Models of Sexual Assault Laws and Evidentiary Matters

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 230 - 247, 23.02.2024

Selman Dursun , Ali Emrah Bozbayındır

https://doi.org/10.26650/JPLC2023-1380507

Öz

One of the most important topics of discussion in criminal law in recent years has been the changes in understanding regarding sexual offenses and their related concepts. Following the acceptance that the legal value protected under sexual offences is individual rather than social, fundamental differences have occurred in the approaches and concepts. The current stage of this development involves a search for different models for this offense, particularly with regard to defining the offense of sexual assault. The traditional coercion-based model has come under various criticisms over time, with the so-called consent models having become a current issue. In addition to the coercion-based model, this study analyzes the consent-based models as affirmative and negative consent models of will and examines their implications for the law of evidence. The study briefly mentions French, Italian, Spanish, and German codes as examples of different models. Lastly, the study evaluates the regulation of sexual assault under Turkish law based on the abovementioned models. Regarding its historical development prior to the reform of the Penal Code in 2005, Turkish law adopted the coercion-based model. The article also discusses the post-new code discussions in detail.

Anahtar Kelimeler

Sexual assault, coercion-based model, consent-based models

Cinsel Saldırı Suçunun Tanımında Modeller ve İspat Meselesi

Öz

Son yıllarda ceza hukukunun en önemli tartışma konularından birini cinsel suçlar alanında yaşanan anlayış ve buna bağlı kavram değişiklikleri oluşturmaktadır. Özellikle cinsel suçlarla korunan hukuki değerin toplumsal olmaktan çıkıp bireysel bir değer olarak kabulünden sonra bu alanda esaslı yaklaşım ve kavram farklılıkları temayüz etmiştir. Bu değişim sürecinin son aşamasını bilhassa cinsel saldırı suçunun tanımında yeni model arayışları teşkil etmektedir. Geleneksel cebir modeli zaman içerisinde çeşitli eleştirilere maruz kalmış ve rıza modelleri olarak anılan yaklaşımlar öne çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmada cebir modelinin yanı sıra rıza modelleri, (“yalnızca evet evet demektir” olarak anılan) müspet ve (“hayır hayır demektir” olarak anılan) menfi irade modelleri olarak ele alınmış ve bunların ispat hukukuna etkisi irdelenmiştir. Bu bağlamda çalışmada cebir modelini esas alan Fransız ve İtalyan hukuku ile müspet irade modelini seçen İspanyol hukukuna kısaca değinilmiş, menfi irade modelini kabul eden Alman hukuku ayrıntılı olarak incelenmiştir. Nihayet Türk hukukundaki cinsel saldırı düzenlemesi mezkûr modeller temelinde değerlendirilmiştir. Tarihsel gelişimi içinde Türk hukukunda 2005 yılında hayata geçen ceza hukuku reformu öncesinde cebir modeli benimsenmiştir. 2005 sonrası ve halen yürürlükte olan kanun metninde hangi modelin esas alındığı ayrıntılı olarak tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cinsel saldırı, cebir modeli, rıza modelleri

