Public Schools or Private Schools in Values Education?

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 1, 97 - 120, 21.04.2018

Halil İbrahim Öksüz

Öz

This research aims to understand how private and public schools and their teachers view the importance of values education. The working group of this study consisted of 30 class teachers working in public schools in Afyonkarahisar, Düzce, Hatay, and Istanbul and 22 class teachers working in private schools in Ankara, Çankırı, Düzce, and Kayseri. This study relied on qualitative content analysis through a case study design. The importance that class teachers and their schools placed on values education was determined by semi-structured interviews. The research results indicated that the private schools and the class teachers working in these schools placed more importance on values education than the public schools and the class teachers working in these schools. In addition, while private school teachers cared more about universal values, public school teachers cared about universal and national values equally. 

Anahtar Kelimeler

Value, Education, Universal values, National values

Değerler Eğitiminde Kamu Kurumları mı Özel Öğretim Kurumları mı?

Öz

Bu araştırmanın amacı, özel öğretim kurumlarında ve kamu kurumlarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin ve görev yaptıkları kurumların değerler eğitimine verdikleri önemi ve en önemsedikleri değeri ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu Afyonkarahisar, Düzce, Hatay ve İstanbul’da kamu kurumlarında görev yapan 30 sınıf öğretmeni ve Ankara, Çankırı, Düzce ve Kayseri’de özel öğretim kurumlarında görev yapan 22 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmada sınıf öğretmenlerinin ve bağlı oldukları kurumların değerler eğitimine verdikleri önem yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda özel öğretim kurumlarının ve bu kurumlarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin, kamu kurumları ve bu kurumlarda görev yapan sınıf öğretmenlerine göre değerler eğitimine daha çok önem verdiği ortaya çıkmıştır. Ayrıca özel öğretim kurumlarında görev yapan sınıf öğretmenleri evrensel değerleri daha çok önemserken, kamu kurumlarında görev yapan sınıf öğretmenleri evrensel ve ulusal değerleri eşit derecede önemsemektedir. 

