Yüzer Güneş Enerjisi Santralleri (YGES)’nin Yeşil Enerji’ye Geçişteki Önemi ve Potansiyeli

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 2, 97 - 108, 30.11.2025

İzzet Öztürk , Belkıs Öğretmek , Fatma Sude Karapınar

Öz

Yüzer Güneş Enerjisi Santralleri (YGES), kara bazlı güneş enerjisi sistemlerine alternatif olarak, su yüzeyleri üzerine kurulan yenilikçi bir enerji üretim teknolojisidir. Bu sistemler, arazi kullanımına ihtiyaç duymadan güneş enerjisinden elektrik üretmeyi mümkün kılarken, suyun doğal soğutma etkisi sayesinde panel verimliliğini artırır ve buharlaşmayı azaltarak su kaynaklarının korunmasına katkı sağlar. Türkiye’deki 950’den fazla baraj gölü, yaklaşık 19.500 MW’lık bir kurulu güç potansiyeline sahiptir. Bu çalışma, YGES’lerin teknik bileşenleri, çevresel etkileri, maliyet analizleri ve Türkiye’deki mevcut uygulamalarını ele almaktadır. YGES’lerin küresel iklim değişikliği nedeniyle artan su kayıplarını önleyebileceği, karbon salınımını azaltarak sürdürülebilir enerjiye geçişi hızlandırabileceği belirlenmiştir. Ancak, sucul ekosistemler üzerindeki olası etkileri nedeniyle dikkatli planlama gerekmektedir. Türkiye’de YGES’lerin yaygınlaştırılması için ilgili mevzuatın geliştirilmesi, teknik bilgi birikiminin artırılması ve yatırım teşviklerinin sağlanması önerilmektedir. Bu sistemlerin özellikle hidroelektrik santrallerle hibrit olarak kullanımı, enerji arz güvenliğini artırarak daha verimli ve sürdürülebilir bir enerji yönetimine katkıda bulunacaktır. YGES’lerin geniş çapta benimsenmesi, Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşmasına ve su kaynaklarının korunmasına önemli ölçüde katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yüzer Güneş Enerjisi Santrali (YGES) , Yeşil Enerji , Hidroelektrik Santraller (HES) , Hibrit Enerji Sistemleri , İklim Değişikliği.