Kaynakça

• Ahmed Ziya, Mufassal Kanun-ı Ceza ve Teferruatı Şerhi (1329 [1913]). google scholar
• Akbulut B, ‘Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlarda Rızanın Niteliği’ (2019) 14(40) Ceza Hukuku Dergisi 265-288. google scholar
• Akçin İ, ‘Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar’ (2006) 32(1-2) Yargıtay Dergisi 99-144. google scholar
• Akgündüz A, Mukayeseli İslam ve Osmanlı Külliyatı (Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi 1986). google scholar
• Artuk M E, Gökcen A, Alşahin M E ve Çakır K, Ceza Hukuku Özel Hükümler (20. Baskı, Adalet 2022). google scholar
• [Belgesay] M R, Mufassal Ceza Kanunu Şerhi (1341 [1925]). google scholar
• Bohlander M, Principles of German Criminal Law (Hart 2009). google scholar
• Caletti G M, ‘Coercion by Violence and its Changing Meaning: The Experience of Italy’ in Elisa Hoven ve Thomas Weigend (ed) Consent and Sexual Offences (Nomos 2022) 25-41. google scholar
• Cancio Melia M, ‘Sexual Assaults under Spanish Law: Law Reform, Consent, and Political Identity’ in Tatjana Hörnle (ed), Sexual Assault: Law Reform in a Comparative Perpective (Oxford 2023) 215-234. google scholar
• Centel N ve Zafer H, ‘Cinsel Saldırı Suçu’ in Mahmut Koca, İzzet Özgenç, İlhan Üzülmez ve M. Emin Alşahin (ed), Prof. Dr. Mehmet Emin Artuk’a Armağan (Seçkin 2020) 225-264. google scholar
• Deckers R, ‘Zur Reform des Sexualstrafrechts durch das StAG 2016’ (2017) Strafverteidiger 410-412. google scholar
• Demirel M, ‘Ceza Hukukunda Rızanın İki Boyutu: Tipikliğe Engel Olan Rıza ve Hukuka Uygunluk Nedeni Olan Rıza’ (2020) 78(3) İstanbul Hukuk Mecmuası 1469-1523. google scholar
• Dönmezer S, Ceza Hukuku Özel Kısım: Genel Adap ve Aile Düzenine Karşı Cürümler (4. Baskı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi 1975). google scholar
• Dursun S, ‘Türk Ceza Hukuku’nda Cinsel Suçlara Genel Bir Bakış’ (2014) 9(24) Ceza Hukuku Dergisi 57-73. google scholar
• Eisele J, ‘Das neue Sexualstrafrecht’ (2017) 3(1) Rechtspsychologie 7-30. google scholar
• Eisele, J, in Albin Eser v.d. (ed), Schönke/Schröder Strafgesetzbuch Kommentar (30. Baskı, C. H. Beck 2019). google scholar
• Ekici Şahin M, Ceza Hukukunda Rıza (On İki Levha 2012). google scholar
• Elliot C, French Criminal Law (Routledge 2011). google scholar
• Erbaş R, ‘Challenges in Regulating Sexual Offences in Turkey’ in Rahime Erbaş (ed), Global Problems in Sexual Offenses (Lexington, 2022) 3-24. google scholar
• Erbaş R, Can N, Akdemir A ve Çakırhan S, ‘Attrition in Sexual Offenses with Evidentiary Challenges: The Example of Türkiye’ in Rahime Erbaş (ed), European Perpectives on Attrition in Sexual Offenses (Lexington 2023) 185-213. google scholar
• Erem F ve Toroslu N, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (6. Baskı, Savaş 1994). google scholar
• Eschelbach R, in Holger Matt ve Joachim Renzikowski (ed), Strafgesetzbuch Kommentar (2. Baskı, Franz Vahlen 2020). google scholar
• Fischer T, Strafgesetzbuch (62. Baskı, C. H. Beck 2015). google scholar
• Fischer T, Strafgesetzbuch (70. Baskı, C. H. Beck 2023). google scholar
• Gmelin L ve Wörner H, ‘Reform Needs in German Criminal Law on Sexual Offences’ in Rahime Erbaş (ed), European Perpectives on Attrition in Sexual Offenses (Lexington, 2023) 79-111. google scholar
• Goujard C, ‘EU Countries Reject Making Non-consensual Sex a Criminal Offense Across the Bloc’ (Politico, 9 Haziran 2023) <https://www.politico.eu/article/rape-europe-criminal-offense-non-consensual-sex> Erişim Tarihi 11 Ekim 2023. google scholar
• Gökcan H T ve Artuç M, Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu Şerhi (3. Cilt, Adalet 2021). google scholar
• Gökcen A, Tanzimat Dönemi Osmanlı Ceza Kanunları ve Bu Kanunlardaki Ceza Müeyyideleri (1989). google scholar
• Gutschker T, ‘EU-Parlament will Vergewaltigung einheitlich bestrafen’ (Frankfurter Allgemeine Zeitung, 28 Haziran 2023) <https://www.faz.net/aktuell/politik/ausland/eu-parlament-will-vergewaltigung-europaweit-regeln-18996296.html> Erişim Tarihi 11 Ekim 2023. google scholar
• Heger M, ‘Grenzüberschreitungen: Anmerkung zu den Tatbestandsvorgaben im Vorschlag der EU-Kommission für eine Richtlinie zur Bekamp-fung von Gewalt gegen Frauen und hauslicher Gewalt’ (2022) (4) Kriminalpolitische Zeitschrift 273-282. google scholar
• Heller F, ‘Spanish Coalition Clashes Over Controversial Sexual Assault Law’ (Euractiv, 7 Şubat 2023) google scholar
• <https://www.euractiv.com/section/politics/news/spanish-coalition-clashes-over-controversial-sexual-assault-law> Erişim Tarihi 11 Ekim 2023. google scholar
