BEING THE SHAME OF SOCIETY: THE CONSTRUCTION OF HEGEMONIC MASCULINITY IN THE FILM ŞÖHRETİN SONU (THE END OF FAME)

Yıl 2014, Sayı: 46, 37 - 56, 15.06.2014

AHSEN DENİZ Morva Kablamacı

Öz

Cinema is an important medium for the construction of the representations of masculinity. The pressure on those that do not comply with the constructed image of masculinity will result in punishment and a dimension of exclusion that includes marginalization and exclusion. In order to examine the construction of masculinity and how marginalization occurs, the film Şöhretin Sonu (The End of Fame, Orhan Aksoy, 1981) was studied. Bülent Ersoy, the lead actor of the movie, is a Turkish classical music artist, who played roles of both men and women in films between the years 1976-1989, and underwent sexual reassignment surgery to become a woman. This paper utilizes the case study method to examine how hegemonic masculinity is constructed in the society with regard to hegemonic masculinity variable. The film is not simply about the dominance of men. It also shows how women submit to the established construction of masculine hegemony in marginalization, exclusion, and conflict areas, beginning from family to government institutions and societal establishments. The film emphasizes a negative reproduction of sexuality and transsexuality

Anahtar Kelimeler

Hegemonic Masculinity, Bülent Ersoy, Turkish Cinema

TOPLUMUN YÜZ KARASI OLMAK: ŞÖHRETİN SONU FİLMİNDE HEGEMONİK ERKEKLİĞİN İNŞASI

Öz

Sinema, erkeklik temsillerinin inşasında önemli bir araçtır. Erkekliğin inşasında erkeklik imajına uymayanlara uygulanan baskı, cezalandırma ve dışlamanın bir boyutunun da mekânsal ayrım ve dışlama olduğu görülür. Erkekliğin nasıl inşa edildiği ve mekânsal dışlamanın nasıl yapıldığını incelemek için Şöhretin Sonu/Yüz Karası (Orhan Aksoy, 1981) adlı film seçilmiştir. Filmin başrol oyuncusu Bülent Ersoy, 1976-1989 yılları arasındaki filmlerin bazılarında kadın bazılarında erkek olan, cinsiyet değiştirme ameliyatı geçirerek kadın olan klasik Türk müziği sanatçısıdır. Bu çalışmada nitel araştırmada kullanılan yöntemlerden biri olan örnek olay yöntemi kullanılmış, seçilen film hegemonik erkeklik değişkeni açısından irdelenmiştir. Film, sadece erkeklerin baskısıyla değil kadınların onaylamasıyla kurulan hegemonik erkekliğin inşası sırasında mekânın nasıl ayrıştırdığını, dışladığını ve bir çatışma alanı olduğunu, aileden başlayarak devlet
kurumları ve toplum tarafından kurulduğunu göstermiştir. Filmde eşcinsellik ve transseksüellik vurgusu olumsuz biçimde yeniden üretilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Hegemonik Erkeklik, Bülent Ersoy, Türk Sineması

