YUNAN İSYANI'NDA (1821-1832) LONDRA YUNAN KOMİTESİ VE İNGİLİZ YUNANSEVERLERİN FAALİYETLERİ
Yıl 2012,
Sayı: 22, 41 - 64, 12.12.2012
Hasan Demirhan
Öz
XVIl-XVII. yüzyıllarda Avrupa'da yaşanan Aydınlanma çağı boyunca birçok zengin Avrupalı Yunanistan coğrafyasını ziyaret etmiş ve Antik Yunan kalıntılarını keşfederek bu yüzyıllarda Avrupa'da bir Yunan hayranlığının oluşmasına katkıda bulunmuşlardı. Avrupa'daki bu yunan hayranlığı tüm Avrupalı devletlerde olduğu gibi İngiltere' de de bir grup Yunanseverin ortaya çıkmasına sebep oldu. 1821 yılında Aleksandr İpsilantis 'in Yunan isyanını başlatmasıyla birlikte İngiltere'de Yunanistan'a ve Yunanlara olan ilgi doruk noktasına çıktı. Bu ilgiyle birlikte birçok İngiliz Yunansever savaşmak için Yunaı asilere katıldı. Diğer Yunanseverler ise başta Londra olmak üzere İngiltere'de çok sayıda yardım komiteleri kurdu. Kurulan bu yardım komiteleri ile Yunan isyancılar maddi ve manevi yönden desteklendiler. İngiliz devleti bu dönemde ( 1821- 1827)Yunan isyanında tarafsız olduğunu ilan ediyordu. Ancak İngiltere, İngiliz Yunanseverlerin Yunanistan 'a yaptıkları yardımları desteklemiş ve yapılan yardımlara göz yummuştu. İngiltere devleti kurulacak bir Yunanistan'ın geleceğinde söz sahibi olmak istiyordu. Çünkü Yunanistan İngiltere'nin doğu Akdeniz hakimiyetinde ve Hindistan yolu üzerinde büyük bir öneme sahipti. Bu yüzden devlet olarak tarafsız ama sivil toplum kuruluşları ile isyanı yönlendiren bir devlet olacak ve bu yeni kurulan devletin üzerindeki otoritesini ve ekonomik hakimiyetini bu İngiliz Yunanseverler sayesinde kuracaktı.
Kaynakça
- Arşiv Vesikaları
Başbakanlık Osmanlı Arşivi Hattı Hümayun Tasnifi
BOA HAT., Nr. 40044-C.
BOA, HAT., Nr. 38785-B.
BOA, HAT., Nr. 38730.
BOA, HAT., Nr. 40290-D.
- Araştırma Eserleri
Castellen, George, Balkanların Tarihi, Çev: Ayşegül Yaraman-Başbuğu, Milliyet Yayınları, İstanbul 1993
Dakin, Douglas, The Unification of Greece (1770-1923), Ernest Benn Ltd., Londra 1972
Dakin, Douglas, M.A., Ph. D., British and American Phılhellenes (During the War of Greek İndependence 1821-1833)
Halikarnas Balıkçısı, Anadolu'nun Sesi (Tarih ve Helenizm), Bilgi Yayınevi, Aralık 1982, s. 20-21
Kurtoğlu, Fevzi, Yunan İstiklal Harbi ve Navarin Muharebesi, C.1, Genelkurmay Başkanlığı Yayınları, 1944
Leland H. Jenks, The Migration of British Capital to 1875, Barnes Noble Books, Newyork 1973
Lord Courtney of Penwith, Nationalism and War ın The Near East, Clarendon Press, Oxford: 1915, s. 62
Martin, Bernal, Kara Atena (Eski Yunanistan Uydurmacısı Nasıl İmal Edildi? 1785-1985), Kaynak Yayınları, Çeviren: Özcan Buse, Haziran 1998. s. 404
Örenç, Ali Fuat, Balkanlarda İlk Dram Unuttuğumuz Mora Türkleri ve Eyaletten Bağımsızlığa Yunanistan, Babıali Kültür Yayıncılığı, İstanbul. 2009
Pappas, Paul Constantine, The United States and the Greek War for İndependence (1821-1828), CoLombia University Pres, New York, 1985
Pratt, Michael, Britain's Greek Empire, Yayınevi: Rex Collings. London. 1978
Roberts, Elizabeth, Freedom, Faction, Fame and Blood" British Soldiers of Conscience in Greece, Spain and Finland, Sussex Academic Press, Brighton, 2010
Şimşir, Bilal N., Ege Sorunu Belgeler C.1 (1912-1913), TTK. Ankara. 1989
William St. Clair, That Greece Might Stil be Free, Oxford University Press, Newyork-Toronto, 1972, s.14
C.M., Woodhouse, The Philhellenes, Fairleign Dickinson University Pres, New Jersey, 1971
- Makaleler
Dimaras, Alexıs, "The Other Brıtish Philhelenes", The Struggle for Greek lndependence (Essays to mark the 150 th. Anniversary of the Greek war of ındependence, Hazırlayan: Richard Clogg, The Macmillan Press Ltd., Bristol 1973, s.200-221
Esin Ozansoy, "Lord Byron Yunanistan' da: Byron'un 19. yüzyıl Çağdaş Yunan Kültürü Etkisi'', Litera, Sayı: 15, İstanbul 2003, s.21-38
Prinççi, Ferhat, "Yunan Ulusal Kimliği'nin Oluşumu Sürecinde İçsel ve Dışsal Parametrelerin Analizi", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Ankara 2006, Sayı: 46, s.53-78