Köşkdağı Gömü Alanı Mezar Tipleri ve Buluntuları

Yıl 2020, Sayı: 23, 193 - 214, 08.01.2021

Özge Altun

https://doi.org/10.26650/anar.2020.23.790649

Öz

Antik dönemin önemli merkezlerinden bir tanesi olan Kayseri ilinin tarihi MÖ 4. Bin yıllarına kadar gitmektedir. Kent konumu ve doğal kaynaklarının sağladığı olumlu imkânlar nedeniyle her dönem yerleşim görmüştür. Stratejik konumu Roma İmparatorluk Döneminde başta gelen karargâhlardan bir tanesi olmasını sağlamıştır. Konumu sadece askeri anlamda değil ticari anlamda da önem kazandırmış, geçiş noktalarının merkezinde yer alması sosyal, siyasal, kültürel faaliyetlerin kesintisiz devam etmesini sağlamıştır.
Kayseri ilinin zengin tarihsel birikimi maalesef kaçakçıklar için de ilgi çekici bir hale gelmesine neden olmuştur. Bu durum kimi zaman tarihi eserlerin kontrolsüzce açığa çıkmasına ve hasar görmesine neden olmaktadır. Kayseri Müze Müdürlüğü bu gibi durumlarda sistemli kazılar ile müdahalede bulunarak kültürel kalıntıların korunmasına ve belgelenmesine özen göstermektedir. Köşkdağı Gömü Alanı da kaçak kazı ihbarı sonucunda açığa çıkarılmış ve çok hazar görmeden Kayseri Müze Müdürlüğü tarafından kazısı tamamlanmıştır. Kazısı tamamlanmış alandaki mezarlar ve buluntular için talebimiz doğrultusunda Kayseri Müze Müdürlüğü tarafından gerekli izinler verilmiştir .
Köşkdağı kurtarma kazısında, üç faklı tipte mezar yapısı bulunması ve mezarların içinden birden fazla gömü bulunmuş olması nedeniyle kazısı tamamlanan kısım gömü alanı olarak adlandırılmıştır. Mezar tiplerinin çeşitliliği ve mezar buluntuları ile Köşkdağı Gömü Alanı bölgenin ölü gömme gelenekleri ve tarihsel süreçteki yeri hakkındaki bilgilerimize yenilerini eklemektedir. Bu bağlamda literatüre kazandırılması faydalı olacaktır

Anahtar Kelimeler

Kayseri, Mezar Tipleri, Lahit Mezar, Nekropol

Types of Tombs at Köşkdağı Grave Area and Finds

Öz

The history of Kayseri, an important center of ancient times, dates to the 4th millennium BC. Due to the positive potentiality provided by the city's location and natural resources, Kayseri has been settled in every period. Strategically located, the city served as one of Imperial Rome's leading headquarters. Kayseri has gained importance not only in the military but also in commercial industry; its location at the center of crossing points has ensured that social, political, and cultural activities continue uninterrupted. Unfortunately, the rich historical accumulation of Kayseri Province has also attracted the interest of smugglers. This situation has sometimes caused historical artifacts to be uncontrollably exposed and damaged. In such cases, the Kayseri Museum Directorate endeavors to protect and document cultural remains by intervening with systematic excavations. The Köşkdağı Burial Site was exposed through illegal excavation. Subsequently, the excavation was completed by the Kayseri Museum Directorate without considerable damage. In accordance with our request, the necessary permissions were granted by the Kayseri Museum Directorate for the graves and finds in the excavated area. In the Köşkdağı rescue excavation, the section of completed excavation was determined to be a burial area, since three different types of grave structures were identified, with more than one burial found inside the graves. Thus, the Köşkdağı Burial Site enriches our knowledge about the burial traditions and historical context of this region. These significant findings benefit the existing scope of literature.

