Hükme Bağlı Tutukluluk

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 2, 133 - 153, 28.12.2018

Abdullah Batuhan Baytaz

Öz

Türk hukukunda azami tutukluluk süresi Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 102. maddesinde kaleme alınmıştır. İlgili maddede kaleme alınan azami süreler, ceza muhakemesi sürecinin tamamı için geçerlidir. Ancak Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi’nin tutuklamanın azami süresine ilişkin verdikleri kararlarında, tutukluluğu isnada bağlı tutukluluk – hükme bağlı tutukluluk şeklinde ikiye ayırmaktadır. Bu ayrıma göre, ilk derece mahkemesinin kararı vermesine kadar geçen sürede yapılan tutuklamaya “isnada bağlı tutukluluk” şeklinde nitelendirilmektedir. İlk derece mahkemesince kararın verilmesiyle kararın kesinleşmesine kadar geçen süre zarfındaki tutuklamaya ise hükme bağlı tutuklama denilmektedir. 

Stollenwerk kararında, AİHM, kişinin hürriyetinin, ortada herhangi bir mahkûmiyet kararı olmaksızın sınırlanmasına sebebiyet veren tutuklama koruma tedbiri bakımından üye ülkelerin kendi iç hukuklarında sözleşmeye göre daha iyi şartlara sahip olması halinde, sözleşme hükümlerini değil, sözleşemeden daha ileri koruma sağlayan iç hukuk kurallarının dikkate alınması gerektiğine karar vermiştir. Bu bağlamda isnada bağlı tutukluluk, hükme bağlı tutukluluk ayrımı, Anayasa Mahkemesi’nin, Yargıtay’ın tutuklamaya yönelik kararlarıyla birlikte AİHM’nin Stollenwerk kararının dikkate alınması suretiyle incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Ceza muhakemesi hukuku, tutuklama süreleri, hükme bağlı - isnada bağlı tutuklama

Detention on Remand

Öz

The maximum period of detention in Turkish law is regulated under Article 102 of the Penal Procedure Code. These periods apply to the whole penal procedure process. In the decisions of the Court of Cassation and the Constitutional Court on detention issues, they subdivide the detention. “Detention on accusation” refers to the detention that is given during the investigation and first instance period. Detention on remand refers to the detention that is given upon appeal and during the cassation period.

With regards to the Stollenwerk decision, it is necessary to determine whether domestic law and/or the European Convention on Human Rights provide further protection. It is crucial to state that detention on remand is not regulated under the Turkish PPC and it means that the time limitation of the detention includes the whole penal procedure process. According to the regulation of Turkish PPC on detention, it is not possible to render a detention decision without a time limitation. In this regard, the PPC Article 102 provides further protection rather than the convention. Therefore, the domestic law’s norm should be applied instead of the convention. 

Anahtar Kelimeler

Criminal procedure law, time period of detention, detention on remand - detention on accusation

Kaynakça

• Abdullah Batuhan Baytaz, Kanunilik İlkesi Bağlamında Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukukunda Yorum (On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2018)
• Ahmet Gökcen, Murat Balcı, Mehmet Emin Alşahin and Kerim Çakır, Ceza Muhakemesi Hukuku I, (2. Ed. Adalet Yayınevi, Ankara 2017)
• Ahmet Gökcen, Murat Balcı, Mehmet Emin Alşahin and Kerim Çakır, Ceza Muhakamesi Hukuku, (3. Ed. Adalet Yayınevi, Ankara 2018)
• Bahri Öztürk, Durmuş Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem, Özge Sırma Gezer, Yasemin Saygılar Kırıt, Özdem Özaydın, Esra Alan Akcan and Efser Erden Tütüncü, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku (10. Ed., Seçkin Yayıncılık, İstanbul 2016)
• Cumhur Şahin, Ceza Muhakemesi Hukuku I (8. Ed. Seçkin Yayıncılık, İstanbul 2017)
• Feridun Yenisey and Ayşe Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku (6. Ed. Seçkin Yayıncılık, İstanbul 2018)
• Hakan Hakeri and Yener Ünver, Ceza Muhakemesi Hukuku, (12. Ed, Adalet Yayınevi, Ankara 2017)
• Halit Dönmez, ‘CMK 102’deki Tutukluluk Süresiyle İlgili Değerlendirme’ Ankara Barosu Dergisi, Y68, S 2010/4, 189, 198
• Hasan Sınar, Ceza Muhakemesi Hukukunda Tutuklama, (On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2016)
• Nur Centel, ‘İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları Işığında Tutuklama Hukukuna Eleştirel Yaklaşım’ Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C 17, S1-2, 49, 93
• Nur Centel and Hamide Zafer, Ceza Muhakemesi Hukuku, (13th Ed. Beta Yayınları, İstanbul, 2016)
• Nurullah Kunter, Feridun Yenisey and Ayşe Nuhoğlu, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku (18. Ed. Beta Yayınevi, İstanbul 2010)
• Metin Feyzioğlu and Güneş Okuyucu Ergün, ‘Türk Hukukunda Tutuklulukta Azami Süre’ Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C59, S1, Yıl: 2010, 35,59
• Murat Balcı, ‘Tutukluluk süreleri ve Temyiz Aşaması’ (2011) İstanbul Barosu Dergisi C85, S6
• Pınar F. Ölçer, EHRC 2017/218 (Sdu European Human Rights Cases)
• Veli Özer Özbek, Koray Doğan, Pınar Bacaksız and İlker Tepe, Ceza Muhakemesi Hukuku, (11. Ed. Seçkin Yayıncılık, Ankara 2018)