AFFEDİCİLİK ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE UYARLAMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2013, Cilt: 10 Sayı: 1, 37 - 46, 06.08.2013

Hakan Sarıçam Ahmet Akın

Öz

The aim of this research is to adapt the Trait Forgivingness Scale (Berry, Worthington, O’Connor, Parrott III, & Wade, 2004) to Turkish and to examine its psychometric properties. The research was conducted on total 677 (289 + 388) university students in two mid-state university. The validity and reliability of scale was investigated by test re-test, Cronbach alpha, exploratory and confirmatory factor analysis and criterion related validity methods. and The Humility scale were used for the criterion related validity. Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) measure of sampling adequacy of . 66.6 and a significant result on Bartlett’s test of sphericity χ2= 518,353 (p< .001, df= 120). Results confirmatory factor analyses demonstrated that 10 items yielded one factors as original form and that the one-dimensional model was well fit (x²= 106.47, sd= 32, RMSEA= .077, CFI= .89, GFI= .95, AGFI= .91, SRMR= .062). Factor loadings ranged from .52 to .77. Cronbach alpha internal consistency coefficient was found as . 67 In the concurrent validity significant relationships (r= .84), (r= .52) were * Bu makale 3-5 Mayıs 2012 tarihlerinde İstanbul Teknik Üniversitesinde gerçekleştirilen International Counseling and Education (ICE-C 2012) Konferansında sunulan bildirinin genişletilmiş halidir.** Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 43100, Kütahya, [e-mail]*** Doç. Dr. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitimde Psikolojik Hizmetler ABD, Sakarya, [e-mail] between the Trait Forgivingness Scale and The Heartland Forgiveness Scale, The Humility Scale. Test-retest reliability coefficient was .88. Corrected item-total correlations ranged from .37 to .48. Overall results demonstrated that the Humility Scale can be named as a valid and reliable instrument that could be used in the field of psychology, psychiatry and education.

Anahtar Kelimeler

Forgivingness, validity, reliability, factor analysis

AFFEDİCİLİK ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE UYARLAMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Öz

Bu araştırmanın amacı Berry, Worthington, O’Connor, Parrott III, & Wade
(2004) tarafından geliştirilen Affedicilik Ölçeğini Türkçeye uyarlamak ve ölçeğin
geçerlik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırmaya farklı 2 üniversiteden (289
+ 388) toplam 677 üniversite öğrencisi katılmıştır. Ölçeğin psikometrik özellikleri,
test-tekrar test, iç tutarlık, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ve ölçüt bağıntılı
geçerlik yöntemleriyle incelenmiştir. Ölçüt bağıntılı geçerlik için Affedicilik Ölçeği
ile birlikte Heartland Bağışlayıcılık Ölçeği ve Alçakgönüllülük Ölçeği kullanılmıştır.
Açımlayıcı faktör analizi sonucu KMO örneklem uygunluk katsayısı .66.6, Barlett
testi χ2 değeri 518,353 (p < .001, sd= 120) bulunmuştur. Ölçeğin yapı geçerliği için
uygulanan doğrulayıcı faktör analizinde orijinal formla tutarlı olarak 10 maddenin
tek boyutta uyum verdiği görülmüştür (x²= 106.47, sd= 32, RMSEA= .077, CFI=
.89, GFI= .95, AGFI= .91, SRMR= .062). Ölçeğin faktör yükleri .52 ile .77 arasında
sıralanmakta olup; Cronbach Alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı .67 olarak bulunmuştur.
Ölçüt geçerliği çalışmasında affedicilik ile Heartland affetme arasında
pozitif (r= .84) ilişki ve affedicilik alçakgönüllülük arasında pozitif (r= .52) ilişki
olduğu görülmüştür. Test-tekrar test korelasyon katsayısı ölçeğin bütünü için .88
olarak bulunmuş; ayrıca ölçeğin düzeltilmiş madde-toplam korelasyonlarının .37
ile .48 arasında sıralandığı görülmüştür. Bu sonuçlara dayanarak Affedicilik Ölçeğinin psikoloji, psikiyatri ve eğitim alanında kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir
bir ölçme aracı olduğu söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Affedicilik, geçerlik, güvenirlik, faktör analizi

