Öz
Abstract
Emblematic hand gestures are culturally specific to a social community/group/class or a given social
context. Having a direct verbal translation, they are similar, in one sense, to idiomatic expressions in language.
In that perspective, they might sometimes replace speech. Furthermore, being partly conventional
as they vary from one culture to another, and partly motivated as a close analogic relationship is established
between the signifier and the signified, they might also bear an iconic or a metaphoric gestural
dimension. The aim of this study consists in showing how Turkish hand emblems morphologically convey
meaning and how they pragmatically ensure communication; i.e. which semantic traits are transmitted
by the gestural form in relation to the implied equivalent verbal message to be communicated and thus,
to the communicative function they assume. Departing from this aim, a TV commercial featuring some
Turkish emblems specific to a gastronomic setting was selected and analysed in a software called ELAN.
The findings show that emblems having an iconic dimension either depict concrete physical entities by
conveying semantic traits such as form, size and quantity, or they illustrate actions through motion as
semantic trait. Moreover, they mostly assume a referential function, although they are rarely charged
with a conative function. However, emblems bearing a metaphoric dimension refer to the depiction abstract
concepts by mostly transmitting quantity and attention as semantic traits, and they may assume a
conative, a referential or an expressive function on the pragmatic level depending on the case.
Keywords: Turkish Emblematic Hand Gestures, Gestural Semantic Trait, Gestural Function
TÜRK EKİNİNDE EL BELİRTKELERİNİN ANLAM OLGUSUNU NASIL AKTARDIKLARINA
İLİŞKİN BİR ÇALIŞMA
Öz
El belirtkeleri (amblematik jestler) bir topluma, toplumsal gruba, sınıfa ya da herhangi bir toplumsal
bağlama has ekinsel devinimlerdir. Sözlü dilde dolaysız karşılığı bulunan belirtkeler, bir bakıma, dile has
deyimler gibidirler. Bu açıdan bakıldığında, sözün yerini tutabilirler Ayrıca, bir ekinden diğerine değişiklik
göstermelerinden ötürü kısmen uzlaşımsal ve gösteren ile gösterge arasında oluşan benzeşimsel ilişkiye
bağlı olarak da kısmen nedenli olan belirtkeler, resimsel ya da eğretilemesel boyutlar ortaya koyabilirler.
Bu çalışmanın amacı, Türk ekinine has el belirtkelerinin anlam olgusunu biçimsel temelde nasıl aktardıklarının;
diğer bir deyişle, fiziksel boyutta devinimsel biçimin, kastedilen eşdeğer sözel iletiyle bağlantılı
olarak hangi anlamsal özellikleri aktardığının ve böylece, hangi bildirişimsel işlevleri yüklendiğinin
incelenmesidir. Bu amaçtan yola çıkarak Türk yemek ekinine has bazı belirtkeleri içeren bir televizyon
reklamı seçilmiş ve ELAN adlı bilgisayar programında çözümlenmiştir. Bulgular, resimsel boyuta sahip
belirtkelerin biçim, büyüklük ve nicelik gibi anlamsal özellikleri aktararak somut fiziksel nesneleri ya da
yer değiştirme anlamsal özelliğini aktararak edimleri betimlediğini göstermektedir. Ayrıca, bahsi geçen
devinimlerin, ender olarak çağrısal; ancak daha çok, göndergesel bir işlev kazandığı görülmektedir. Öte
yandan, eğretilemesel boyuta sahip belirtkelerin, daha çok, nicelik ve dikkat çekme anlamsal özelliklerini
aktararak soyut kavramlara göndermede bulundukları ve duruma bağlı olarak da, edimsel boyutta çağrısal,
göndergesel ya da anlatımsal işleve sahip oldukları görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Türk Ekinine Has El Belirtkeleri, Devinimsel Anlam Özelliği, Devinimsel İşlev
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Haziran 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Sayı: 49 |
