Yağlayıcı Ürünlerde Sürdürülebilirlik: Çevresel Etiketleme Sistemleri ve AB Mevzuatının İncelemesi

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 1, 9 - 16

Volkan Pelitli

Öz

Yağlayıcı ürünler için çevresel etiketleme programlarının amacı, fosil kaynaklı geleneksel ürünlerin çevresel etkilerini azaltarak, biyoçeşitliliğe zarar vermeyen ve çevre dostu alternatiflerin geliştirilmesini sağlamaktır. Bu sayede hem doğal kaynakların korunması hem de ekosistemler üzerinde minimum olumsuz etki sağlanması hedeflenmektedir. Ülkemizde de her yıl yaklaşık 400 bin ton yağlayıcı ürün tüketildiği ve sektörde 120’den fazla lisanslı madeni yağ tesisi faaliyet gösterdiği göz önüne alındığında, çevresel etkilerin azaltılması ve sürdürülebilir alternatiflerin benimsenmesi için çevre etiketleme sistemlerinin etkin bir şekilde hayata geçirilmesi kritik bir öneme sahiptir. Bu amaçla mevcut makale de yağlayıcılar ürün grubu ile ilişkili çevresel etiketleme sistemleri ve bu sistemlere ilişkin Avrupa Birliği (AB) mevzuatı detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. AB Çevre Etiketi Tüzüğü (66/2010/EC), Kimyasal Maddelerin Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanmasına İlişkin Yönetmelik (1907/2006/EC) ve Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol Direktifi (2008/1/EC) gibi düzenlemeler, yağlayıcıların çevresel ve insan sağlığına olan etkilerini azaltmaya yönelik kapsamlı kriterler ve kurallar sunmaktadır. Bu düzenlemeler, yağlayıcı ürünlerin biyobozunurluk, biyobirikim, toksisite, yenilenebilir içerik ve ambalajlama gibi önemli çevresel etkilere dayalı kriterlere uymalarını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca, bu kriterlerin her biri için belirlenen eşik ve sınır değerler, sektörün çevresel sorumluluklarını yerine getirmesine de rehberlik etmektedir. Böylece, hem tüketicilere daha bilinçli seçimler yapma imkânı sunulmakta hem de sektörde çevre bilincinin gelişmesine katkı sağlanmaktadır. Sonuç olarak, mevcut makale, çevresel etiketleme sistemlerinin yağlayıcı sektöründe sürdürülebilirlik ve inovasyon üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde değerlendirirken, aynı zamanda bu alandaki uygulamalar ve mevzuatın bütüncül bir analizini de sunmaktadır. Bu analiz, çevresel etiketleme sistemlerinin sektör üzerindeki etkilerinin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacak ve aynı zamanda gelecek dönemde sürdürülebilir ürün geliştirme süreçlerine de rehberlik edecektir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, çevresel etiketleme, yağlayıcılar, döngüsel ekonomi, AB Mevzuatı