Anahtar Kelimeler

Değer, Eğitim, Evrensel değerler, Ulusal değerler

Kaynakça

• Akbay, O. H. (2012). Japonya’da ahlak ve değerler eğitimi. Değerler ve eğitimi – II. sempozyum bildirileri kitabı içinde (s. 643–652). İstanbul.
• Aktepe, V. ve Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırşehir ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 607–622.
• Aladağ, S. ve Kuzgun, M. P. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının “değer” kavramına ilişkin metaforik algıları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 163–193.
• Altan, M. Z. (2011). Çoklu zeka kuramı ve değerler eğitimi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 53–57.
• Altınışık, İ. ve Peker, H. S. (2012). Eğitimin ekonomik kalkınmaya etkisi. Sosyoteknik Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 2(4), 1–12.
• Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S., Coşkun, R. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aran, Ö. C. ve Demirel, Ö. (2013). Dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46), 151–168.
• Arpacı, M. (2012). Velilerin din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde öğrencilere kazandırılmasını istediği değerler (Diyarbakır örneği). Değerler ve Eğitimi – II Sempozyum Bildirileri Kitabı içinde (s. 567–584). İstanbul.
• Arslan, H., Satıcı, A. ve Kuru, M. (2006). Devlet ve özel ilköğretim okullarının etkililiğinin araştırılması. Eğitim ve Bilim, 31(142), 15–25.
• Ateş, F. (2013). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin değerler eğitimi ve uygulamalarına yönelik görüşleri üzerine nitel bir araştırma (Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Aydemir, M. A. ve Akın, M. H. (2012). Mizah ve değerler: Mizahın değerler eğitimi potansiyeli / imkanı. Değerler ve eğitimi - II sempozyum bildirileri kitabı içinde (s. 207–220). İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. B., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri (5. basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Cebeci, S. (2012). Toplum ve devlet yapısında değerler eğitiminin rolü. Değerler ve Eğitimi – II Sempozyum Bildirileri Kitabı içinde (s. 619-628). İstanbul.
• Çokgezen, M. ve Terzi, N. (2008). Türkiye’de devletin eğitime müdahalesinin yeterli gerekçesi var mı? Liberal Düşünce, 13(49), 1–18.
• Dilmaç, B., Bozgeyikli, H. ve Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69–91.
• Ekiz, D. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (3. basım). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ergin, E. ve Karataş, S. (2016). Öğretmenlerin değerler eğitimi hakkındaki görüşleri: Bir durum çalışması. Journal of Educational Science, 2(2), 33–45.
• Genç, M. F. (2014, Haziran). Öğretmenler gözüyle ilköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde değerler eğitimi. Uluslararası Sempozyum İnsani Değerlerin Yeniden İnşası II içinde (s. 521–542). Erzurum.
• Güngör, E. (2010). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar (4. basım). İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Gür, Ç., Koçak, N., Şirin, N., Şafak, M. ve Demirel, A. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri ve karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi: Ankara örneği. Asya Öğretim Dergisi, 3(1), 78–91.
• Hökelekli, H. (2013a). Psikoloji, din ve eğitim yönüyle insani değerler. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları. Hökelekli, H. (2013b). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• İlgar, L. (2014). Özel okul ve devlet okulunda görev yapmış sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimindeki farklılıklara ilişkin görüşleri: Nitel bir çalışma. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 259–285.
• İşcan, C. D. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği (Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Kağıtçıbaşı, Ç. ve Kuşdil, M. E. (2000). Türk öğretmenlerin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45) 59–76. Kızılçelik, S. ve Erjem, Y. (1994). Açıklamalı sosyoloji terimler sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi.
• Kolaç, E. ve Karadağ, R. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının “değer” kavramına yükledikleri anlamlar ve değer sıralamaları. İlköğretim Online, 11(3), 762–777.
• Kurtulmuş, M., Tösten, R. ve Gündaş, A. (2014). İlköğretim 1. Kademe öğretmenlerinin değerler eğitimi sürecinde karşılaştıkları sorunlar. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 281–305.
• Lalek, M. (2007). Resmi ve özel ilköğretim okullarında örgütsel değerler (Sakarya ili örneği) (Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya). https://tez.yok. gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Memiş, A. ve Gedik, E. G. (2010). Sınıf öğretmenlerinin değer yönelimleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(20), 123–145.
• Memişoğlu, H. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerine göre değerler eğitimi. The Journal of Academic Social Science Studies, 58, 47–63. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7038
• Oğuz, E. (2012). Öğretmen adaylarının değerler ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Değerler Eğitimi Sempozyumu Ek Özel Sayısı, 12, 1309–1325.
• Özgan, H., Yiğit, C., Aydın, Z. ve Küllük, M. C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin algılarının incelenmesi ve karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 617–635.
• Poyraz, H. (2011). Değerler nasıl oluşur? Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1, 61–71.
• Poyraz, H. (2012). Bir değer olarak inanç. Değerler ve eğitimi – II sempozyum bildirileri kitabı içinde (s. 161–166). İstanbul.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2017). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (5. basım). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tarhan, N. (2014). Değerler psikolojisi. Uluslararası Sempozyum İnsani Değerlerin Yeniden İnşası II içinde (s. 185–217). Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Taşdan, M. ve Tiryaki, E. (2008). Özel ve devlet ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 33(147), 54–70.
• Taymur, Z. A. (2015). İlkokul öğretmenlerinin değerler eğitimi ve uygulamalarına yönelik görüşleri üzerine nitel bir araştırma Batman il örneği (Yüksek lisans tezi, Zirve Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Topçu, İ. (2010). Devlet ve özel ilköğretim okullarında yöneticilerin öğretimin denetimi görevlerini yerine getirme biçimleri. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34(2), 31–39.
• Tosun, C. (2012). Okul gelişimi, okul kültürü, değerler eğitimi ve dini değerler. Değerler ve Eğitimi – II Sempozyum Bildirileri Kitabı içinde (s. 881–888). İstanbul.
• Tunalı, İ. (2002). Sanat ontolojisi. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Turan, E. Z. (2012). Moral (ahlak) derslerinin bir unsuru olarak değerler eğitimi uygulamaları: Belçika örneği. Değerler ve Eğitimi – II Sempozyum Bildirileri Kitabı içinde (s. 653–673). İstanbul.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2017). Ceza infaz kurumu istatistikleri. http://tuik.gov.tr adresinden 18.12.2017 tarihinde edinilmiştir.
• Ulaş, H., Aydın, S. M., Kurtlu, Y. ve Tedik, G. (2014). Öğretmen görüşleri temelinde değerler eğitimine yönelik bir değerlendirme. Uluslararası Sempozyum İnsani Değerlerin Yeniden İnşası II, Haziran 2014, Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Ulusoy, K. ve Arslan, A. (2014). Değerli bir kavram olarak “değer ve değerler eğitimi”. Ankara: Pegem Akademi.
• Uygun, K., Diktaş, A. ve Avaroğulları, M. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının evrensel değerlere ilişkin görüşleri. II. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu içinde (s. 209– 228).
• Aksaray. Uysal, F. (2008). Karakter eğitimi programlarının değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Yazar, T. (2012). Öğretmen adaylarının değerler hakkındaki görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 61–68.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S. (2010). İlköğretim öğrenci velilerinin okullarda kazandırılmasını arzuladığı değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(19), 207–223.