• Herning L ve Illgner J, ‘Ja heiBt Ja: Konsensorientierter Ansatz im deutschen Sexualstrafrecht’ (2016) Zeitschrift für Rechtspolitik, 77-80. google scholar
• Hoven E, ‘Bekampfung von Gewalt gegen Frauen und hauslicher Gewalt: Was andert sich für das deutsche Strafgesetzbuch durch die EU-Richtlinie?’ (2022) (4) Zeitschrift für Rechtspolitik, 118-121. google scholar
• Hoven E, ‘Das neue Sexualstrafrecht: Ein erster Überblick’ (2020) (10) Neue Zeitschrift für Strafrecht 578-586. google scholar
• Hoven E ve Weigend T, ‘Nein heiBt Nein- und viele Fragen offen’ (2017) (4) Juristen Zeitung 182-191. google scholar
• Hoven E ve Weigend T, Strafsachen: Ist unser Recht wirklich gerecht? (Dumont 2023). google scholar
• Tatjana H, ‘The New German Law on Sexual Assault’ in Tatjana Hörnle (ed), Sexual Assault: Law Reform in a Comparative Perpective (Oxford, 2023) 141-162. google scholar
• İba H, ‘Cinsel Özgürlüğe Karşı Suçlarda Rızanın Hukuki Niteliği’ (2023) 29(1) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 98-139. google scholar
• Kantarcı N, Türk Ceza Hukukunda Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu (Adalet 2016). google scholar
• Koca M ve Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (9. Baskı, Adalet 2023). google scholar
• Kocaoğlu S S, Yargı Kararları Işığında Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar (TCK m. 102-105) (Yetkin 2016). google scholar
• Laue C, in Dieter Dölling v.d. (ed), Gesamtes Strafrecht (5. Baskı, Nomos 2022). google scholar
• Lederer J, in Klaus Leipold, Michael Tsambikakis ve Mark A. Zöller (ed) AnwaltKommentar StGB (3. Baskı, C. F. Müller 2020). google scholar
• Löffelmann M, ‘Verfassungswidrigkeit des neuen § 177 StGB?’ (2017) Strafverteidiger 413-417. google scholar
• Majno, Ceza Kanunu Şerhi: Türk ve İtalyan Ceza Kanunları (Cilt 3, Yargıtay 1980). google scholar
• Meineck S ve Köver C, ‘EU-Rat gegen einheitlichen Schutz vor Vergewaltigung’ (Netzpolitik.Org, 16 Haziran 2023) <https://netzpolitik.org/2023/gesetz-zu-gewalt-gegen-frauen-eu-rat-gegen-einheitlichen-schutz-vor-vergewaltigung> Erişim Tarihi 11 Ekim 2023. google scholar
• Memiş Kartal P, Türk Ceza Hukuku’nda Çocukların Cinsel İstismarı (Der 2014). google scholar
• Moceri A, ‘Spain’s Sexual Consent Law Debacle Has Sanchez’s Coalition on the Ropes’ (World Politics Review, 18 Mayıs 2023) <https://www.worldpoliticsreview.com/spain-feminism-sexual-crime-politics-socialists-podemos-consent> Erişim Tarihi 11 Ekim 2023. google scholar
• Navy J, ‘After the Law of April 21, 2021, a New Definition of Rape’ (Rift, 20 Şubat 2022) <https://www.riftavocats.fr/english/papers/Rape-Definition-France-Lawyer> Erişim Tarihi 20 Aralık 2023. google scholar
• Önder A, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (4. Bası, Filiz 1994). google scholar
• Özbek V Ö, Doğan K ve Bacaksız P, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (17. Baskı, Seçkin 2022). google scholar
• Rapport de Mme Marie Mercier, au nom de la commission des lois, n° 467 (2020-2021) <https://www.senat.fr/rap/l20-467/l20-4671.pdf> Erişim Tarihi 20 Aralık 2023. google scholar
• Renzikowski J, ‘Sexueller Übergriff, sexuelle Nötigung, sexueller Missbrauch’ in Eric Hilgendorf, Hans Kudlich ve Brian Valerius (ed), Handbuch des Strafrechts (Cilt 4, C. F. Müller 2019) 439-517. google scholar
• Sami, Mirat-ı Kanun-ı Ceza: Kanun-ı Ceza Şerhi (1324 [1908]). google scholar
• Sancinetti M A, ‘Die einzelne Zeugenaussage und das Zweifelsprinzip’ in Georg Freund, Uwe Murmann, Rene Bloy ve Walter Perron (ed), Festschrift für Wolfgang Frisch (Duncker & Humblot 2013) 1233-1253. google scholar
• Schramm E, ‘Expansives Sexualstrafrecht’ (2021) (3) Deutsch-Georgische Strafrechtszeitschrift, 70-75. google scholar
• Şentop M, Tanzimat Dönemi Osmanlı Ceza Hukuku: Kanunlar, Tadiller, Lahiyalar, Uygulama (2004). google scholar
• Taner F G, Türk Ceza Hukukunda Cinsel Özgürlüğe Karşı Suçlar (3. Baskı, Seçkin 2023). google scholar
• Tezcan D, Erdem M R ve Önok R M, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku (21. Baskı, Seçkin 2023). google scholar
• Turhan E, Türk ve Alman Ceza Hukukunda Çocukların Cinsel İstismarı Suçu (Seçkin 2021). google scholar
• Weigend T, ‘Tatbestande zum Schutz der Sexualmoral’ (2017) (129/2) Zeitschrift für die Gesamte Strafrechtswissenschaft 513-528. google scholar
• Wildt D, ‘Europa im Überlick’ (2023) (7) Strafverteidiger Forum 249-250. google scholar
• Zhou Z, Sexualstrafrecht in Deutschland und China (Duncker & Humblot 2020). google scholar