEDC Bled Schol of Management.
• Şengül, H. T. (2001). Kentsel çelişki ve siyaset: Kapitalist kentleşme süreçleri üzerine yazılar. WALD Demokrasi Kitaplığı.
• Taddeo, M., McCutcheon, T. & Floridi, L. (2019). Trusting artificial intelligence in cybersecurity is a double-edged sword. Nature Machine Intelligence, 1, 557-560. https://doi.org/10.1038/s42256-019-0109-1
• Tekeli, İ. (1996). Yönetim kavramı yanı sıra yönetişim kavramının gelişmesinin nedenleri üzerine. Sosyal Demokrat Değişim Dergisi, 3, 45-54.
• The World Bank (1994). Development in practice governance the World Bank experience. A World Bank Publication.
• Turan Tek, H. (2013). Yönetişim ve yeni kamu yönetimi. F. Neval Genç (Ed.), Yönetişim Türk kamu yönetimine yansımaları (s. 63-85) içinde. Çizgi Yayınevi.
• Uluyol, Ç. (2022). Yapay zekâya giriş. H. Çakır & Ç. Uluyol (Ed.), Yapay zekâ Kuramdan uygulamaya (s. 1-11) içinde. Nobel Yayınları.
• Waldman, A. & Martin, K. (2022). Governing algorithmic decisions: The role of decision ımportance and governance on perceived legitimacy of algorithmic decisions. Big Data & Society, 9(1), 1-16. http://10.1177/20539517221100449
• Warwick, K. (2012). Yapay Zekâ Temel Prensipler. (G. Uysal & A. Uysal, Çev.). Ginko Kitap.
• Wilson, H. J. & Daugherty, P. R. (2023). İşbirliğine dayalı zekâ: İnsanlar ile yapay zekâ güçlerini birleştiriyor. (N. Özata, Çev.). Yapay Zekâ (s. 177-198) içinde. Optimist Yayınları.
• Winfield, A. F. T. & Jirotka, M. (2018). Ethical governance is essential to building trust in robotics and artificial intelligence systems. Philosophical Transactions A, 376(2133), 1-13. http://dx.doi.org/10.1098/rsta.2018.0085
• Yeung, K. (2018). Algorithmic regulation: A critical interrogation. Regulation & Governance, 12(4), 505-523. https://doi.org/10.1111/rego.12158
• Yıldırım, İ. (2004). Demokrasi sivil toplum kuruluşları ve yönetişim. Seçkin Yayınevi.
• Zuboff, S. (2019). The age of surveillance capitalism. Public Affairs.