TÜRKİYE'DE CUMHURİYET DÖNEMİNDEN GÜNÜMÜZE İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLERİ YETİŞTİRİLMESİNİN TARİHSEL BOYUTU VE EĞİTİMCİLERİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2007, Cilt: 4 Sayı: 2, 17 - 27, 23.03.2012

Yasemin Deringöl

Öz

Toplumun sosyal, ekonomik, kültürel ve siyasal kalkınmasının
temel kaynağı olarak görülen öğretmenlik mesleğine tüm uluslar gibi
ülkemizde de önem verilmiştir. Okullarda iyi bir eğitimin verilmesi,
toplumun başarı grafiğinin yükselmesi nitelikli öğretmenler sayesinde
olacaktır. Donanımlı öğretmenlerin yetişmesinde ise öğretmen yetiştiren
kurumlara çok iş düşmektedir. Onun içindir ki, son yıllarda bütün ülkeler
eğitim çalışmalarına ağırlık vermiş ve bu ağırlığın odak noktası da "daha
iyi bir eğitim için daha nitelikli öğretmen" olmuştur. Etkili ve verimli bir
eğitim ancak nitelikli öğretmenler yetiştirmekle mümkündür. Bu bağlamda
çalışmanın amacı, Cumhuriyet döneminden günümüze ilköğretime
öğretmen yetiştiren kurumların analitik olarak tarihsel gelişim sürecini
incelemektir. Yüksek öğretmen okulu mezunu akademisyenlerin, öğretmen
okulu mezunu sınıf öğretmenlerinin ve üniversitelerin eğitim fakültelerinden
mezun akademisyen ve sınıf öğretmenlerinin görüşleri çalışmanın içinde
yer alacaktır. Cumhuriyetten günümüze ilköğretime öğretmen yetiştiren
kurumların analitik olarak tarihsel gelişim sürecini inceleme amacıyla
konuyla ilgili düşüncelerini ortaya çıkarmak için İstanbul İlinde görevli 11
sınıf öğretmeni ve İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi
İlköğretim Bölümünde görev alan yedi akademisyenle, araştırmacı ve üç
uzman görüşü alınarak hazırlanan açık uçlu altı soru ile yarı
yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Verilerin toplanmasında yarı
yapılandırılmış form ve görüşmecilerden izin alınarak kayıt cihazı
kullanılmıştır. Görüşme verileri betimsel olarak çözümlenmiştir.
Cumhuriyet döneminden günümüze ilköğretime öğretmen yetiştirme
konusunda yapılan görüşmeler sonucu elde edilen verilerde bir sonuca
ulaşmak için görüşme formları tek tek incelenmiş, görüşme sorularında
güdülen amaç doğrultusunda elde edilen bulgular araştırmacı tarafından
önceden hazırlanan altı soruya verilen yanıtlar temel alınarak sunulmuştur. Yapılan görüşmeler sonucunda bulgu ve yorumlara göre ilköğretime
öğretmen yetiştirmenin tarihsel gelişimi sınıf öğretmenleri ve Eğitim
Fakültesi akademisyenleri tarafından bilindiği görülmüştür. Mezun oldukları
öğretmen yetiştirme kurumları ile eğitim fakültelerini karşılaştırmışlar ve
eğitim fakültelerini yeniden yapılandırma çalışmalarının uygulamaya
konmasını öğretmen yetiştirmede olumlu bir gelişme olarak görmüşlerdir.
Öğretmenlik mesleğinin uygulamaya yönelik bir meslek olduğundan yola
çıkarak eğitim fakültelerinde Okul Deneyimi l-ll ve Öğretmenlik
Uygulaması derslerinin kredileri arttırılmalı, stajlar disipline edilmeli,
öğrencilerin belletmen yerine öğrencilere rehberlik eden öğretmen olarak
yetişmeleri gerekmektedir. Ülkemizde çoğu eğitim fakültelerindeki dersler
fen-edebiyat fakültesi öğretim elemanları işbirliğiyle yürütülmektedir. Eğitim
fakültelerinde, kadrolu öğretim elemanı sayısı artırılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Yetiştirme, Nitelikli Öğretmen, Öğretmen Yetiştirmenin Tarihi

Kaynakça

• Akyüz, Y. (1999). Türk Eğitim Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınlan.
• Ataünal, A. (2003). Niçin ve Nasıl Bir Öğretmen?. Ankara: Milli Eğitim Vakfı Yayınlan.
• Baloğlu, Z. (1990). Türkiye'de Eğitim. İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
• Başgöz, f. (1995). Türkiye'nin Eğitim Çıkmazı ve Atatürk. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Binbaşıoğlu, C. (1995). Türkiye'de Eğitim Bilimleri Tarihi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Cicioğlu, H. (1985). Türkiye Cumhuriyetinde İlk ve Ortaöğretim (Tarihsel Gelişimi). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Demire!, Ö. ve Kaya, Z. (Ed). (2004). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Dursunoğlu, H. (2003). "Cumhuriyet Döneminde İlköğretime Öğretmen Yetiştirmenin Tarihi Gelişimi". Milli Eğitim Dergisi, 160. http://vavim.meb.gov.tr/derqiler/160/dursunoalu.htm (21.03.2006)
• Erdoğan, İ. (1998). Çağdaş Eğitim Sistemleri. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Kaplan, M. (2002). Aydınlanma Devrimi ve Köy Enstitüleri. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Küçükahmet, L. vd. (2003). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Öztürk, C. (1998). Türkiye'de Dünden Bugüne Öğretmen Yetiştiren Kurumlar. İstanbul: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Türk, E. (1999). Türk Eğitim Sistemi. Ankara: Nobel Yayıncılık. http://www.vok.gov.tr/eaitim/raporlar/mart98/bolum6.htmi (06.01.2006)