DÖVİZ KURU OYNAKLIĞININ İTHALATA ETKİLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2010, Sayı: 11, 31 - 44, 26.08.2011

Yrd. Doç. Dr. Aydın Sarı

Öz

Dış ticarete etki eden faktörler daima ilgi alanı olmuştur. Döviz kurları dış ticaret üzerindeki etkileriyle diğer
faktörlere göre ön plana çıkan bir değişkendir. Birçok uygulamalı çalışmada döviz kurundaki değişmelerin,
ithalat ve ihracat üzerindeki etkileri incelenmiştir. Pek çok çalışmada birbirini destekleyen bulgular bulunmasa
da konuyu açıklayıcı ve konuya katkı sağlayıcı sonuçlara ulaşılmıştır. Bu çalışmada yeni bir metot olan
Markov Switching ARCH ekonometri tekniği kullanılarak döviz kurunun oynaklığı belirlenmiştir. Regresyon
sonucunda da döviz kuru belirsizliğinin yarattığı risklerden, ithalat değerinin etkilendiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Döviz Kuru Oynaklığı, İthalat, Zaman Serileri, Belirsizlik, Doğrusal Olmayan Modeller, Türkiye Ekonomisi, Kur Riski, Markov Dönüşümlü ARCH (SWARCH)

Kaynakça

• Akaike, H. (1973), “Maximum Likelihood Estimation of Gaussian Autoregressive Moving Average Models” Biometrika, 60, s.255-65
• Akdi, Y. (2003), Zaman Serileri Analizi, Bıçaklar Kitabevi, Ankara, s.273.
• Arize. C., A, Shwiff, S. S. (1998), “Does exchange-Rate volatility affect import flows in G-7 countries? Evidence from cointegration models”, Applied Economics, Vol. 30, s. 1269-1276.
• Arize. C., A, Osang, T., Slottje, D. J, Y. (2000), “Exchange-Rate Volatility and Foreign Trade: Evidence From Thirteen LDC’s”, Journal of Business and Economic Statistics, Vol. 18, No.1, s. 10-17.
• Baum. C. F., Çağlayan, M, Özkan, N. (2004), “Nonlinear Effects of Exchange Rate Volatility on the Volume of Bilateral Exports”, Journal of Applied, Vol.19, s. 1-23.
• Broll, U., Eckwert, B. (1999) “Exchange Rate Volatility and International Trade”, Southern Economic Journal, Vol. 66, No.1, s. 178-185
• Choudhig, T. (2006) “Exchange Rate Volatility and United Kingdom Trade: evidence from Canada, Japan and New Zealand”, Empirical Economics, Springer.
• Dursun, G., Bozkurt, H., (2007) “Reel Döviz Kurunun GARCH Modeli ile Tahmini ve Yabancı Doğrudan Yatırım İlişkisi: Türkiye Analizi” 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi 24-25 Mayıs 2007 İnönü Üniversitesi Malatya.
• Hau, H. (2002), “Real Exchange Rate Volatility and Economic Openness: Theory and Evidence”, Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 34, No. 3, s. 611-630.
• Koray F. Lastrapes D. W., (1989) “Real Exchange Rate Volatility and US Bilateral Trend: A Var Approach”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 71, No.4, s.708-712.
• Dhdakia H., R., Saradhi V. R., (2000) “Exchange Rate Pass-Through and Volatility: Impact on Indian Foreign Trade”, Economic and Political Weekly, Vol. 35, No.47, s.4109-4116.
• Enders, W. (2004), Applied Econometric Time Series, Wiley Seies, Alabama
• Franses, P. H., Dijk, D. (2006), Non-Linear Time Series Models in Empirical Finance, Cambridge University Press s.13
• Gül, E., Ekinci, A. (2006), “Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile İhracat ve İthalat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1990-2006”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:16, s.165-190
• Güloğlu, B., Akman, A. (2007), “Türkiye’de Döviz Kuru Oynaklığının Swarch Yöntemi ile Analizi”, Finans Politik&Ekonomik Yorumlar, Yıl:44, Sayı:512, s.43-52
• Köse, N., Ay, A., Topallı, N., (2008), “Döviz Kuru Oynaklığının İhracata Etkisi: Türkiye Örneği (1995- 2008)” Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10/2 (2008), s.25-45
• Kutlar, A. (2005), Uygulamalı Ekonometri, Ankara, Nobel, s.334.
• Özbay, P. (1999), “The Effect of Exchange Rate Uncertainty on Exports A Case Study For Turkey”, Research Paper, March 1999.
• Öztürk, İ., Acaravcı, A. (2006), “The Effect of Exchange Rate Uncertainty on Turkish Export: An Ampirical İnvestigation”, Review of Social, Economic and Business Studies, Vol 2, Fall 2002-2003, s.197-206
• Sevüktekin, M, Nargeleçekenler, M, (2005), Zaman Serileri Analizi, Nobel, Ankara, s.37.
• Türkyılmaz, S., Özer, M, Kutlu, E. (2007), “Döviz Kuru Oynaklığı ile İthalat ve İhracat Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:2007, Cilt:7, Sayı:2, s.133- 149.
• Vogelvang, B, (2005), Econometrics Theory and Applications with Eviews, Pearson, s.117.