Öz
Beden olgusu, sanat yapıtlarında çeşitli temaların üzerinden anlatıldığı temel unsurlardandır. Görsel sanatlar genelinde ve fantastik, bilim kurgu gibi gerçeğe sıkı sıkıya bağlı kalınması gerekmeyen yapıtlar özelinde de, insanbiçimci yaklaşım (antropomorphizm) antikçağdan bu yana süregelmektedir. Bununla birlikte teknolojik gelişmeler toplumsal yaşantıyı etkilediği gibi, bireyin gerçeklik algısını ve kendini bedensel olarak siber dünyada nasıl tanımladığı sorunsalını da gündeme getirmektedir. Teknolojik gelişmeler insan bedenini gerçek yaşamda dönüştürdüğü gibi farklı uzamlarda bedenin görsel temsili sinemada önemli bir tema olarak karşımıza çıkmaktadır. Filmlerde dijital teknoloji hayal gücüne hizmet ederken tür olarak animasyon, bu anlamda kısıtlılıkları aşmada en elverişli olan film türüdür. Japon sineması, bu temaların felsefi bir bakışla işlendiği ve çok katmanlı anlam yapısının görsel temsilini son derece iyi sağlayan en üretken ülke sinemasıdır. Japon kültürüne ait manga adı verilen uzun çizgi romanlar ve animasyon filmlerini tanımlayan animeler kendine küresel ölçekte kalıcı bir yer edinmiş durumdadır. Bu çalışmada 13 bölümlük bir anime dizi olan Serial Experiments Lain adlı anime dizi incelenmiştir. Dizinin ayırıcı niteliği, fantezinin ve korku türünün sınırlarını aşarak bireyin varoluşsal sorunsallarını toplumsal çözülme, sanal dünyada bireyin kendini algılayışı ve insanın teknoloji ile etkileşimini bütünsel olarak içermesidir. Bu bağlamda, anlamın beden üzerinden izleyiciye aktarımının incelenmesi, dizinin kahramanı olan Lainʹin bedeninin görsel temsilinin çözümlenmesi ile gerçekleştirilmiştir.
Anahtar sözcükler: Beden olgusu, anime, sibernetik kavramı.
Abstact: The Visual Presentation Of The Body in Cyberculture: An Analyze About The Anime Named Serial Experiments Lain
Body phenemenon is one of the basic issues that different themes are dealt by in the work of art. Antropomorphism takes place since antiquity in visual arts in general and specifically in phantasy and science fiction which are not meant to be realistic. Technological developments, alongside effecting social life, makes the problematic of individuals reality perception and the way of self presentation in the cyberspace a current issue. The visual presentation of the body in different spaces is seen as an important theme in parallel with technological developments to be used for the transformation of the human body in reality. As digital technology is in the use of imagination in films, animation is the most convenient film genre for getting over these scantiness. Japanese cinema is the most productive one that looks into these themes with philosophical regard and has great visual representation of multi-layered meaning. Long comics named manga and animation films named as anime, that belong to Japanese culture has a permanent place in the global area. In this study, 13 episode anime called Serial Experiments Lain is examined. The differential factor of the serial is that it goes beyond the limits of phantasy and horror genre and holistically contains individuals ontological problems and social dissolution, subjective perception in the cyberspace and interaction between mankind and technology. In this point of view, the meaning expressed through the body and the visual presentation of Lainʹs body, who is the hero of the serial is analyzed.
Key words: Body phenemenon, anime, cybernetics.