Kaynakça

• Altuntop N. ve Erdemir, D. (2013). Dünya ve Türkiye’de Güneş Enerjisi ile İlgili Gelişmeler, Mühendis ve Makina, Cilt: 54, Sayı:639, 69-77.
• Batur, E. (2022). Fotovoltaik Hücrelerin Verimlerinin Karşılaştırılması ve Türkiye’de Farklı İllere Göre Makine Öğrenme Yöntemiyle Güneş Işınımı Modellerinin Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Osmaniye, 766268.
• Bensmann, A., Hanke-Rauschenbach, R., Heyer, R., Kohrs, F., Benndorf, D., Reichl, U., & Sundmacher, K. (2014). Biological methanation of hydrogen within biogas plants: A model-based feasibility study. Applied Energy, 134, 413–425. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2014.08.047
• Bozok, M. M. (2023). Yüzer Güneş Enerjisi Sistemleri: Enerji Verimliliği Açısından Yüzer Güneş Enerjisi Sistemlerinin Dizayn Optimizasyonu, İstanbul Teknik Üniversitesi, Enerji Bilim ve Teknoloji Anabilim Dalı, Enerji Bilim ve Teknoloji Programı.
• Bulut, K. (2024). Körfez İlçesi Sevindikli Göleti için Yüzer Güneş Enerji Santrali Uygulanabilirliğinin Araştırılması. Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elektrik Mühendisliği Anabilim Dalı.
• Çelebi, G. (2002). Bina Düşey Kabuğunda Fotovoltaik Panellerin Kullanım İlkeleri. Gazi Üniversitesi Müh.-Mim. Fakültesi Dergisi, Ankara: Cilt 17, No:3.
• Çeli̇k, A., & Koç, F. (2020). Polikristal Tür bir Fotovoltaik Panelin I-V Karakteristiğinin Analitik Modellenmesi ve Deneysel Validasyonu. Düzce Üniversitesi Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 8(4), 2491–2515. https://doi.org/10.29130/dubited.789691
• De Lima, R. L. P., Paxinou, K., Boogaard, F. C., Akkerman, O., & Lin, F. (2021). In-Situ Water Quality Observations under a Large-Scale Floating Solar Farm Using Sensors and Underwater Drones. Sustainability, 13(11), 6421. https://doi.org/10.3390/su13116421
• Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü. (2024). Yüzer GES’lerle hem temiz enerji hem su tasarrufu. https://www.dsi.gov.tr/Haber/Detay/12128
• Durmaz, B. C., & Üçgül, İ. (2024). Tatlı Su Kaynaklarında Temiz Enerji Üretimi için Eğirdir Gölü Üzerinde Hibrit Yüzer Enerji Santral Tasarımı Örneği ve GZFT Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(3),400-414. https://doi.org/10.19113/sdufenbed.1499363
• Erşahin, M.E., Güven, H. & Öztürk, İ. (2022). Atıksu Arıtma Tesisinden Atıksu Rafinerisine. M.Bulut ve C. Korkut (eds). Döngüsel Ekonomi ve Sürdürülebilir Hayat (s. 385-410). Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları. DOI: 10.53478/TUBA.978-605-2249-97-0.ch15
• End-of-Life solar panels: Regulations and management | US EPA. (2025, 13 Ağustos). US EPA. https://www.epa.gov/hw/end-life-solar-panels-regulations-and-management
• Enerji Ajansı. (2024, Ekim 30). Elazığ Keban Barajı Gölü’ne ilk yüzer GES kuruldu. Enerji Ajansı. https://enerjiajansi.com.tr/elazig-keban-baraji-golune-ilk-yuzer-ges-kuruldu/
• Ghigo. A. vd. (2022). Design and Analysis of a Floating Photovoltaic System for Offshore Installation: The Case Study of Lampedusa. Energies. 15, 8804, https://doi.org/10.3390/en15238804
• Gokmener, Serkan & Çiçek, Doğa & Oguz, Elif & Haspolat, Emre & Melek, Abiddin & Deveci, Muhammet. (2023). Yüzer Güneş Enerjisi Santralleri İçin Uygun Yer Seçiminde Kullanılan Kriterler.
• Götz, M., Lefebvre, J., Mörs, F., Koch, A. M., Graf, F., Bajohr, S., Reimert, R., & Kolb, T. (2015). Renewable Power-to-Gas: A technological and economic review. Renewable Energy, 85, 1371–1390. https://doi.org/10.1016/j.renene.2015.07.066
• Güner, S. ve Özgür, A. E. (2023). Eğirdir Gölü Üzerinde Yüzer Güneş Enerji Santrali Uygulanabilirliğinin Araştırılması. Journal of YEKARUM, Cilt: 8, Sayı: 2, 80-93. E- ISNN:1309-9388 https://doi.org/10.2166/wpt.2020.062
• IRENA & IEA-PVPS. (2016). End-of-life management: Solar photovoltaic panels (IEA-PVPS Report No. T12-06:2016). International Renewable Energy Agency; IEA Photovoltaic Power Systems Programme.
• Jin, Y., Hu, S., Ziegler, A.D. et al. Energy production and water savings from floating solar photovoltaics on global reservoirs. Nat Sustain 6, 865–874 (2023). https://doi.org/10.1038/s41893-023-01089-6
• Kıncay, O. Güneş Enerjisi, Yıldız Teknik Üniversitesi Ders Notları, 04.04.2017 tarihinde http://www.yildiz.edu.tr/~okincay/den.html.
