Bitki Büyümesine Besin Katkı Maddesi Olarak Muz(Musa) Kullanımına Yumurta Kabuğu Desteğinin Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 2, 109 - 116, 30.11.2025

Fatma Baynazoğlu

Öz

Bu araştırma, evsel organik atıkların geri dönüştürülerek bitki büyümesine katkıda bulunma potansiyelini incelemektedir. Muz kabuğu ve yumurta kabuğu, içeriklerindeki zengin besin maddeleri sayesinde doğal gübre olarak dikkat çekmektedir. Muz kabuğu, yüksek potasyum, fosfor ve karbon içeriği ile bitki büyümesini hızlandırırken, yumurta kabuğu kalsiyum karbonat içeriğiyle toprak pH’sını düzenleyerek bitki köklerinin güçlenmesine katkıda bulunur. Bu çalışmada, muz ve yumurta kabuklarının tek başına ve birlikte kullanımının bitki büyümesi üzerindeki etkileri Telgraf Çiçeği (Tradescantia zebrina) bitkisi üzerinde deneysel olarak incelenmiştir. Çalışma laboratuvar ortamında, kontrollü sıcaklık (22±2°C) ve nem (%60-65) koşullarında gerçekleştirilmiştir. Bitkiler her grupta eşit büyüklükteki saksılarda yetiştirilmiş olup her bir saksının içeriği toplamda 1 kg toprak ile karıştırılmıştır. Deney gözlem süresi 8 hafta olarak belirlenmiştir. Bu süre boyunca her bir saksı grubu aynı sulama ve ışık koşullarına tabi tutulmuştur. Her saksı eşit sayıda, eşit boy uzunluğunda, 3’er dal ve her dalda 6 adet yaprak olacak şekilde Telgraf Çiçeği (Tradescantia zebrina) bitkisinden oluşmaktadır. Kontrol grubu, sadece standart toprak kullanılarak oluşturulmuş bir grup olup hiçbir katkı maddesi (yumurta kabuğu veya muz kabuğu) eklenmemiştir. Araştırma, hem muz hem de yumurta kabuğunun bitki büyümesini artırdığını ancak muz ve yumurta kabuğunu birlikte bitki toprağına eklemenin daha etkili sonuçlar verdiğini göstermiştir. Muz kabuğunun hızlı ayrışma özelliği, besin maddelerinin kısa sürede toprağa kazandırılmasını sağlarken yumurta kabuğunun yavaş salınımı uzun vadeli fayda sunmuştur. Araştırma, organik atıkların tarımda sürdürülebilir bir şekilde kullanılabileceğini ve kimyasal gübrelerin olumsuz etkilerinin azaltılabileceğini ortaya koymaktadır. Sonuçlar, hem küçük ölçekli çiftlikler hem de büyük tarımsal işletmeler için uygulanabilir çözümler sunmaktadır. Bu çalışma, çevre dostu tarım uygulamaları ve atık yönetimi konularında önemli bir katkı sağlamayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

bitki gelişimi , gübre , muz kabuğu , tarım , yumurta kabuğu

Kaynakça

• Alvarez, R. (2005). A review of nitrogen fertilizer and conservative tillage effects on soil organic storage. Soil Use and Management, 21, pp. 38-52.
• Brady, N. C., & Weil, R. R. (2016). The nature and properties of soils (15th ed.). Pearson.
• Carter, M. R., Gregorich, E. G., Anderson, D. W., Doran, J. W., Janzen, H. H., & Pierce, F. J. (1997). Concepts of soil quality and their significance. In M. R. Carter (Ed.), Developments in Soil Science: Vol. 25. Soil Quality for Crop Production and Ecosystem Health (pp. 1–19). Elsevier. https://doi.org/10.1016/S0166-2481(97)80028-1 Chen, Y., Inbar Y, Hadar Y, (1988). Composted agricultural wastes as potting media for ornamental plants. Soil Science 145, 298-303.
• Doran, J. W., & Safley, M. (1997). Defining and assessing soil health and sustainable productivity. Biological indicators of soil health. New York: CAB International.
• Emaga, T. H., Bindelle, J., Agneesens, R., Buldgen, A., Wathelet, B., & Paquot, M. (2011). Ripening influences banana and plantain peels composition and energy content. Tropical animal health and production, 43(1), 171-177.
• Gül, Ü. D., & Nazilli, E. (2018). Organik katı atıkların aerobik şartlarda biyoteknolojik yöntemlerle kompostlaştırılması. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 11(2), 47–50.
• Jakse M & Mihelic R (1999). The influence of organic and mineral fertilisation on vegetable growth and N availability in soil. Preliminary results. Acta Horticulturae 506: 69-75.
• Kaçar, B. (1994). Gübre Bilgisi A. Ü. Ziraat Fak. Yayınları No: 198, Ders Kitabı S. 397 Ankara.
• Özen, B. & Şahin, S. (2011). Siyah çayın bitkilerin büyümesine etkisi. Bu Benim Eserim Fen Bilimleri ve Matematik Projeleri Yarışması, Antalya. 18 Ağustos 2025 tarihinde https://www.bilimsenligi.com/fen-projesi-siyah-cayin-bitkilerin-buyumesineetkisi.html/ adresinden elde edilmiştir.
• Öztekin, M. H. (2018). Organik atıkların süs bitkisi yetiştirme ortamı olarak kullanılabilirliğinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tüzel, Y. (1996). Ekolojik Tarım. Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği (ETO), İzmir.