Atıksu Arıtma ve Derin Deniz Deşarj Tesislerinin Maliyet Analizi

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 1 - 8, 31.05.2022

Büşra Çiçekalan , Yasemin Akdağ , Hale Özgün , İsmail Koyuncu , İzzet Öztürk

Öz

Günümüzde, atıksuların arıtılması ve deşarj standartlarına uygun hale getirilmesi ile alıcı ortamların su kalitesinin korunması büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, çevresel kirliliğin önlenmesi açısıdan önemli bir role sahip olan mevcut atıksu arıtma tesisleri (AAT)’ne ait maliyetlerin analiz edilmesi ileride inşa edilmesi planlanan arıtma tesislerinin maliyet tahminleri açısından oldukça önemli bir konudur. Bu çalışmada, Türkiye’de ve dünyadaki AAT’nin yatırım ile işletme ve bakım maliyetleri mukayeseli olarak incelenmiştir. Bu kapsamda, atıksu ön arıtma ve derin deniz deşarj sistemlerinin maliyetleri ile ileri biyolojik atıksu arıtma tesisleri (İBAAT)’nin maliyetleri detaylı olarak araştırılmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda; derin deniz deşarj sistemlerinin maliyetinin deşarj hattı uzunluğu, deşarj borusu çapı, zemin durumu ve boru tipine bağlı olarak değişim gösterdiği tespit edilmiştir. Ön arıtma tesislerinde ilk yatırım maliyetleri için en önemli maliyet bileşenini ekipman maliyeti oluştururken, İBAAT’lerin yatırım maliyetleri içerisinde en önemli maliyet bileşeni ise inşaat maliyetidir. Ön arıtma tesisleri ve İBATT’lerdeki en önemli işletme ve bakım maliyeti enerji maliyetidir. Özellikle gelişmiş ülkelerde sürdürülebilir atıksu arıtımı hedefi olan sistemlerin kullanılması klasik atıksu arıtma sistemlerine kıyasla ilk yatırım maliyeti ile işletme ve bakım maliyeti açısından daha düşük maliyetlidir. Sürdürülebilir atıksu arıtma sistemlerinin yatırım maliyeti klasik aktif çamur sisteminin genellikle %50’sinden daha az olup, işletme ve bakım maliyeti ise çoğu durumda klasik aktif çamur sistemlerinin ancak %3-30’u mertebesindedir. Yapılan literatür araştırmaları sonucunda; arıtma türüne bağlı olarak ilk yatırım maliyeti ile işletme ve bakım maliyeti için maliyet fonksiyonları ortaya konulmuştur. Çalışmada yer alan maliyet fonksiyonları; planlanan derin deniz deşarj sistemleri, ön arıtma tesisleri ve İBAAT'lerin finansal açıdan değerlendirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Atıksu arıtma tesisi, derin deniz deşarj sistemleri, sürdürülebilir atıksu arıtımı, yatırım maliyeti, işletme ve bakım maliyeti

