HEKİM-HASTA İLETİŞİMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ÖN ÇALIŞMA

Yıl 2012, Sayı: 43 - İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 23 - 37, 24.05.2013

Gaye Atilla Aygen Oksay Ramazan Erdem

Öz

Sağlık sisteminin pek çok çıktısı hekim-hasta iletişiminin niteliğinden yakından etkilenmektedir. Hekim
tatmini, hasta memnuniyeti, hemşire ve diğer sağlık personelinin memnuniyeti hekim-hasta iletişiminden
etkilenen unsurlardan bazılarıdır. Bu kadar çok çıktıyı etkileyen bir konunun daha derinlemesine
incelenmesi gerekildiği düşünülerek bu araştırma kapsamında hekim ve hasta iletişimini inceleyen bir
ön çalışma yapılmıştır. Yazın incelendiğinde hekimlerin tıbbi terminolojiyi kullanmasının hekim-hasta
iletişimini olumsuz yönde etkilediğini ortaya koyan pek çok çalışma göze çarpmaktadır. Ancak sorunun
daha açık bir biçimde ortaya konması için öncelikle soruna her iki taraf açısından bakmak daha yararlı
olacaktır. Bu doğrultuda söz konusu araştırmada öncelikle hekimlerin ve hastaların karşılıklı olarak
bir iletişim sorunu yaşayıp yaşamadıkları saptanmaya çalışılmıştır. Öte yandan, varsa eğer, böyle
bir sorunun kimden kaynaklanıyor olabileceği, tarafların bu tür sorunları çözdükleri gibi sorulara da
yanıt aranmıştır. Araştırmada projektif (analitik) görüşme yöntemi kullanılarak hekim-hasta iletişimi
üzerinde nitel bir ön çalışma yapılmıştır. Kolayda örneklem yöntemiyle seçilen 10 hekim ve 10 hasta
olmak üzere toplamda 20 katılımcı ile yüz yüze görüşülmüştür. Katılımcılara önceden hazırlanmış
farklı soru gruplarının yöneltildiği görüşmeler sonucunda iletişim sorununun kaynağı, nedenleri ve
tarafların bu sorunla baş etme yolları hakkında bilgi toplanmıştır. Ayrıca yapılan görüşmeler sonucunda
ataerkil hekim-hasta ilişkisinden daha demokratik bir ilişkiye doğru gidildiği anlaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hekim-Hasta İletişimi, Hekim-Hasta İlişkisi, Hekim-Hasta Etkileşimi.

A QUALITATIVE PRE-STUDY ON THE PHYSICIAN-PATIENT COMMUNICATION

ABSTRACT
Many outputs such as physician satisfaction or patient satisfaction are closely affected by the quality
and qualification of doctor-patient communication. Such an important issue that affects so many
outputs should be examined in more depth in order to figure out the problems of doctor-patient
satisfaction; which is why this pre-study was applied on doctor-patient communication. Many
studies in the literature show that the main effect on doctor-patient communication is the usage
of medical terminology. But in order to understand the problem much clearly, it will be better to
analyze it from both sides' view. Thus one of the main aims of this pre-study was to find out if there
is really a communication problem as well as trying to find out the answers to the questions like
the sources of this problem and how both sides try to deal with it. This qualitative pre-study was
done using projective (analytical) method by asking several questions prepared earlier to the 20
(10 physicians and 10 patients) participants which were chosen by convenience sampling method.
According to the results one can say that there's a transition from paternalistic doctor-patient
relation to a more democratic one.
Keywords: Physician Patient Communication, Physician Patient Relationship, Physician Patient
İnteraction.

Anahtar Kelimeler

-