• Koryürek, E. (2008). Fotovoltaik Sistemlerin Binalarda Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi. FBE.
• Mathijssen. D. vd. (2020). Potential impact of floating solar panels on water quality in reservoirs. Water Practice and Technology (2020) 15(3): 807-811.
• Mittal, D., Saxena, B.K., Rao, K.V.S. (2017). ‘Floating solar photovoltaic systems: An overview and their feasibility at Kota in Rajasthan’, Proceedings of IEEE International Conference on Circuit, Power and Computing Technologies, ICCPCT 2017.
• Öğretmek, B. (2017). Su ve Atıksu Tesislerinin GES Üretim Potansiyeli, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi (İZU), Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Kent Çalışmaları ve Yönetimi Programı.
• Öztürk, H.H. (2017). Güneş Enerjisinden Fotovoltaik Yöntemle Elektrik Üretiminde Güç Dönüşüm Verimi ve Etkili Etmenler. V. Elektrik Tesisat Ulusal Kongre ve Sergisi, İzmir, Türkiye, 18-21 Ekim 2017.
• Öztürk, S. (2024, 28 Mayıs; güncelleme 29 Mayıs). Türkiye’nin ilk yüzer güneş enerjisi santrali, elektrik üretimine haziranda başlıyor. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turkiyenin-ilk-yuzer-gunes-enerjisi-santrali-elektrik-uretimine-haziranda-basliyor/3232756
• ReportLinker. (2022). Global Floating Solar Panels Industry
• Sachin J. M. vd. (2021). Design and Implementation of Floating Solar Power Plant. Open Access International Journal of Science & Enginering 6(2), DOI 10.51397/OAIJSE02.2021.0003
• Sen, Z. (2003). Su Bilimi ve Yöntemleri. İstanbul: Su Vakfı Yayınları
• Sharma, P., Muni, B., Sen, D. (2015). ‘Design parameters of 10 kW floating solar power plant,’ International Advanced Research Journal in Science, Engineering and Technology, 2: 85–89.
• Sharon, M. (2016). Global warming Vs Helium fusion in Sun. Journal of Advances in Physıcs, 4126–4128. https://doi.org/10.24297/jap.v11i8.6822
• Solarpower Europe (2025). https://api.solarpowereurope.org/uploads/Global_Market_Outlook_2025_v1_aaebd9698b.pdf
• Solomin, E., Sirotkin, E., Cuce, E., Selvanathan, S. P., & Kumarasamy, S. (2021). Hybrid Floating Solar Plant Designs: A review. Energies, 14(10), 2751. https://doi.org/10.3390/en14102751
• Sustainability Global Team (2025). Floating Solar for Renewable Energy. Climate Action & Carbon Reduction. Sustainability Global. https://sustainabilityglobal.org/article/floating-solar-for-renewable-energy/?utm_source=chatgpt.com
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2016). Mersin İç Dairesel Raporu 2016 [PDF]. https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Mersin_icdr2016.pdf
• T.C. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı. (2025). Enerji – Elektrik. https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-elektrik
• Temelsu (n.d.). Keban Barajı Dolusavağı İyileştirme Yapıları Mühendislik Hizmeti – Türkiye. Temelsu Mühendislik A.Ş. https://temelsu.net/keban-baraji-dolusavagi-iyilestirme-yapilari-muhendislik-hizmeti/#:~:text=Baraj%20g%C3%B6vdesi%2C%20kaya%20dolgu%20ile,m3%20ve%20675%20km2’dir.
• URL-1: https://Gepa.Enerji.Gov.Tr/Mycalculator/, (Ziyaret Tarihi: 18 Mart 2025).
• Varınca, K., Gönüllü T. (2006). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımının Çevresel Olumlu Etkileri, VI. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu (UTES 2006), Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, 25-27 Mayıs 2006.
• World Bank Group, ESMAP, SERIS. (2019). Where Sun Meets Water: Floating Solar Handbook for Practitioners.
• Yang, P., Chua, L. H. C., Irvine, K. N., Nguyen, M. T., & Low, E. (2022). Impacts of a floating photovoltaic system on temperature and water quality in a shallow tropical reservoir. Limnology, 23(3), 441–454. https://doi.org/10.1007/s10201-022-00698-y
• YeniEnerji Dergisi. (2021, Mayıs 6). GTC ve HSB güç birliği ile tasarlanan yerli yüzer GES Pendik Marina’da sergileniyor. YeniEnerji. https://www.yenienerji.com/haberler/gtc-ve-hsb-guc-birligi-ile-tasarlanan-yerli-yuzer-ges-pendik-marina-da-sergileniyor
• Yerebakan, M. (2010). Güneş Kolektörü Uygulamaları. İstanbul Ticaret Odası Yayınları. İstanbul:Yayın No:2010-22.
• YUGES. (2023, 24 Eylül). Çevresel Etkiler- YUGES. YUGES- Yüzer Güneş Enerjisi Sistemleri. https://yuzerges.net/cevresel-etkiler/