Kaynakça

• BAT (2018) https://eippcb.jrc.ec.europa.eu/sites/default/files/2019-11/JRC113018_WT_Bref.pdf (Son erişim tarihi: 05.12. 2024)
• Biyosidal Ürünler (2012) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32012R0528 (Son erişim tarihi: 03.12.2024)
• Blue Angel (2022) https://produktinfo.blauer-engel.de/uploads/criteriafile/en/DE-UZ%20178-202201-en%20criteria-V2.pdf (Son erişim tarihi: 05.12.2024)
• Candela, V.A.G., Renata, K., Oliver, W., Marta, E., Jaume, J., Rosa, R.M., Elisabet, B., Joana, B., Gemma, J., Natalia, F., and Carme, H., (2016). Revision of European Ecolabel Criteria for Lubricants. JRC Tehnical Reports, Seville.
• Cargill (2022) https://www.cargill.com/bioindustrial/doc/1432233753535/european-ecolabel-for-lubricants.pdf (Son erişim tarihi: 01.11.2024)
• CLP (2008) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32008R1272 (Son erişim tarihi: 02.12.2024)
• ÇŞB (2025) https://cevreetiketi.csb.gov.tr/yaglayicilar-urun-grubuna-yonelik-turkiye-cevre-etiketi-sisteminin-yayginlastirilmasi-projesi-calistayi-gerceklestirildi.-haber-289747 (Son erişim tarihi: 17.01.2025)
• ECHA (2024) https://echa.europa.eu/ann-x-priority-subs-water-dir-2000-60 (Son erişim tarihi: 09.12.2024)
• Eco Mark Japan (2012) https://www.ecomark.jp/nintei/pdf/e110V2_a.pdf (Son erişim tarihi: 12.11.2024)
• EPA (2011) https://www.regulations.gov/document/EPA-HQ-OW-2011-0141-0006 (Son erişim tarihi: 15.11.2024)
• EU Ecolabel (2005) https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2005D0360:20091204:EN:PDF (Son erişim tarihi: 22.11.2024)
• EU Ecolabel (2018) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018D1702 (Son erişim tarihi: 22.11.2024)
• EU Ecolabel Product Catalogue (2024) https://app.powerbi.com/view?r=eyJrIjoiMzAyMzVkNWMtNmJhOS00ZDg4LWIzMTItNzczMDkwODBiNjRmIiwidCI6ImIyNGM4YjA2LTUyMmMtNDZmZS05MDgwLTcwOTI2ZjhkZGRiMSIsImMiOjh9 (Son erişim tarihi: 22.11.2024)
• GlobalSpec (2024) https://standards.globalspec.com/std/10050567/en-16807 (Son erişim tarihi: 29.11.2024)
• Houston, M. (2015). New EPA Regulations for Environmentally Acceptable Lubricants and Their Effect On the Dredging Industry, Proceedings of western Dredging Association and Texas a & m University Center for Dredging Studies “dredging Summit and Expo 2015, USA; June 22-25.
• IPPC (2010) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32010L0075 (Son erişim tarihi: 05.12.2024)
• IPPU (2024) https://unosd.un.org/sites/unosd.un.org/files/session_6_ms._heejeong_yim_erdeliebe_institute.pdf (Son erişim tarihi: 03.12.2024)
• Islam, S., Sanzida, N., Rahman, M. And alam, D. (2021). From the value chain to environmental management of used lube oil: A baseline study in Bangladesh, Case Studies in Chemical and Environmental Engineering, 4(2021), 100159.
• KEITI (2024) https://www.keiti.re.kr/site/eng/02/10220000000002020092205.jsp (Son erişim tarihi: 13.11.2024) Kyodu Yushi (2024) https://www.kyodoyushi.co.jp/english/knowledge/grease/history/ (Son erişim tarihi: 19 Ağustos 2024)
• Malik, M.A.I., Kalam, M.A., Mujtaba, M.A. and Almomani, F., (2023). A review of recent advances in the synthesis of environmentally friendly, sustainable, and nontoxic bio-lubricants: Recommendations for the future implementations. Environmental Technology & Innovation, 32, 103366.
• Nordic Ecolabel (2024) https://www.nordic-swan-ecolabel.org/ (Son erişim tarihi: 24.07.2024)
• Norrby, T. (2003). Environmentally adapted lubricants – where are the opportunities?. Industrial Lubrication and Tribology, 55 (6), 268-274.
• Nosonovsky, M. (2007). Droughts of the Indian summer monsoon: Role of clouds over Indian Ocean. Tribology Online, 2, 2, 44-49.
• Oleon (2024) https://lubricantexpo.com/wp-content/uploads/2024/04/EAL-brochure-Oleon.pdf (Son erişim tarihi: 29.11.2024)
• Packaging and packaging waste (1994) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:31994L0062 (Son erişim tarihi: 06.12.2024)
• PETDER (2025) https://www.petder.org.tr/tr-TR/atik-motor-yagi-faaliyet-raporlari/627767PETDER (Son erişim tarihi: 17.01.2025)
• REACH (2008) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32008R0440 (Son erişim tarihi: 02.12.2024)
• Shah, R., Woydt, M., Zhang, S. (2021). The Economic and Environmental Significance of Sustainable Lubricants. Lubricants, 9, 21, 1-11.
• USDA A (2014) https://www.usda.gov/article/usda-announces-inclusion-wood-products-and-other-materials-biopreferred-program (Son erişim tarihi: 19.11.2024)
• USDA B (2024) https://www.biopreferred.gov/BioPreferred/faces/catalog/Catalog.xhtml (Son erişim tarihi: 19.11.2024)
• VGP (2013) https://www3.epa.gov/npdes/pubs/vgp_permit2013.pdf (Son erişim tarihi: 29.11.2024)