Öz
Biyolojik anneliği engelleyen infertilite kısır bireyler üzerinde özellikle de kadınlar
üzerinde sosyal baskı yaratmaktadır. Bu sosyal baskı, söz konusu kadınların psikolojik
ve/ya sosyal sorunlar yaşamalarına neden olmaktadır. Bir başka ifadeyle, biyolojik bir
sorun, birtakım kültürel sorunlara neden olmaktadır. Bu çalışmada, günümüzde
infertiliteye en iyi cevap verebilen tedavi yöntemlerinden tüp bebek tedavisi ve bu
tedaviyi gören kadınlar konu edinilmiştir. Makale boyunca bu kadınların sosyo-kültürel
özellikleri ile çocuksuzluk sonucu yaşadıkları sosyal baskılara yer verilmiştir. Sosyokültürel
özellikler açısından demografik yapı, evlilik, yaşanılan mekân ve ekonomik
özellikler, geleneksel uygulama ve inanışlar ile kadınların çocuksuzlukla ilgili kültürel
yorumları konu edilmiştir. Makalede kullanılan veriler, mülakat ve katılarak gözleme
dayalı olarak elde edilmiştir. Çalışma bulgularına göre çocuk sahibi olamayan kadınlar
suçluluk hissi, horlanma, dışlanma, sadakatsizlik, boşanma veya kuma ile tehdit edilme
gibi sorunlar yaşamaktadırlar. Bu sorunlara neden olan sosyal baskının uygulayıcıları
genelde kadınlardır. Her iki cinsiyet de sosyal baskıya maruz kalmakta, ancak toplum,
erkek kaynaklı infertiliteyi kamufle etme görevini kadınlara vermekte ve dolayısıyla asıl
yükü kadınlar çekmektedir. Çocuk sahibi olma konusuyla ilgili uygulanan sosyal baskı,
sorunu yaşayanlardan başlayarak ilişkide olunan diğer kişileri de etkilemektedir. Sonuç
olarak, var olmanın anlamı ve mutluluğun koşulunun çocuk doğurmakla
özdeşleştirilmesi konusu üzerinde tekrar düşünülmelidir.
Anahtar Kelimeler
Tıbbi antropoloji infertilite sosyal baskı tüp bebek yöntemi çocuksuzluk
Kaynakça
- Acıpayamlı O. (1974) Türkiye’de Doğumla İlgili Adet ve İnanmaların Etnolojik Etüdü. Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
- Akdeniz N. (1977) Osmanlılarda Hekim ve Deontolojisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları.
- Bates D. (2009) 21. Yüzyılda Kültürel Antropoloji. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Bayer SR, Alper MM, Penzias AS. (2008) Boston IVF İnfertilite El Kitabı. (2.Baskı) (Çev. Işık Ahmet Zeki, Vicdan Kubilay) İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi.
- Clarke LH, Mattehews AM, Mattehews R. (2006) The continuity and discontinuity of the embodied self in infertility. The Canadian Review of Sociology and Anthropology 43(1):95-113.
- Değer M, Beysanoğlu Ş. (1992) Diyarbakır Folklorunda Halk Hekimliği. Ankara: Diyarbakır Tanıtma, Kültür ve Yardımlaşma Vakfı Yayınları.
- Delaney C. (2002) Tohum ve Toprak: Türk Köy Toplumunda Cinsiyet ve Kozmoloji. (Çev. Selda Samuncuoğlu, Aksu Bora) İstanbul: İletişim Yayınları.
- Emiroğlu V. (1987) Tıbbi antropolojinin gelişimi, alanı ve tıbbi antropolojide kuramsal yaklaşımlar. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi 5(2-3):175-191.
- Kottak CP. (2002) Antropoloji − İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış. Ankara: Ütopya Yay.
- Layne LL. (1999) Fertility, gender and health: contributions toward a comparative anthropology of reproduction. Reviews in Anthropology 28:33-52.
- Leonard L. (2002) Looking for children: the search for fertility among the Sara of southern Chad. Medical Anthropology 21:79-112.
- Levi-Strauss C. (1983) Din ve Büyü. (Çev. Ahmet Güngören) İstanbul: Yol Yayınları.
- Lyons AS, Petrucelli JR. (1997) Çağlar Boyu Tıp. Omaş Yay.
- Örnek SV. (2000) Türk Halkbilimi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Sezgin D. (2011) Tıbbileştirilen Yaşam Bireyselleştirilen Sağlık. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Taşçı E, Bolsoy N, Kavlak O, Yücesoy F. (2008) İnfertil kadınlarda evlilik uyumu, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi 2:105-110.
Öz
Kaynakça
- Acıpayamlı O. (1974) Türkiye’de Doğumla İlgili Adet ve İnanmaların Etnolojik Etüdü. Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
- Akdeniz N. (1977) Osmanlılarda Hekim ve Deontolojisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları.
- Bates D. (2009) 21. Yüzyılda Kültürel Antropoloji. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Bayer SR, Alper MM, Penzias AS. (2008) Boston IVF İnfertilite El Kitabı. (2.Baskı) (Çev. Işık Ahmet Zeki, Vicdan Kubilay) İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi.
- Clarke LH, Mattehews AM, Mattehews R. (2006) The continuity and discontinuity of the embodied self in infertility. The Canadian Review of Sociology and Anthropology 43(1):95-113.
- Değer M, Beysanoğlu Ş. (1992) Diyarbakır Folklorunda Halk Hekimliği. Ankara: Diyarbakır Tanıtma, Kültür ve Yardımlaşma Vakfı Yayınları.
- Delaney C. (2002) Tohum ve Toprak: Türk Köy Toplumunda Cinsiyet ve Kozmoloji. (Çev. Selda Samuncuoğlu, Aksu Bora) İstanbul: İletişim Yayınları.
- Emiroğlu V. (1987) Tıbbi antropolojinin gelişimi, alanı ve tıbbi antropolojide kuramsal yaklaşımlar. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi 5(2-3):175-191.
- Kottak CP. (2002) Antropoloji − İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış. Ankara: Ütopya Yay.
- Layne LL. (1999) Fertility, gender and health: contributions toward a comparative anthropology of reproduction. Reviews in Anthropology 28:33-52.
- Leonard L. (2002) Looking for children: the search for fertility among the Sara of southern Chad. Medical Anthropology 21:79-112.
- Levi-Strauss C. (1983) Din ve Büyü. (Çev. Ahmet Güngören) İstanbul: Yol Yayınları.
- Lyons AS, Petrucelli JR. (1997) Çağlar Boyu Tıp. Omaş Yay.
- Örnek SV. (2000) Türk Halkbilimi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Sezgin D. (2011) Tıbbileştirilen Yaşam Bireyselleştirilen Sağlık. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Taşçı E, Bolsoy N, Kavlak O, Yücesoy F. (2008) İnfertil kadınlarda evlilik uyumu, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi 2:105-110.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Haziran 2012 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2012 Cilt: 1 Sayı: 1 |