Kaynakça

• Alhumoud, J.M., Al-Humaidi, H., Al-Ghusain, I.N. and A.M. Alhumoud (2010), Cost/Benefit Evaluation of Sulaibiya Wastewater Treatment Plant in Kuwait. Journal of International Business & Economics Research. 9, 23-32. https://doi. org/10.19030/iber.v9i2.518.
• Abu-Madi, M., and R. Al-Sa’ed (2005), Comparative Analysis of Wastewater Treatment Costs in Jordan and Tunisia. Proc. International Conference on “Water: Values and Rights”, May 2-4, 2005, Ramallah, Palestine.
• Dodane, P.H., Mbeǵueŕe, M., Sow, O., and L. Strande, (2012), Capital and Operating Costs of Full-Scale Fecal Sludge Management and Wastewater Treatment Systems in Dakar, Senegal. Environmental Science and Technology, 46, 3705−3711. https://doi.org/10.1021/es2045234.
• Erşahin, M.E. Dereli, R.K. Özgün, H. Akmırza, Z., ve İ. Öztürk (2017), Atıksu Arıtma Tesislerinde Enerji Verimliliğinin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 21(2): 380-387.
• Friedler, E. and E. Pisanty (2006), Effects of Design Flow and Treament Level on Construction and Operation Costs of Municipal Wastewater Treatment Plants and Their Implications on Policy Making, Water Research, 40, 3751-3758. https://doi.org/10.1016/j.watres.2006.08.015.
• Gallego-Valero, L., Moral-Pajares, E., Román-Sánchez, I. M., and , J.A. Sánchez-Pérez (2018), Analysis of Environmental Taxes to Finance Wastewater Treatment in Spain: An Opportunity for Regeneration? Water, 10, 226. https://doi.org/10.3390/w10020226.
• Gunnerson, C. G. (1988), Wastewater Management for Coastal Cities, World Bank Technical Report No:77.
• Haslinger, J., Lindtner, S., and J. Krampe (2016), Operating Costs and Energy Demand of Wastewater Treatment Plants in Austria: Benchmarking Results of the Last 10 Years. Water Science Technology. 74, 2620–2626. https://doi.org/10.2166/wst.2016.390.
• IMC (1999), İSKİ Su Temini, Atıksu Toplama ve Arıtma, Yeraltısuyu Toplama ve Dere Islahları Master Planı. İstanbul Master Plan Konsorsiyumu, İstanbul.
• Koyuncu, İ., Öztürk, İ., Köse Mutlu, B. ve O. Yıldız (2016), Atıksu Arıtma Tesisleri İşletimi El Kitabı (2. Baskı), Türkiye Belediyeler Birliği, Ankara, Türkiye.
• Li, W.W., Yu, H.Q. and B.E. Rittmann (2015), Chemistry: Reuse water pollutants. Nature, 528, 29-31.
• Li, W., Li, L., and G. Qiu (2017), Energy Consumption and Economic Cost of Typical Wastewater Treatment Systems in Shenzhen, China. Journal of Cleaner Production 163, S374-S378. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.12.109.
• Libhaber, M. (2007), Appropriate Technology for Wastewater Treatment and Reuse in Developing Countries, Paper presented in the Conference “Water Supply and Sanitation for All” Huber Technology, Berching, Germany, September 27–28, 2007.
• Libhaber, M., and A. Orozco-Jaramillo (2012), Sustainable Treatment and Reuse of Municipal Wastewater: For decision makers and practising engineers. IWA Publishing, London, UK.
• Moral Pajares, E., Gallego Valero, L., and I.M. Román Sánchez (2019), Cost of urban wastewater treatment and ecotaxes: Evidence from municipalities in Southern Europe, Water, 11, 423. https://doi.org/10.3390/w11030423.
• Nas, B., Turgut, S., (2019), İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesislerinin İlk Yatım Maliyetlerinin Değerlendirilmesi, Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi, Sayı 132.
• Olsson, G. (2012), Water and Energy Threats and Opportunuties. IWA Publishing, Londra, İngiltere.
• Ozgun, H., Cicekalan, B., Akdag, Y., Koyuncu, I. and I. Ozturk (2021), Comparative Evaluation of Cost for Preliminary and Tertiary Municipal Wastewater Treatment Plants in Istanbul. Science of the Total Environment, 778 (2021), 146258, https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2021.146258.
• Öztürk, İ. (2011), Deniz Deşarjı Tesisleri Tasarımı, Su Vakfı Yayınları, İstanbul, Türkiye.
• Öztürk, İ. (2017), Atıksu Mühendisliği, İSKİ Teknik Kitaplar Serisi, ISBN: 0000511-3, İstanbul, Türkiye.
• Roberts, P. J. W., Salas, H. J., Reiff, F. M., Libhaber, M., Labbe, A., and J.C. Thomson (2010), Marine Wastewater Outfalls and Treatment Systems. SBN13: 9781843391890.
• Şahinoğlu, A. ve İ. Öztürk (1991), Atıksu Ön Arıtma ve Deniz Deşarjı Tesislerinin Maliyeti Üzerine Bir Araştırma, Türk İnş.Müh. XI. Teknik Kongresi, 8-11 Ekim, İstanbul.
• Tsagarakis, K.P., Mara, D.D. and A.N. Angelakis (2003), Application of Cost Criteria for Selection of Municipal Wastewater Treatment Systems. Water, Air, and Soil Pollution 142, 187–210. https://doi.org/10.1023/A%3A1022032232487.
• UNEP (2015), Economic Valuation of Wastewater - The Cost of Action and The Cost of No Action, United Nations Environment Programme, ISBN: 978-92-807-3474-4
• Zessner, M., Lampert, C., Kroiss, H. and S. Lindtner (2010), Cost Comparison of Wastewater Treatment in Danubian Countries. Water Science and Technology 62, 223-230. https://doi.org/10.2166/wst.2010.271.