KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ YAZILI BASININDA KİŞİSEL İLANLAR VE ÖLÜM İLANLARI

Yıl 2011, Sayı: 40 - İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 87 - 100, 19.08.2011

Nejla Polat

Öz

Günlük gazetelerde doğum, ölüm, evlenme, nişanlanma, boşanma, reddetme, kutlama ilanları gibi ticari olmayan kişisel ilanlar, kültürel yapı içerisinde kalıplaşmış biçimleriyle, toplum içindeki gereksinimleri ve ideolojileri yansıtan birtakım mesajlar taşımaktadır. Bu ilanlar sosyal ve psikolojik göstergelerle bir semboller hiyerarşisi oluşturmaktadır. Herhangi bir olguyu, bir işi, bir durumu duyurmak için yayınlanan yazılı ya da sözlü haber olarak tanımlanan ilanın asıl işlevi toplumsal iletişime katkıda bulunmaktır. KKTC'deki yazılı basında bu tür ilanlar, bir taraftan toplumsal iletişime katkıda bulunurken, diğer taraftan toplumsal statüde yükselme, dayanışma, paylaşım, özgürlük, arınma gibi kavramları da bünyesinde taşımaktadır.

 Araştırmada, KKTC'de yayınlanan üç gazetede doğum, ölüm, evlenme, nişanlanma, boşanma, reddetme, kutlama gibi ticari olmayan kişisel ilanlar, toplumsal statü açısından değerlendirilmiştir. KKTC'de yayınlanan günlük gazetelerden karşılaştırma yapmak amacıyla baskı sayısı en yüksek Kıbrıs Gazetesi, orta düzeyde Afrika Gazetesi ve en düşük Ortam Gazetesi seçilmiştir. Araştırma için tesadüfü örnekleme yöntemi ile seçilen, 1 Ocak 2008–31 Ocak 2008 tarihleri arasındaki bir aylık Kıbrıs, Afrika ve Ortam Gazetelerindeki kişisel ilanlar, eleştirel söylem analiziyle değerlendirilmiştir. İlanlardan ölüm ilanları, diğer ilanlardan daha çok gazetelerde yer aldığından, toplumsal statü ve iletişim açısından KKTC halkı için önemli olduğundan dolayı, daha ayrıntılı olarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda ele alınan ölüm, doğum, evlenme, nişanlanma, boşanma, reddetme, kutlama gibi kişisel ilanlardan, ölüm ilanlarının gazetelerde çok geniş yer aldığı görülmektedir (İncelenen 320 İlan içerisinde, 277'sini ölüm ilanları oluşturmaktadır). Ölüm ilanlarının % 40,5'le büyük çoğunluğunu başsağlığı ilanları oluşturmaktadır. Arkasında mevlide davet, duyuru ve anma ilanları gelmektedir. Başsağlığı ve anma ilanları bu küçük toplumdaki aile üyeleri, tanıdıkları, iş arkadaşları ve politik gruplar arasında bir sosyal dayanışma ve kamusal alan sağlamaktadır. Ölüm ilanlarında bazen merhumun, bazen de ailesinin mesleği ön plana çıkartılarak, toplumsal statü edinilmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Kişisel İlanlar ve Ölüm İlanları, Toplumsal Statü, Toplumsal İletişim

 

Abstract: Personal Announcements and Death Notices in Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) Press

In daily newspapers, the non-commercial personal announcements concerning birth, death, marriage, engagement, divorce, rejection and celebration convey messages, with their patterns formed in the cultural structure, reflecting the ideologies and necessities in the society. These announcements constitute a hierarchy of symbols based on the social and psychological indicators.

The main function of the advertisement which aims to announce an event, a job or a change in individuals' situation, and which is called as written or oral news, is to contribute to social communication. As contributing to social communication, these types of advertisements in TRNC also include such concepts as solidarity, sharing, freedom, refinement and rising in social status.

In the present research, the non-commercial personal announcements on birth, death, marriage, engagement, divorce, rejection and celebration published in three newspapers in TRNC were evaluated in terms of social status. In order to make a precise comparison between the daily newspapers published in TRNC, “Kıbrıs” newspaper that has the highest number of printings; “Afrika” newspaper that has a moderate number of printings; and “Ortam” newspaper that has the lowest number of printings were chosen. The birth, marriage and death announcements published in these three newspapers, Kıbrıs, Afrika, and Ortam, during the period between January 1, 2008 and January 31, 2008 were selected randomly and evaluated on the basis of discourse analysis. The death notices were examined in more detail since they mostly appear in newspapers and they are more important for the TRNC people with respect to social status and communication. The results showed that the death notices appear more widely in the newspapers than the other personal announcements on birth,  marriage, engagement, divorce, rejection and celebration (277 of the 320 advertisements examined were death announcements). The majority of death notices, that is 40.5% of the total death notices, comprises condolence announcements. The announcements inviting to Mawlid (ritual), informational announcements and remembrance follow this figure. The announcements on condolence and remembrance enable social solidarity among family members, friends, colleagues and political groups, and provide public sphere for these groups. The profession of either the beloved or the beloved's family is stressed in the texts of the death notices in order to gain social status.

Key Words: Individual's and Death's Announcements, Social Status, Social Communication

Anahtar Kelimeler

-