Kaynakça

• Berry, J.W., Worthington, E.L., Jr., O’Connor, L., Parrott, L. III, & Wade, N.G. (2005). Forgiveness, vengeful rumination, and affective traits. Journal of Personality, 73(1), 183-2
• Berry, J. W., & Worthington, E.L., Jr., (2001). Forgivingness, relationship quality, stresswhile imagining relationship events, and physical and mental health. Journal of Counseling Psychology, 48, 447-455.
• Browne, M.W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Newbury Park, CA: Sage.
• Bugay. A. (2010). Investigation of social-cognitive. emotional and behavioral variables as predictors of self-forgiveness. PhD Thesis. Middle East Technical University. Ankara. Turkey.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çardak, M. (2012). Affedicilik Yönelimli Psiko-Eğitim Programının Affetme Eğilimi, Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Psikolojik İyi Oluş, Sürekli Kaygı ve Öfke Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Elliott, J. C. (2010). Humility: Development and analysis of a scale. PhD diss., University of Tennessee, Knoxville.
• Emmons, R. A., & Paloutzian, R. F. (2003). The psychology of religion. Annual Review of Psychology, 54, 377–402. DOI: 10.1146/annurev.psych.54.101601.145024.
• Emmons, R. A. (1999). Religion in the psychology of personality: An introduction. Journal of Personality, 67, 873-888.
• Enright, R. D. & Fitzgibbons, R. P. (2000). Helping clients forgive: An empirical guide for resolving anger and restoring hope. Washington, DC: American Psychological Association.
• Hargrave, T. D. ve Sells, J. N. (1997). The development of a forgiveness scale. Journal of Marital and Family Therapy, 23, 41-62.
• Harris, A. H. S., Luskin, F., Norman, S. B., Standard, S., Bruning, J., Evans, S., et al. (2006). Effects of a group forgiveness intervention on forgiveness, perceived stress, and trait-anger. Journal of Clinical Psychology, 62, 715-733.
• Hill, E. W. (2001). Understanding forgiveness as discovery: Implications for marital and family therapy. Contemporary family therapy, 23 (4), 363- 384.
• Hu, L. T., & Bnetler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1Kachadourian, L., Fincham, F. D., Davila, J. (2004). The tendency to forgive in dating and married couples: The role of attachment and relationship satisfaction. Personal Relationships, 11, 373-393.
• Koutsos, P., Wertheim, E. H., Kornblum, J. (2008). Paths to interpersonal forgiveness: The roles of personality, disposition to forgive and contextual factors in predicting forgiveness following a specific offence. Personality and Individual Differences, 44, 337-348. Piderman, K. M. (2010). Forgiveness: How to let go of grudges and bitterness. http:// clarkschapel.org/Forgiveness.pdf 05.09.2012 tarihinde erişilmiştir.
• Scobie, E. D. & Scobie, G. E. W (1998). Damaging events: The Perceived Need for Forgiveness. Journal of the Theory of Social Behaviour, 28, 373-401.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamaları. Ekinoks Yayınları, Ankara.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon.
• Tangney, J. P. (2000). Humility: theoretical perspectives, empirical findings and directions for future research. J. Soc. Clin. Psychol. 19, 70–82.
• Taysi, E. (2007). İkili ilişkilerde bağışlama: İlişki kalitesi ve yüklemelerin rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi: Ankara.
• Thompson, L. Y., Snyder, C. R., Hoffman, L., Michael, S. T., Rasmussen, H. N., & Billings, L. S. (2005). Dispositional forgiveness of self, others, and situations. Journal of Personality, 73, 313-359.
• Toussaint, L. & Webb, J. R. (2005). Theoretical and empirical connections between forgiveness, mental health, and well-being. In E. L. Worthington, Jr. (Ed.), Handbook of forgiveness. New York: Brunner-Routledge.
• Yılmaz, V., & Çelik, H. E. (2009). Lisrel ile Yapısal Eşitlik Modellemesi-I: Temel Kavramlar, Uygulamalar, Programlama. Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• Yolaçan, S. (2008). Erdemin Dili Affedicilik. İstanbul:Erkam Yayınları.