BİLGİYİ İŞLEME KURAMI VE ANLAMLANDIRMANIN MATEMATİK ÖĞRETİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2009, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 10, 26.03.2012

Dilek Çağırgan Gülten Hatice Ergin Recep Avcı

Öz

Gagne'ye göre okul öğrenmelerinde en önemli yeri zihinsel
beceriler tutar ve en çok kullanılan öğrenme türleri ise ayırt etme, kavram
öğrenme, ilke öğrenme ve problem çözmedir. Eğitimin en önemli amacı ise
öğrencilerde problem çözme davranışlarını geliştirmektir. Gagne'nin bilgiyi
işleme modeline göre anlamlandırma ve kavram haritası oluşturma,
öğrenmenin kalıcılığını artırmada en önemli unsurlardır. Kalıcılığın artması
bilginin uzun süreli belleğe geçmesi ile olur. Anlamlandırma ve kavram
haritası oluşturulması için konuların görsel olarak anlatılması gerekir.
Bu doğrultuda Gagne modeli esas alınarak düzgün olmayan katı
cisimlerin hacimlerinin bulunmasının öğretilmesi ve düzgün katı cisimlerin
hacimleri ile ilişkilendirilmesi, pi(n) sayısının günlük yaşantı ile
ilişkilendirilerek öğrencilere kullanım alanlarının öğretilmesi amacıyla
ilköğretim sekizinci sınıflara uygulama yapılmıştır. Bir sınıfa görsel
uyaranlar ile hazırlanan materyal kullanılarak ders sunumu yapılmış ve
öğrencilerin kavram haritası oluşturmaları sağlanmıştır. Diğer sınıfa ise
anlamlandırılmadan anlatım yöntemi kullanılarak aynı konu anlatılmıştır.
Ayrıca anlatılan modelin etkililiğini ölçme amacıyla araştırmacılar
tarafından hazırlanan sorularla öğrencilerin ne kadar anlamlandırıp
anlamlandırmadığı ölçülmüştür. Bulgular sonucunda anlatım yöntemi ile
ders sunulan sınıfta, öğrencilerin konuyu anlamlandıramadıkları ve kavram
haritası oluşturamadıkları ve bilginin genelinin kısa süreli bellekte kaldığı
tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anlamlandırma, Bilgiyi İşleme Modeli, Kavram Haritası, Matematik Öğretimi

Kaynakça

• Altınsoy, B. (2007). "Takım-Oyun Turnuvaları Tekniğinin İlköğretim Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Matematik Dersindeki Akademi k Başarısı, Kalıcılık ve Matematiğe İlişkin Tutumları Üzerindeki Etkisi". Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Baykul, Y. (2005). İlköğretimde Matematik Öğretimi (1-5. Sınıflar), Ankara: Pege m A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pege m A Yayıncılık.
• Erden, M. & Akman , Y. (1998). Gelişim-Öğrenme-Öğretme, Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Ergün, M. ve A. Özdaş (1997). Öğretim İlke ve Yöntemleri, İstanbul: Kaya Matbaacılık.
• Gülten, D.Ç. (2006). Oluşturmacı Öğrenim Gören İlköğretim İkinci Sınıflarda Geometrik Cisimlerin ve Şekillerin Kavranmasına İlişkin Bir Araştırma, Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, 14-16 Nisan 2006, Ankara: KÖK Yayıncılık, Bildiri Kitabı 2. Cilt (493-500).
• Güven, Y. (2004). Erken Çocuklukta Matematiksel Düşünme ve Matematiği Öğrenme. İstanbul: Küçükadımlar Eğitim Yayınları.
• Kahyaoğlu, H. (2005). "Fen ve Teknoloji Okur-Yazarı Olmak", A. Altun ve S. Olkun (Ed). Güncel Gelişmeler Işığında İlköğretim: Matematik Fen Teknoloji Yönetim, (98-111). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Koç, M., Yavuzer, Y., Demir, Z., Çalışkan, M. (2001). Gelişim ve Öğrenme, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• M.E.B. (2005). İlköğretim 1-5. Sınıf Programları Tanıtım El Kitabı, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Olkun, S. ve Toluk, Z. (2003). İlköğretimde Etkinlik Temelli Matematik Öğretimi, Ankara: Anı Yayıncılık,
• Poskitt, K. (2002). Daha Öldürücü Matematik Eğlenceli Bilgi-2 (Çeviren: Selda GÖKTAN ) Timaş Yayınları.
• Savaş, D. ve Duru, A. (2005). "Lise Birinci Sınıflar Arasında Matematik Başarısında ve Matematiğe Karşı Olan Tutumdaki Cinsiyet Farklılığı", Eurasian Journal of Educational Research, 19, 263-271 .
• Senemoğlu, N. (2001). Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ülgen, G. (2004). Kavram Geliştirme Kuramlar ve Uygulamalar, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Subaşı, G. (2000). Etkili Öğrenme: Öğrenme stratejileri.
• Yenilmez, K. ve Özabacı, N. (2003). Yatılı Öğretmen Okulu Öğrencilerinin Matematik ile İlgili Tutumları ve Matematik Kaygı Düzeyleri Arasındaki ilişki Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (2): Sayı: 14. www.yayim.meb.gov.tr/dergiler/146/subasi.htm - 34k (12.03.2006)