Kaynakça

• Adiloğlu, F. (2005). Sinemada Mimari Açılımlar. İstanbul: Es.
• Alkan, A. (2009). Cinsiyet Dinamiklerinin Peşinden Mekanın İzini Sürmek. Ayten Alkan (Edited by), Cins Cins Mekan (7-35). İstanbul: Varlık.
• Avcı, A. & Koçak, D. Ö. (2009). Romanesk Kent: Gurbet Kuşları’ndan Gizli Yüz’e. Mehmet Öztürk (Edited by), Sinematografik Kentler: Mekanlar, Hatırılar, Arzular (364-379). İstanbul: Agora.
• Atay, T. (2004). Erkeklik En Çok Erkeği Ezer. Toplum ve Bilim, 101, 11-31.
• Bachelard, G. (1996). Mekanın Poetikası. Aykut Derman (Translated by). İstanbul: Kesit.
• Bora, A. (2009). Rüyası Ömrümüzün Çünkü Eşyaya Siner. Ayten Alkan (Edited by), Cins Cins Mekan (63-75). İstanbul: Varlık.
• Butler, J. (1990). Gender Trouble: Feminism and Subversion of Identity. London: Routledge.
• Connell, R. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar - Toplum, Kişi ve Cinsel Politika. Cem Soydemir (Translated by.). İstanbul: Ayrıntı.
• Connell, R. (1993). The Big Picture: Mascunilities in Recent World History. Theory and Society, 22 (5), 597-623.
• Connell, R. (2005). Hegemonic Mascunility Rethinking the Concept. Gender & Society, 19 (6), 829-859.
• Demir, Y. (1989). Filmsel Zaman ve Mekan Üzerine. Kurgu Dergisi, 5, 119-128.
• Donaldson, M. (1993). What is Hegemonic Mascunility? Theory and Society, 22 (5), 643- 657.
• Duyan, Y. (2011). Türkiye Sinemasında Travesti ve Transeksüellere Yönelik Mekan Kurgusu Üzerine Bir İnceleme. Sinecine, 2 (1), 21-41.
• Fejes, F. (1992). Masculinity as Fact: A Re-view of Empirical Mass Communication Research on Mas- culinity. S. Craig (Edited by), Men, Masculinity and the Media (9-22). Newbury Park, CA: Sage.
• Foucault, M. (1995). Yaşatmak ve Ölmeye İzin Vermek: Irkçılığın Doğuşu, Işık Ergüden, (Translated by.). Birikim, 74, 50-61.
• Franco, J. (2008). The More You Look, The Less You Really Know: The Redemption of White Mas- culinity in Contemporary American and French Cinema. Cinema Journal, 47 (3), 29-49.
• Greven D. (2009). Contemporary Hollywood Masculinity and Double-Protagonist Film. Cinema Journal, 48 (4), 22-43.
• Gürbilek, N. (2007). Vitrinde Yaşamak (4th ed.). İstanbul: Metis.
• Hanke, R. (1998). Theorizing Mascunility With/In Media. Retreived October 1, 2012 from http:// bhanke.apps01.yorku.ca/wp-content/uploads/2009/08/hanke1998c.pdf
• Healt, S. (1986). Narrative Space. Philip Rosen (Edited by), Narrative, Apparatus, Ideology (379- 420). New York: Colombia University.
• Lefebvre, H. (1984). Production of Space. Oxford: Blacwell.
• Nagel, J. (2009). Erkeklik ve Milliyetçilik: Ulusun İnşasında Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik, Aksu Bora (Translated by.), Ayşe Gül Altınay (Edited by), Vatan, Millet, Kadınlar (3rd ed.), (65-101). İstanbul: İletişim.
• Oktan, A. (2008). Türk Sinemasında Hegemonik Erkeklikten Erkeklik Krizine: Yazı-Tura ve Erkeklik Bunalımının Sınırları. Selçuk İletişim Dergisi, 5 (2), 152-166.
• Öz, Y. (2009). “Ahlaksızların” Mekansal Dışlanması. Ayten Alkan (Edited by), Cins Cins Mekan (284- 302). İstanbul: Varlık.
• Özkan, Z. Ç. (2009). Geleneksel Türk Sinemasında Erkeğin Değişen İmgesi. Huriye Kuruoğlu (Edit- ed by), Erkek Kimliğinin Değişe(meye)n Halleri (123-126). İstanbul: Beta.
• Perivolaropoulou, N. (2008). Kracauer’in Sine-Kent Anlayışına Kuramsal Bir Yaklaşım, Mehmet Baydur (Translated by). Mehmet Öztürk (Edited by), Sinematografik Kentler: Mekanlar, Hatırılar, Arzular (25-40). İstanbul: Agora.
• Polat, N. (2008). Cinsiyet ve Mekan: Erkek Kahveleri. Toplum ve Bilim, 112, 148-158.
• Sancar, S. (2011). Erkeklik: İmkansız İktidar (2nd ed.). İstanbul: Metis.
• Segal, L. (1992). Yarışan Erkeklikler: Erkeklik-Erkek İdeali, Volkan Ersoy (Translated by). Retreived October 22, 2012 from http://www.birikimdergisi.com/birikim/birikim.aspx?did=1&dsid=35
• Süalp, Z. T. (2004). ZamanMekan. İstanbul: Bağlam.
• Türk H. B. (2008). Eril Tahakkümü Yeniden Düşünmek: Erkeklik Çalışmaları İçin Bir İmkan Olarak Pierre Bourdieu. Toplum ve Bilim, 112, 119-147.
• Weeks, J. (1985). Sexuality and its Discontents. London: Routledge and Kegan Paul.
• Weeks, J. (1986). Sexuality. Chichester: Ellis Harwood.
• Zengin, A. (2009). Devletin Cinsel Kıyıları: İstanbul’da Fuhuşun Mekanları. Ayten Alkan (Edited by.). Cins Cins Mekan (264-283). İstanbul: Varlık.
• Zita, J. N. (1998). Body Talk: Philosophical Reflections on Sex and Gender. Chichester: Columbia University.