MİDHAT EFENDİ (PAŞA) VE SELİM PAŞA’NIN RUMELİ MÜFETTİŞLİKLERİ (1854-1855)

Yıl 2015, Sayı: 27, 1 - 14, 30.06.2015

Adem Korkmaz

Öz

Bu makalede Kırım Savaşı (1853-1856) esnasında Balkanlarda yaşanan eşkıyalık, hırsızlık ve adam kaçırma gibi asayişi bozan olaylarla ilgili İngiltere ve Fransa elçiliklerinin şikâyeti üzerine Bâbıâli tarafından müfettiş olarak Rumeli’ye gönderilen Midhat Efendi ve Selim Paşa’nın faaliyetleri incelenmiştir. Bu kapsamda Varna civarındaki bölgeler için görevlendirilen ve ileride Tuna ve Bağdat gibi valiliklerindeki başarılarıyla temayüz edecek olan Midhat Efendi’nin Varna, İslimye, Şumnu ve Ruscuk’taki adam kaçırma, öldürme, yol kesme ve gasp gibi suçlara karışanlarla mücadelesi ve yolsuzluğa bulaşan memurları yargılaması ele alınmıştır. Yine Edirne, Yenişehir ve Yanya tarafları için görevlendirilen Selim Paşa’nın bu bölgelerdeki asayişi bozan unsurlarla ilgili olarak yaptığı faaliyetlere değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Midhat Paşa, Selim Paşa, Balkanlar, Suç, Teftiş

MIDHAT EFENDİ (PASHA) AND SELIM PASHA’S INSPECTORSHIPS OF RUMELIA (1854-1855)

Öz

In this article, the activities of Midhat Effendi and Selim Pasha were examined. They were sent to Rumeli by the Sublime Porte as inspectors based on the complaints of the British and French embassies concerning the perturbing acts such as banditry, theft and kidnapping in the Balkans during the Crimean War (1853-1856). Midhat Effendi was appointed for the regions near Varna and would be famous for the achievements of the governorships such as Danube and Baghdad. In this context, Midhat Effendi’s fight against people who were involved in crimes such as kidnappings, killing, roadblocks and extortion in Varna, Sliven, Shumen and Ruse as well as his prosecution of officials involved in corruption were examined. Again, activities of Selim Pasha, who was assigned to Edirne, Larissa and Janina, were discussed in terms of the disruptive elements in these regions.

Anahtar Kelimeler

Midhat Pasha, Selim Pasha, Balkans, Crime, Inspection

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
• Bâbıâli Evrak Odası Ayniyat Defterleri (BEO.AYN.d)
• Hariciye Nezareti Mektubi Kalemi Evrakı (HR.MKT)
• Hariciye Nezareti Siyasi (HR.SYS)
• Hariciye Nezareti Tercüme Odası Evrakı (HR.TO)
• İrade Dahiliye (İ.DH)
• İrade Eyalet-i Mümtaze Bulgaristan (İ.MTZ.(04)
• İrade Meclis-i Vala (İ.MVL)
• Meclis-i Vâlâ Evrakı (MVL)
• Sadaret Amedi Kalemi Evrakı (A.AMD)
• Sadaret Mektubi Kalemi Meclis-i Vâlâ Evrakı (A.MKT.MVL)
• Sadaret Mektubi Kalemi Nezaret ve Deva’ir Evrakı (A.MKT.NZD)
• Sadaret Mektubi Kalemi Umum Vilayat Evrakı (A.MKT.UM)
• Yayınlar
• Armağan, A. Latif; “XVIII. Yüzyılda Hac Yolu Güzergâhı ve Menziller (Menâzilü’lHacc)”, Osmanlı Araştırmaları, Sayı 20, İstanbul, 2000, s.73-118.
• Akyıldız, Ali; “Tanzimat”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), C.40, İstanbul, 2011, s.1-10.
• Aydın, Mahir; Ahmet Arif Hikmet Beyefendi, TTK, Ankara, 2013, s.95-113. DİA, “Kocabaşı”, DİA, C.26, Ankara, 2002, s. 140-141.
• Eren, A. Cevad; “Tanzimat”, İslam Ansiklopedisi (İA), C.11, MEB, İstanbul, 1970, s.709-765.
• İnalcık, Halil; “Sened-i İttifak ve Gülhane Hatt-ı Hümayunu”, Belleten, C. 28/112, TTK, Ankara, 1964, s.612-614.
• Korkmaz, Adem; Midhat Paşa’nın Hayatı, İdari ve Siyasi Faaliyetleri, Danışman: Prof. Dr. Mehmet Ali Beyhan, İstanbul Üniversitesi SBE Tarih Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul, 2016,
• Midhat Paşa; Midhat Paşa, Hayat-ı Siyâsiyyesi, Hidemâtı, Menfâ Hayatı, C.1 (Tabsıra-i İbret), Naşiri; Ali Haydar Midhat, İstanbul, Hilal Matbaası, 1325.
• Özcan, Abdülkadir; “Başı Bozuk”, DİA, C.5, İstanbul, 1992, s.130.
• Uçarol, Rifat; Siyasi Tarih (1789-1994), Filiz Kitabevi, İstanbul, 1995.