As a public sphere which provides individuals with opportunity for entertainment and socialisation, cinema has gained an important place in cultural life of countries/societies and formation of city identity from past to present through watched films, cinema halls, ‘going to the cinema’ experience, and watching culture formed by these elements.Cinema, which enters Ottoman territories shortly after its invention, becomes a public sphere shared by men and women due to modernist reforms performed after the proclamation of the republic. Turkish films and foreign films attract attention from cinemagoers within this period, and cinema becomes an important cultural element in social sphere by becoming widespread in the metropolis and country due to accelaration of political, economical, technical infrastructural developments. Gaziantep is one of the cities that witness this process living its heyday especially between 1960 and 1975. In this study, cinema phenomenon in Gaziantep between 1923 and 1980 is covered with regard to its interaction with socio-cultural domain, public interest to the films, cinema halls and watching environment of the period. In this context, by interviewing people related to mentioned subjects and relying on other very few visual-written resources; it can be said that cinema fact in Gaziantep plays a distinctive role over the city life and cultural domain, and the cinemagoer meets different worlds by crossing cultural/physical/geographical borders through the films and cinema experiences. Plus, it is important in terms of the relationship between Gaziantep and cinema that within this period the archetype of cinamathéque in Turkey shows up there
Bireyler için eğlenme ve sosyalleşme ortamı sağlayan bir kamusal alan olarak sinema; izlenen filmler, sinema mekânları, ‘sinemaya gitme’ deneyimi ve bu ögelerin oluşturduğu seyir kültürü dolayımıyla geçmişten günümüze ülkelerin/toplumların kültürel yaşamında ve kent kimliğinin oluşumunda önemli bir yer edinmiştir. İcadından kısa bir süre sonra Osmanlı topraklarına giren sinema, 1923’te Cumhuriyet’in ilanının ardından yapılan modernist reformlarla kadın ve erkeğin birlikte paylaştığı bir kamusal alan haline gelmiş, bu süreçte gösterime giren yerli ve yabancı filmler seyirciden ilgi görmüş; 1950 sonrası ülkedeki siyasal, ekonomik, teknik altyapısal gelişmelerin ivmesiyle, büyük şehirlerde ve taşrada yaygınlaşarak toplumsal alanda önemli bir kültürel öge haline gelmiştir. Özellikle 1960-75 yılları arasında en canlı dönemini yaşayan bu sürece tanık olan kentlerden biri de Gaziantep’tir. Bu çalışmada 1923-1980 yılları arasında Gaziantep’te sinema olgusu; toplumsal-kültürel alanla etkileşimi, filmlere seyirci ilgisi, sinema salonları ve dönemin seyir ortamı üzerinden ele alınmıştır. Bu bağlamda, belirtilen konularla ilgili kişilerle yapılan görüşmeler ve oldukça sınırlı sayıdaki diğer yazılı-görsel kaynaklara dayanılarak; Gaziantep’te sinema olgusunun kent yaşamı ve kültürel alan üzerinde belirgin bir rol oynadığı; izlenen filmler ve yaşanan sinema deneyimi aracılığıyla seyircinin kültürel/fiziksel/ coğrafi sınırları aşıp farklı dünyalarla tanıştığı söylenebilir. Ayrıca bu süreçte Türkiye’de sinematek oluşumunun ilk örneğinin Gaziantep’te ortaya çıkması da kentin sinema ile ilişkisi açısından anlamlıdır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2014 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Sayı: 47 |