FEN VE MATEMATİK ÖĞRETMENLERİNİN BİLİMSEL MODEL HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 3, 113 - 130, 29.12.2016

Ela Ayşe Köksal , Hülya Yıldırım

Öz

Bu çalışma; ilk ve
ortaöğretim fen ve matematik öğretmenlerinin bilimsel model hakkındaki görüşlerini
tespit etmeye yöneliktir. Bu amaçla, 2010--2011 eğitim ve öğretim yılında
Yozgat ili Sorgun ilçesinde görev yapan 41 fen ve matematik öğretmeni örneklem
olarak seçilmiştir. Örnekleme; Likert tipi 30 sorudan oluşan bir anket
uygulanmıştır. Sonuçlar öğretmenlerin model ve modellemenin doğası ile ilgili
olarak bilgi eksiklikleri olduğunu göstermiştir. Öğretmenler bir modelin tam
bir kopya olduğu şeklinde bilimsel olmayan bir anlayışa sahiptir, modelleri
niceliksel ya da yorumsal tarzda kullanmamaktadır ve nelerin model olduğuna
karar vermede sıkıntı yaşamaktadırlar. Bu nedenle, öğretmenlerin bilimsel
bilginin oluşmasında büyük önemi olan modellerin doğasını daha yakından tanımaları
ve öğretim programlarının model ve modelleme etkinliklerine daha çok yer
vermesi gerekmektedir. 

Anahtar Kelimeler

model, modelleme, fen öğretmeni, matematik öğretmeni

An Evaluation of Science and Mathematics Teachers’ Views On Scientific Model

Öz

This
study is about to determine the views of elementary and secondary
school science and mathematics teachers on the issues of
what models and their roles are, why and how they are used. For this
purpose, in 2010—2011 academic year, 41 science and mathematics teachers
working in Sorgun, Yozgat were selected as the sample. A questionnaire
consisting of 30 Likert type items was administered to this sample. Results have
shown that teachers have lack of information on scientific model and its
nature. Teachers have a limited understanding of models as thinking them
of exact replicas; cannot use models quantitatively or interpretatively; and
suffer in deciding what the model
is. Therefore, teachers should get better acquainted with the
nature of models, which is very important on the formation of scientific
knowledge, and teaching programs should give more space to model and modelling activities.

Anahtar Kelimeler

model, modelling, science teacher, mathematics teacher

Kaynakça

• Arslan A. ve Doğru, M. (2014). Modellemeye dayalı fen öğretiminin ilköğretim öğrencilerinin anlama, hatırda tutma, yaratıcılık düzeyleri ile zihinsel modelleri üzerine etkisi. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 4(2), 1-17.
• Aslan, A. ve Yadigaroğlu, M. (2013). Eğitim fakültelerindeki fen ve matematik lisansüstü öğrencilerinin model ve modelleme hakkındaki görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2, 123-132.
• Berber, N. C. ve Güzel, H. (2009). Fen ve matematik öğretmen adaylarının modellerin bilim ve fendeki rolüne ve amacına ilişkin algıları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 87-97.
• Canpolat, N., Pınarbaşı, T., Bayrakçeken, S. ve Geban, Ö. (2004). Kavramsal değişim yaklaşımı-III: Model kullanımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 377-384.
• Çökelez, A. ve Yalçın, S. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin atom kavramı ile ilgili zihinsel modellerinin incelenmesi. Elementary Education Online, 11, 452-471.
• Ekici, E., Ekici, F. ve Aydın, F. (2007). Fen bilgisi derslerinde benzetimlerin (analoji) kullanılabilirliğine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri ve örnekleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 95-113.
• Gilbert, J. K., & Boulter, C. J. (2003). Learning science through models and modelling, In Barry J. Fraser, & Kenneth G. Tobin (Eds.), International Handbook of Science Education, (pp. 53-58, 63-65). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Gilbert, J. K., Boulter, C., & Rutherford, M. (1998). Models in explanations, Part 1: Horses for courses? International Journal of Science Education,20 (1), 83-97, DOI: 10.1080/0950069980200106
• Güneş, B., Bağcı, N. ve Gülçiçek, Ç., (2004). Fen bilimlerinde kullanılan modellerle ilgili öğretmen görüşlerinin tespit edilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, 1-14.
• Güneş, B., Gülçiçek, Ç., ve Bağcı, N. (2004). Eğitim fakültelerindeki fen ve matematik öğretim elemanlarının model ve modelleme hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 1, 35-48.
• bilimsel model ve modelleme hakkındaki görüşlerinin bir yaz bilim kampı süresince gelişimi. Eğitim ve Bilim, 40, 1-18.
• Tezcan, H. ve Seyitoğlu, B. (2007). Lise kimya ders kitaplarının analojik açıdan incelenmesi. Millî2Eğitim, (174), 282-292.
• Treagust, D. F., Chittleborough, G., & Mamiala, T. L. (2002). Students' understanding of the role of scientific models in learning science. International Journal of Science Education, 24, 357-368. 06 August 2015 DOI:10.1080/09500690110066485
• Ulusoy, K. (2009). Sosyal bilgiler dersi kültür ve miras öğrenme alanının işlenişinin 4. ve 5. sınıf öğrencileri tarafından değerlendirilmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, (18), 1-26.
• Ünal, G. ve Ergin, Ö. (2006). Fen eğitimi ve modeller. Millî Eğitim, (171), 188-196.
• Ünal Çoban, G. ve Ergin, Ö. (2013). Modellemeye dayalı fen öğretiminin etkilerinin bilimsel bilgi açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 505-520
• Ünsal, Y., Ergin, İ., ve Kızılcık, H. Ş. (2009). Ortaöğretim fizik ders kitaplarının bilimsel model ve modellemeler bakımından analizi: Türkiye’de okutulan fizik ders kitapları örneği. 1. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde (The 1st International Congress of Educational Research) sunulan poster. 1-3 Mayıs 2009, Çanakkale. http://www.hskizilcik.com/kisisel/eserler/eab1.pdf
• Van Driel, J. H., & Verloop, N. (1999). Teachers’ knowledge of models and modelling in science. International Journal of Science Education, 21(11), 1141- 1153. 25 March 2016 DOI: 10.1080/095006999290110