İŞ TATMİNİ, ÖRGÜT KÜLTÜRÜ ve KURUMA BAĞLILIK ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİNE YÖNELİK TEKSTİL SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2012, Cilt: 23 Sayı: 71, 100 - 117, 02.01.2012

Güven Ordun , Talha Demirbaş

Öz

İş Tatmini, işe ilişkin fayda ve maliyetlerin karşılaştırılması olarak tanımlanabilir. Karşılaştırma ücret ve zaman gibi objektif kriterlere göre yapılabileceği gibi statü veya çaba gibi subjektif kriterlere göre de yapılabilir. Kuruma Bağlılık, çalışılan kurumun gelecekte de bir üyesi olarak bulunmaya hazır olmak şeklinde tanımlanmaktadır. Meyer ve Allen, kuruma bağlılığı; duygusal, devam ve normatif olmak üzere üç tip olarak tanımlamışlardır. Ancak modern kuruma bağlılık teorileri, bağlılığın rasyonel bir tercih olup olmadığını tartışmaktadır. Çalışanlar, bulundukları işletmede mi kalmanın yoksa ayrılarak, başka bir iş bulmanın mı kendileri için faydalı olduğunu düşünmektedirler. Örgüt Kültürü, belirli bir ekolojik çevrede geçmiş deneyimlere bağlı olarak, örgütün hayatta kalma olasılığını artıran ve çalışanların iş tatmini duymaları ile sonuçlanan, insan yapımı objektif ve subjektif tüm unsurlar olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle, ortak bir dil belirlemiş ve aynı zaman ve mekanda birlikte çalışan üyeler tarafından iletişim yoluyla paylaşılır. Schein, örgüt kültürünü basit bir şekilde; "oyunun kuralları" veya "belirli bir çevrede yaşama biçimi" olarak tanımlar. Harrison, örgüt kültürünü güç kültürü, rol kültürü, görev kültürü ve kişi kültürü olarak üzere dörte ayırmıştır. Bu çalışmanın amacı, iş tatmini, örgüt kültürü ve kuruma bağlılık kavramlarının temel belirleyicileri arasındaki ilişkileri incelemektir.

