Aile Okuryazarlığı Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 2, 203 - 219, 20.12.2017

Fergül Kılıç M. Cihangir Doğan Bülent Özden

Öz

Bu araştırmada, ebeveynlerin okuryazarlık durumunu belirlemeye yönelik, Aile Okuryazarlığı Ölçeğini geliştirmek amaçlanmıştır. Betimsel tarama modelinde yürütülen araştırmaya bir grup, birinci sınıf annesi katılmıştır. Ölçeğin maddeleri yazılmadan ilgili literatür okunmuş ve ölçekte yer alacak madde ve olası faktörlere ilişkin teorik alt yapı oluşturulmuştur. Madde havuzu oluşturulduktan sonra, öncelikle kapsam geçerliği ve dil/anlatım uygunluğu için uzman görüşüne başvurulmuştur. Uzman görüşleri lawshe tekniğiyle analiz edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği için Açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonuçlarına göre ölçek “anne-baba okuryazarlığı, çocuk okuryazarlığı ve erken okuryazarlık” olmak üzere üç faktörden oluşmaktadır. Aile Okuryazarlığı ölçeğine ait faktörlerin güvenirlik katsayısı sırasıyla birinci faktör (a=0,917), ikinci faktöre ait güvenirlik katsayısıa=0,864), üçüncü faktörün güvenirlik katsayısı (a=0,790); ölçeğin tamamına ait güvenirlik katsayısı ise α=,897 olarak bulunmuştur. Bu sonuçlar, ölçekte yer alan her bir faktördeki maddelerin yüksek tutarlılıkta olduğu ve Aile Okuryazarlığı Ölçeği’nin çok boyutlu ve güvenirliğinin yüksek olduğu şeklinde yorumlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Aile, Okuryazarlık, Güvenirlik, Geçerlik

Family Literacy Scale the Study of Validity and Reliability

Öz

The goal of this research is to develop a Parental Literacy Scale for identifying parents’ perception of their children’s literacy. Mothers of first-grade students participated in the research conducted in the descriptive survey model. The related literature was reviewed before noting the items of the scale, and a theoretical construct was built for the items and for possible factors in the scale. After creating the item pool, expert opinions were solicited about the content validity, language, and expression. The expert opinions were analyzed using the Lawshe technique. An explanatory factor analysis was also performed for the structure validity of the scale. The explanatory factor analysis results showed that the scale is composed of three factors: parental literacy, child literacy, and early literacy. The reliability coefficients of Parental Literacy Scale factors were found to be (a = 0.917) for the first factor, (a = 0.864) for the second factor, and (a = 0.790) for the third factor, and the reliability factor was calculated to be α = .897 for the whole scale. These results imply that each factor’s items are highly consistent and that the Parental Literacy Scale is multi-dimensional and highly consistent. 

Anahtar Kelimeler

Parents, Literacy, Reliability, Validity

Kaynakça

• Albayrak, M. (1994). Millet Mektepleri’nin yapısı ve çalışmaları (1928-1935). Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 29, 471-483.
• Alpaydın, Y. ve Canel, A. N. (2011). Aile eğitimi programları üzerine notlar. Ankara: Aile ve sosyal politikalar bakanlığı. Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 9-26.
• Au, K. H. (2000). A multicultural perspective on policies for improving literacy achievement: Equity and excellence. In M. L. Kamil, P. B. Mosenthal, P. D. Pearson, & R. Barr (Eds.), Handbook of reading research (Vol. 3, pp. 835-851). Mahwah, NJ: Erlbaum.
• Barton, D., & Hamilton, M. (1998). Local literacies: reading and reading in one community: London: Routledge.
• Bekman, S. (1998). Eşit fırsat: Anne Çocuk Eğitim Programı’nın değerlendirilmesi. İstanbul: Anne Çocuk Eğitim Vakfı Yayınları. Brooks, G., Pahl, K., Pollard, A., & Rees, F. (2008). Effective and ınclusive practices in family literacy, language and numeracy: A review of programmes and practice in the UK and ınternationally. Reading: CfBT Education Trust.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A. Yayıncılık Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22. basım). Ankara: Pegem A. Yayıncılık
• Cassel, R. (2011). Home literacy factors affecting emergent literacy skills (Doctoral dissertation). Nova Southeastern University, Florida, USA. Retrieved from http://nsuworks.nova.edu/cps_stuetd/17/
• Connor, C. M., & Craig, H. K. (2006). African American preschoolers’ language, emergent literacy skills, and use of African American English: A complex relation. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 49, 771–792. http://dx.doi.org/10.1044/1092-4388(2006/055)
• Girolametto, L., Lefebvre, E. P., & Greenberg, J. (2007). The effects of in-service education to promote emergent literacy in child care centers: A feasibility study. Language, Speech & Hearing Services in Schools, 38(1), 72. http://dx.doi.org/10.1044/0161-1461(2007/007)
• Green, S. B., & Salkind, N. J. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and understanding data. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Gunn, K. B., Simmons, C. D., & Kameenui, E. J., (2007). Emergent literacy: Synthesis of the research, U.S. office of special education programs. Retrieved from http://idea.uoregon. edu/~ncite/documents/techrep/tech19.html/
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kayış, A. (2010). Güvenirlik analizi. SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (S. Kalaycı, Ed.). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kayser, H. (2006). Parent programs in literacy: Differences for Latinos. ASHA Leader. ProQuest Nursing & Allied Health Source, 15(11-10), 8.
• Lerner, J. (1997). Learning disabilities: Theories, diagnosis, and teaching strategies (7th ed.). Boston-New York: Houghton Mifflin Company.
• Li, G. (2003). Literacy, culture, and politics of schooling: Counternarratives of a Chinese Canadian family. Anthropology and Education Quarterly, 34(2), 182-200.
• Kılıç, Doğan, Özden / Family Literacy Scale the Study of Validity and Reliability
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2010). PISA 2009 Ulusal Ön Raporu. Ankara: TC Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı – Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı.
• Power, J. (1992). Parent-teacher partnership in early literacy learning: The benefits for teachers. Paper presented at the AARE Conference, Australia. Retrieved from http://www.aare.edu. au/92pap/powej92065.txt
• Sayılı, F. ve Yıldız, A. (2013). Geçmişten günümüze Türkiye’de yetişkin okuryazarlığı. Eleştirel Pedagoji, 30, 17-26.
• Swain, J., Cara, O., Vorhaus, J., & Litster, J. (2015). The impact of family literacy programmes on children’s literacy skills and the home literacy environment. London, UK: Institute of Education, University College London.
• Taylor, D. (1997) Many families, many literacies an ınternational declaration of principles. Portsmouth: Heinemann.
• Turan, F., & Akoğlu, G. (2014). Home literacy environment and phonological awareness skills in preschool children. Hacettepe University Journal of Education, 29(3), 153-166.
• Yaşar, M. (2014). İstatistiğe Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 59-75. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. basım). Ankara: Seçkin Yay.
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerlik indeksinin kullanımı. http:// yunus.hacettepe.edu.tr/~yurdugul/3/indir/kgo.pdf adresinden edinilmiştir.
• Weikle, B., & Hadadian, A. (2004). Literacy, development and disabilities: Are we moving in the right direction? Early Child Development and Care, 174(7-8), 651-666.