KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM KAYGISI: ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ERASMUS ÖĞRENCİLERİ DEĞİŞİM PROGRAMI ÖRNEĞİ

Yıl 2010, Cilt: 1 Sayı: 39 - İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 29 - 42, 16.08.2011

Müjgan Bozkaya , İrem Erdem Aydın

Öz

Bu çalışmanın amacı, bireylerin farklı bir kültür içinde yaşarken diğer bireylerle kurdukları iletişim sürecini McCrosky'nin “Kültürlerarası İletişim Kaygısı” ölçeğine verilen yanıtlar bağlamında betimlemeye çalışmaktır. Çalışmada kültür ve iletişim ilişkisi kısaca ele alınmış ve kültürlerarası iletişim kaygısı kavramı kapsam olarak  Anadolu Üniversitesi'nin farklı fakültelerine 2008-2009 bahar dönemi için Erasmus programı aracılığıyla  Avrupa ve Asya kıtasının çeşitli ülkelerinden gelen öğrenciler ile Türkiye'den Avrupanın çeşitli ülkelerine Erasmus programı aracılığıyla giden Türk öğrenciler açısından değerlendirilmiştir. Çalışmada, Türk ve yabancı uyruklu öğrencilerin gittikleri ülkenin kültüründe iletişim kaygısı taşıyıp taşımadıklarını saptamak için nicel bir araştırma yaklaşımı olan, betimleyici araştırma modeli benimsenmiştir. Türk ve yabancı öğrencilerin farklı kültür ortamına girdiklerinde iletişim kaygısı taşıyıp taşımadığı McCrosky'nin beş dereceli likert tipinde hazırladığı ve 14 farklı ifadeden oluşan Kültürlerarası İletişim Kaygısı Ölçeğine verilen yanıtlarla belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, öğrencilerin Erasmus programı aracılığıyla gittikleri üniversitede kültürel etkinliklere ne denli katıldıkları ile derslerindeki akademik başarılarının iletişim kaygılarına etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Elde edilen bulgular, Türk ve Avrupalı öğrencilerin Asyalı öğrencilere göre daha düşük iletişim kaygılarının olduğunu göstermiştir. Ancak elde edilen bu bulgu, bizleri kültürlerarası iletişim sürecinde, kaygının tek bir belirleyici olduğu yönündeki yanılgıya götürmemelidir.  Bu alanda ileriye dönük yapılacak çalışmalarda, iletişim sürecinin daha iyi analiz edilebilmesi için kaygı faktörünün yanı sıra, kültürel özelliklerin iletişim sürecini nasıl etkilediğinin de ayrıntılı olarak incelenmesi gerekmektedir. 

Anahtar Kelimeler

İletişim kaygısı, kültürlerarası iletişim kaygısı, kültürel farklılıklar

Kaynakça

• Adler, N.J. (1991). International Dİmension of Organizational Behaviour, USA, PWS-Kent Publising.
• Berger, C. R. & Calabrese, R. J. (1975). Some explorations in initial interaction and beyond: Toward a developmental theory of interpersonal communication, Human Communication Research, 99–11
• Bubas, G. (2006). Competence in Computer-Mediated Communication: An Evaluation andPotential Uses on a Self-Assesment Measure. Manuscript submitted for presentation consideration, Unversity of Zagreb, Croatia.
• Erdoğan, İ. & Alemdar, K (2005). Öteki Kuram: Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Pozitif Matbaacılık, 2 .basım, Ankara.
• Güvenç, B.(1991). Kültürün ABC’si, İstanbul Yapo Kredi Yayınları, 1997.
• Gudykunst, W.B. (2005). Theorizing about intercultural communication. Thousand Oaks, Calif. : Sage
• Gudykunst, W.B. (1995). Anxiety/uncertanity and anxiety. In Y.Y. Kim & W.B. Gudykunst (Eds.), Intercultural communication theory. Thousands Oaks, , CA:Sage.
• Hofstede, G. (1980). Culture’s Consequences, California, Sage Publications Inc.
• Kartarı, A. (1999). Kültürlerarası İletişim ve Bir Araştırma Projesi (Şubat, 5, 2010). http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/33.php
• Neuliep, W. & McCroskey, J.C. (1997). The Development of Intercultural and Interethnic Communication Apprehension Scales. Communication Research Reports. Vol.14, 385-398.
• Neuliep, J. W. & Ryan, D.J (1998). The influence of intercultural communication apprehension and socio-communicative orientation on uncertainty reduction during initial cross-cultural interaction. Communication Quarterly, Volume 46, Issue 1 Winter
• Neuliep, J.W. (1957). Intercultural Communication: A Contextual approach. Thousand Oaks, Calif.:Sage Publication
• Olaniran, B.& Williams, D.(1995).Communication distortion: Anintercultural lesson from the visa application process. Communication Quarterly, 43(2), 225-240.
• Ügeöz, P. (2003). Kültürlerarası İletişim. İstanbul : Üstün Eserler Richmond, V. P. & McCroskey, J. C. (1989). Communication: Apprehension,avoidance, and effectiveness (2nd ed.). Scottsdale, Arizona: Gorsuch Scarisbrick, Publishers.
• Sargut, S. (2001). Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim. (2. Baskı), Ankara, İmge Kitabevi.
• Selçuk, A.(2005). ‚Kültürlerarası İletişim Açısından Gündelik İletişim Davranışları‛, S.Ü.Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, s.1-17.
• Sığrı, Ü. & Tığlı, M. (2006). Hofstede’nin ‚Belirsizlikten Kaçınma‛ Kültürel Boyutunun YönetselÖrgütsel Süreçlere ve Pazarlama Açısından Tüketici Davranışlarına Etkisi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. Cilt XXI, Sayı1.
• Spitzberg, B. H. (1983). Communication competence as knowledge, skill, and impression. Communication Education, 32 (3), 323 328.
• Wang, Y. (2004). Pursuing cross-cultural graduate education: a multifaceted investigation Electronic version]. International Education, 33, 52-72.