Anahtar Kelimeler

Kayseri, Grave types, Necropolis, Sarcophagus

Kaynakça

• Akçay, T. (2013). Olba’da Şeytanderesi Vadisi’ndeki Kaya Kült Alanında Bulunan Unguentariae. Seleucia ad Calycadnum, 3, 9-29. google scholar
• Akçay, T. ve Erdem, B. (2016). Doğu Dağlık Cilicia Mezarları, Olba’dan Yeni Mezar Tipleri ve Terminoloji Önerileri. Seleucia ad Calycadnum, 6, 261-286. google scholar
• Akçay, T. (2020). Terminoloji Sözlüğü Antik Çağ’da Ölüm. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları. google scholar
• Anderson- Stojanovic, V. R. (1987). The Chronology and Function of Ceramic Unguentaria. AJA 91, 105122. google scholar
• Başaran, C.ve Kasapoğlu, H. (2018). 2005-2013 Yılları Verileriyle Parion Güney Nekropolisi Ölü Gömme Gelenekleri. XVII. Türk Tarih Kongresi I. Cilt Eski Anadolu Uygarlıkları, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 432-487. google scholar
• Bingöl, O. (1984). Bayraklı Çatı Kiremitleri. Anadolu/Anatolia 20, 51-81. google scholar
• B.M.C. (1899). Wroth, W., Catalogue of Greek Coins in the British Museum, Galatia, Cappadocia and Syria. Çoşkun, A. (2007). Salamis Kenti Çatı Kiremitleri Üzerine Bazı Gözlemler. Anadolu/Anatolia 33, 207: 9-24. Dusenbery, E. (1967). Ancient Glass From The Cemeteries Of Samothrace. Journal of Glass Studies, 9, 3449. from www.jstor.org/stable/24182745 google scholar
• Gürler, B. (2000). Tire Müzesi Cam Eserleri. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi. google scholar
• Hürmüzlü, B. (2008). Eski Yunan’da Ölü Gömme Gelenekleri. İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Entistüsü Yayınları. google scholar
• Kasapoğlu, H. (2007). Parion Nekropolü Mezar Tipleri. Doğudan Yükselen Işık: Arkeoloji Yazıları, Erzurum, 481-521. google scholar
• Koch, G. (2010). Türkiye’deki Roma İmparatorluk Dönemi Lahitleri= Sarkophage Der Römischen Kaiserzeit in Der Türkei. Antalya: Akmed. google scholar
• Özgüç, T. (1948). Ön Tarih’te Anadolu’da Ölü Gömme Adetleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Özüdoğru, Ş. (2018). Kibyra 2014-2016 Yılı Çalışmaları ve Sonuçları. Phaselis IV, 109-146. google scholar
• Özyiğit, Ö (1988). Antik Çatılarda Dere Kiremitleri. Sanat Tarihi Dergisi 4 (4), Ocak. google scholar
• Riha, E. (1990). Der romische Schmuck aus Augst und Kaiseraugst. Augst: Amt fur Museen und Archaologie des Kantons Basel-Landschaft. google scholar Serdaroğlu, Ü. (2005). Behramkale-Assos. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. google scholar
• SNGvon Aul. (1967). : Sylloge NummorumGraecorum. Deutschland.Sammlung v.Aulock. Galatien-Kappadokien-Kaiserzeitliche Kistophoren-Posthume Lysimachus und Alexander - Tetradrachmen -Incerti, 14.Heft, Berlin. google scholar
• Söğüt, B. (2012). Börükçü 2003-2006 Yılları Kazıları. B. Söğüt (Ed.), Stratonikeia’dan Lagina’ya, A. A. Tırpan’a Armağan, İstanbul, 553-586. google scholar
• Sönmez, B., E. (2015). Nevşehir Müzesi’nde Bulunan Cam Unguentariumlar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (41), Aralık, 733-746. google scholar
• Sydenham , E., A. (1933). The Coinage of Caesarea in Cappadocia, London. google scholar
• Şirin, O., A.-Kolağasıoğlu ,M. (2017). Amisos Nekropolü Basit Toprak Mezar ve Kiremit Mezar Geleneği. Uluslararası Amisos Dergisi, 2( 2), 1-29. google scholar
• Tekocak, M. (2013). Akşehir Nasreddin Hoca Arkeoloji Müzesinden Bir Grup Cam Eser. Anadolu Antik Cam Araştırmaları Sempozymu, Kaunos/Kbid toplantıları2, Bilgin Kültür ve Sanat Yayınları, 127-142. google scholar
• Tekocak, M. ve Yıldız, V. (2015). Akşehir Nasreddin Hoca Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi’nde Bulunan Bir Grup Pişmiş Toprak Vazo. Prof. Dr. Ömer Özyiğit’e Armağan (Studies in Honour of Ömer Özyiğit), Cenker Atila - Emre Okan (Eds.), İstanbul: Ege Yayınları, s.413- 432. google scholar
• Temür, A. ve Özbilgin, Ö (2019). Samsun Müzesi Koleksiyonundan Bir Grup Cam Şişe, TÜBA-KED 202019, 41-72. google scholar
• Uğur, H. (2012). Garipler Tümülüsü. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, Klasik Arkeoloji Bilim Dalı, Konya. google scholar
• Yalman, B. (1992). Antandros Nekropol Kazısı. III. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 449-487. google scholar
• Yağcı, E., E. (1993). Başlangıcından Geç Antik Dönem Sonuna Kadar Anadolu’da Cam. (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Yıldız, V. (2016). Akhisar Arkeoloji Müzesi’nde Bulunan Unguentariumlar. Cbü Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), Mart. google scholar
• Wessberg, O. (1956). Glass: Typology- Chronology. Swedish Cyprus Expedition, IV, 3, 128-174. google scholar
• İnternet Kaynakları RPC https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/search/browse?volume_id=11 google scholar https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/6/6649 google scholar