CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA MUSTAFA ŞEKİP TUNÇ'UN BİLİM VE AYDIN TANIMI

Yıl 2009, Cilt: 6 Sayı: 1, 63 - 79, 12.10.2010

Betül Batır

Öz

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğu tarih ve ardından gelen on yıl Türk aydınlanma tarihi açısından oldukça önemlidir. Nedeni de bir tarafta savaştan çıkmış yorgun ve yılgın bir halk kitlesi diğer tarafta aydınlanmayı yaratan bir ekibin varlığıdır. Bir üçüncü tarafta ise olan bitenlere, karşı cepheden bakan, devrimleri kabullenemeyen diğer bir gruptur. Bu kadar çok cephelerin oluştuğu bir dönemde birbiri ardınca gelen başarılı devrimlerin yaşanmasındaki en önemli faktör şüphesiz devrimleri uygulamaya geçiren lider Mustafa Kemal Atatürk'tür. Ancak devrimleri, halka tanıtan ve halktan öte yeni nesle tanıtan aydınlar olmuştur. Devrimlerin kabul edilip sürekliliğinin sağlanmasının halkın sahiplenmesiyle olacağı kesindir. Bu sebeple devrimleri iyi tanıtacak ve halka benimsetecek aydınların varlığı gereklidir. Bu aydınlardan birisi de çalışma konumuz olan felsefeci Mustafa Şekip Tunç oldukça önemli bir isimdir. Çalışmamızda Mustafa Şekip Tunç'un aydın ve bilim tanımlarına yer verdiği 1924-1926 tarihleri arası makalelerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Şekip Tunç, Türk Aydınlanma Tarihi, Aydın, Bilim, Halk Eğitimi

Kaynakça

• Hasan-Âli Yücel, “Klasik Nasıl Doğar?”, Akşam Gazetesi, 5 Eylül 1938.
• –––––;“Hürriyet Gene Hürriyet II”, Der. Canan Yücel Eronat, T.C. Kültür Bakanlığı, Ankara 1998.
• Abdullah Cevdet, “Müşterek Terbiye, Tevhid-i Tedrisat (Coeducation)”, İçtihat, no: 168, 1 Ağustos 1924, s. 3397-3402.
• Bilal Elbir - Ömer Karakaş, “Cumhuriyet Dönemi Türk Kültür ve Edebiyatında Hümanizmin Etkileri”, Turkish Studies International Periodical for the Language and History of Turkish or Turkic, Volume 2/4 Fall 2007, p.381-392.
• Birinci Türk Neşriyat Kongresi Raporlar, Teklifler, Müzakere Zabıtları, İkinci Basım, Ankara 1997.
• Fahrettin Kerim, “Müşterek Tedrisatın Mahzûrları”, İçtihat, no: 169, 1 Eylül 1924, s. 3415-3418.
• İbrahim Alaettin Gövsa, “Tunç, Mustafa Şekip”, Türk Meşhurları Ansiklopedisi, Yedigün Neşriyat, s. 385.
• İstanbul Üniversitesi Personel Arşivi.
• Muhtelit Terbiye”, Mütercimi: İhsan, Muallimler Mecmuası, Sene:1, Sayı: 21, Mayıs 1924, s. 637-658.
• Mustafa Şekip, "İlmin Mebdelerine Nazaran Kıymeti", Dergâh, 1337 (1921), Sayı: 5, s. 67-69.
• –––––;"Mütefekkirlerimizin Seciyesi", Dergâh, 1337 (1921), Sayı:10, s. 146-147/151.
• –––––;"Taklidden Ebdaya", Dergâh, 1339(1923), Sayı:42, s. 81.
• –––––;"Münevverlik Mefhumu", Milli Mecmua, 1 Teşrin-i sani 1339 (1923), Sayı: 1, s. 4-6.
• –––––;"Tam Mânâsıyla Münevver", Milli Mecmua, 1 Kanûn-ı evvel 1339 (1923), Sayı: 3, s. 35-37.
• –––––;"Halkta Zihniyet", Milli Mecmua, 10 Kanûn-ı sani 1339 (1923), Sayı: 6, s. 81-82.
• –––––; "Karanlıkta Aydınlık", Milli Mecmua, 20 Mart 1340 (1924), Sayı: 11, s.161.
• –––––;"Münevverlerden Birinci Derecede Beklenilen İş", Milli Mecmua, 15 Mayıs 1340 (1924), Sayı: 14, s. 213-214.
• –––––;"Hükümet Hâkimiyetinden Millet Hâkimiyetine", Milli Mecmua, 1 Kanûn-ıevvel 1340 (1924), Sayı: 26, s. 413.
• –––––;"Münevverlerimize Küçük Bir İhtar", Milli Mecmua, 15 Mayıs 1341 (1925), Sayı: 37, s. 597-598.
• –––––;"İlimcilik mi? Bilim mi?", Milli Mecmua, 1 Teşrin-i evvel 1340 (1924), Sayı: 46, s. 741-743.
• –––––;“Taassup", Milli Mecmua, 1 Kanûn-ı evvel 1926, Sayı: 7, s. 1205-1206.
• –––––;“Müşterek Tahsil”, Milli Mecmua, 24 Temmuz 1340 (1924), no.18, s.277-278.