Anahtar Kelimeler

İş Tatmini, Kurum Kültürü, Örgütsel Bağlılık

Kaynakça

• ALLEN, N.J. ve MEYER, J.P., The Measurement And Antecedents Of Affective Continuance And Normative Commitment To The Organization, Journal of Occupational Psychology, Vol.63, 1990.
• ALLEN, N.J. ve MEYER, J.P., Affective Continuance And Normative Commitment To The Organization An Examination Of Construct Validity , Journal of Vocational Behavior, Vol.49, 1996.
• ASHKANASY, N.M. vd., Questionnaire Measures Of Organizational Culture, Handbook of Organizational Culture and Climate, California: Sage Publications, Inc., 2000.
• BRAYFIELD, A.H. ve ROTHE H.F., An Index of Job Satisfaction, Journal of Applied Psychology, Vol 35(5), Oct 1951.
• BRAYFIELD, A.H. ve CROCKETT, W.H., Employee Attitudes And Employee Performance, Psychological Bulletin, 52, 1955.
• BRIEF, A.P. ve MOTOWIDLO, S.J., Prosocial Organizational Behaviors, Academy of Management Review, Vol.11, No:4, 1986.
• COOKE, R. ve LAFFERTY, Organizational Culture Inventory Form I, Human Synergistics, Plymouth MI, 1989.
• DEAL T.E. ve KENNEDY A.A., Corporate Cultures, Perseus Books Publishing, Cambridge MA, 2000.
• EDWARDS, B.D. vd., Relationships between Facets of Job Satisfaction and Task and Contextual Performance, Applied Psychology: An International Review, 57 (3), 2008.
• HAMIDI , Y. ve E VAZ Z., The Relationships Among Employees’ Job Stress, Job Satisfaction, And The Organizational Performance Of Hamadan Urban Health Centers, Social Behavior And Personality, 38(7), 2010.
• HANDY, C., Gods of Management: The Changing Work of Organizations, Oxford University Press, USA, 1996.
• HARRISON, H. Ve STOKES, H., Diagnosing Organizational Culture Instrument, Pfeiffer, John Wiley & Sons, Inc. , 1992.
• HERZBERG, F. v.d., The Motivation to Work, New York: Wiley, 1959.
• HOFSTEDE, G. vd., Measuring Organizational Cultures; A Qualitative and Quantitative Study Across Twenty Cases, Administrative Science Quarterly, Vol.35, 1990.
• IAFFALDANO, M.T. ve MUCHINSKY, P.M., Job Satisfaction And Job Performance: A Metaanalysis, Psychological Bulletin, 97, 1985.
• KOOIJ, D.T.A.M. vd., The Infuence Of Age On The Associations Between HR Practices And Both Affective Commitment And Job Satisfaction: A Meta-Analysis, Journal of Organizational Behavior, 31, 2010.
• LINCOLN J.R. ve KALLEBERG, A.L., Work Organization and Workforce Commitment: A Study of Plants and Employees in the U.S. and Japan, American Sociological Review , Vol. 50, No. 6, Dec., 1985.
• LOCKE, E.A., The Nature And Causes Of Job Satisfaction, Handbook Of Industrial And Organizational Behavior, Chicago: Rand McNally, 1976.
• LUTHANS, F., Organizational Behavior, McGraw-Hill, Inc.: USA, 1994.
• MOSKAL, B., Promotions: Who Gets Them And Why?, Industry Week, 244 (5) , 1995.
• MOWDAY R.T., STEERS, R.M. ve PORTER, L.W., The Measurement of Organizational Commitment, Journal of Vocational Behavior, Volume 14 , Issue 2, April 1979.
• O’REILLY, C. ve CHATMAN, J., Culture As Social Control: Corporations, Cults, And Commitment, Research In Organizational Behavior, Vol. 18, 1996.
• PUGH, S.D. ve DIETZ, J., Employee Engagement At The Organizational Level Of Analysis, Industrial and Organizational Psychology, 1, 2008.
• RIKETTA, M., Attitudinal Organizational Commitment And Job Performance: A MetaAnalysis, Journal of Organizational Behavior, Vol.23, I.3, 2002.
• SARWAT, N., Impact of Strategic Leadership on Organizational Performance, in the Context of Job Satisfaction and Organizational Commitment, Evidence form Educational Institutions of Pakistan, Interdisciplinary Journal Of Contemporary Research In Business, V. 3, NO: 4, August 2011.
• SASHKIN, M. ve FULMER, R., Measuring Organizational Culture With A Validated Questionnaire Instrument, Academy of Management Conference, San Diego MA, 1985.
• SCHEIN, E.H., Organizational Culture and Leadership, John Wiley & Sons, San Francisco, 2004.
• SCHEIN, E.H., The Corporate Culture Survival Guide, John Wiley & Sons, San Francisco, 2009.
• SPRINGER, G. J., A Study of Job Motivation, Satisfaction, and Performance among Bank Employees , The Journal of Global Business Issues, V.5 I.1, 2011.
• TEKEL , S. ve PA AO LU, D., Factors Influencing Performance Of Bank Employees In Turkey: Eskisehir Province Publc And Private Bank Sample, International Journal of Business and Social Science, Vol. 2 No. 14.
• TETT, R.P. ve MEYER, J.P., Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover Intention, And Turnover: Path Analyses Based On Meta-Analytic Findings, Personnel Psychology, Vol.46, 1993.
• WANG, Y. ve O’RE LLY C. A., Dispositions, Organisational Commitment And Satisfaction: A Longitudinal Study Of MBA Graduates, Total Quality Management, Vol. 21, No. 8, 2010.
• WEISS, D.J. vd., Construct Validation Studies of the Minnesota Importance Questionnaire, Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, Vol 18, 1964.